Tháng 12/2022 do sơ suất, bất cẩn trong sử dụng lửa đã khiến ngôi nhà sàn của ông Lò Văn Thắng, bản Huổi Vang, xã Mường Mươn, huyện Mường Chà bị “bà hỏa hỏi thăm". Ngay khi nhận được tin báo, chính quyền xã đã huy động lực lượng công an, dân quân và nhiều người dân tham gia chữa cháy. 3 xe chữa cháy và hàng chục cán bộ, chiến sĩ lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC&CNCH) Công an tỉnh nhanh chóng được điều đến hiện trường dập lửa.

Tuy nhiên, vì ngôi nhà được làm hoàn toàn bằng gỗ, nên đám cháy bùng phát nhanh và lan rộng, gây khó khăn cho lực lượng chữa cháy. Sau hơn 1 giờ đồng hồ, đám cháy mới cơ bản được khống chế, không để cháy lan sang các hộ dân khác. May mắn không có thiệt hại về người, nhưng căn nhà cùng toàn bộ tài sản bên trong đã bị thiêu rụi hoàn toàn, ước tính thiệt hại hơn 1,6 tỷ đồng.

Trước đó, tháng 11/2021, do sự cố thiết bị điện khiến lửa bùng phát tại ngôi nhà sàn của gia đình ông Lò Văn Lan, bản Khẩu Cắm, xã Mường Phăng, TP. Điện Biên Phủ.

Tại thời điểm xảy ra vụ cháy, mặc dù có người ở nhà và nhiều người đến ứng cứu, hỗ trợ gia đình chữa cháy nhưng bởi là nhà sàn truyền thống nên ngôi nhà cũng nhanh chóng bị thiêu rụi. Đặc thù nhà sàn truyền thống, các hạng mục, gian phòng đều được làm bằng gỗ và vật liệu dễ cháy; hệ thống cột, vách tường ngăn lại được phun sơn pha xăng nên ngôi nhà rất bắt lửa. Thế nên khi xảy ra cháy tại nhà sàn thường khó ứng cứu. Toàn bộ ngôi nhà sàn cùng nhiều đồ dùng thiết yếu của gia đình ông Lan đã bị thiêu rụi hoàn toàn, thiệt hại khoảng 800 triệu đồng.

Theo thống kê của Phòng PCCC&CNCH, Công an tỉnh, từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã xảy ra 13 vụ cháy nhà sàn gây thiệt hại về tài sản hơn 5,5 tỷ đồng. Nguyên nhân các vụ cháy chủ yếu do sơ suất trong quá trình sử dụng lửa và sự cố thiết bị điện.

Đơn cử như 2 vụ cháy nhà sàn gần đây nhất xảy ra vào tháng 4 và tháng 6/2025 tại bản Lọng Tóng, xã Thanh Luông và bản Phủ, xã Noong Hẹt (huyện Điện Biên), nguyên nhân đều được xác định do sự cố thiết bị điện.

Thượng tá Nguyễn Văn Thưởng, Phó trưởng Phòng PCCC&CNCH thông tin: Qua các vụ cháy cho thấy nguyên nhân chủ yếu do nhân dân chưa quan tâm đầy đủ đến công tác phòng cháy chữa cháy tại ngôi nhà của mình. Nhiều hộ có tâm lý chủ quan, thiếu kiến thức, chưa nắm được các biện pháp, kỹ năng khi xảy ra sự cố cháy nhà sàn. Bên dưới nhà sàn bà con để rất nhiều chất dễ cháy như củi để đun nấu; xăng, dầu trong xe máy, phương tiện sản xuất; rơm rạ ở gầm sàn hoặc gần nhà... Người dân bố trí bếp đun trên sàn nhà không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy; lắp đặt hệ thống điện không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy; việc sử dụng nguồn lửa đun nấu, sưởi ấm, sấy thịt chưa được giám sát chặt chẽ…

Để hạn chế các vụ cháy xảy ra, lực lượng PCCC&CNCH đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền thông qua phương tiện truyền thông đại chúng. Qua đó, hướng dẫn, vận động người dân làm bếp bằng tấm bê tông hoặc vật liệu không cháy; khi đun nấu xong phải dập hết tàn lửa; lắp đặt hệ thống điện đảm bảo an toàn, các thiết bị điện, dây dẫn điện không đặt trực tiếp lên vật liệu dễ cháy; tuyệt đối không đóng dây dẫn trực tiếp vào cột, tường gỗ hoặc đi qua các vật liệu dễ cháy như đệm, quần áo, bạt chống nóng trên mái nhà. Khu vực đun nấu tuyệt đối không để nhiều đồ dùng, hàng hóa dễ cháy, không để các chất dễ cháy như củi, rơm, xăng, dầu, gas ở gần nhà, dưới gầm sàn, trường hợp cần chỉ dự trữ với số lượng ít; chủ động chuẩn bị bể nước, vòi nước, bình chữa cháy… kịp thời dập tắt đám cháy ngay khi mới xảy ra.

Riêng 6 tháng đầu năm 2025, Phòng PCCC&CNCH đã tổ chức 16 buổi tuyên truyền kiến thức kỹ năng PCCC&CNCH, 7 buổi trải nghiệm thực hành kỹ năng cho hơn 15.300 lượt người tham gia; tuyên truyền kiến thức, kỹ năng PCCC&CNCH trên hệ thống loa phát thanh hơn 14.000 lượt tại 129 xã, phường, thị trấn; 620 lượt tuyên truyền trên màn hình LED nơi công cộng; phát 3.000 khuyến cáo, cẩm nang an toàn PCCC trong hộ gia đình…

Thời điểm này vừa kết thúc thu hoạch đông xuân và bước vào giai đoạn làm đất chuẩn bị cho vụ hè thu. Bởi vậy bên cạnh nhiều nhà sàn thường có rơm rạ tích trữ và dưới gầm sàn bà con thường để công cụ sản xuất có chứa xăng, dầu. Do đó, cùng với công tác tuyên truyền, hướng dẫn bảo đảm an toàn PCCC của lực lượng chức năng thì mỗi người dân cần nâng cao ý thức, tuân thủ và chấp hành nghiêm các quy định PCCC; góp phần hạn chế thấp nhất hỏa hoạn xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản.