Theo một điều tra xã hội học mới đây, cứ 2 người nghiện ma túy thì có 1 người khẳng định “sẽ làm bất cứ việc gì để có tiền mua ma túy”. Những khi thiếu thuốc hoặc cơn phê thuốc có thể khiến người nghiện trở thành tội phạm: Cướp tài sản, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, thậm chí là giết người. Bởi vậy, ngành chức năng xác định để có thể giảm được tác hại của ma túy cũng như hạn chế tội phạm phát sinh thì giải pháp quan trọng là phải kéo giảm được số người nghiện, giảm nhu cầu về ma túy. Đây cũng là gọng kìm thứ 2 trong chủ trương “chặn cung, giảm cầu” về ma túy mà Bộ Công an xác định thời gian gần đây.
Để đồng bộ trong chủ trương và hành động, ngày 7/10/2024, Bộ trưởng Bộ Công an đã ký và ban hành Kế hoạch số 483/KH-BCA-C04 (Kế hoạch 483) về cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, triệt xóa điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy.
Triển khai thực hiện kế hoạch, Công an tỉnh quyết liệt, đồng bộ các giải pháp nhằm làm tốt công tác kiểm soát “nguồn cung” và giảm “nguồn cầu” ma túy. Qua đó, góp phần giảm áp lực xã hội, nhất là tại các khu dân cư, trường học, địa bàn giáp ranh.
Điển hình là 2 vụ triệt phá đường dây buôn bán ma túy qua đường hàng không do các đối tượng người nước ngoài thực hiện bị phát hiện, bắt giữ tại Lào vừa qua. Cụ thể, vào hồi 16 giờ 40 phút ngày 10/4/2025, tại sân bay quốc tế Hạt Nghiên, thành phố Luông Phra Băng (Lào), lực lượng phối hợp đã bắt quả tang Abli Ruca (quốc tịch Nigeria) đang làm thủ tục xuất cảnh. Kiểm tra hành lý mang theo, cơ quan chức năng thu giữ tang vật gồm 61 gói heroin có trọng lượng khoảng 4,8kg, được ngụy trang trong vỏ bánh ngọt.
Tiếp đó, vào 18 giờ cùng ngày, lực lượng chức năng tiếp tục bắt giữ Heim (quốc tịch Đức) khi đối tượng chuẩn bị bay từ Lào sang Pháp. Trong hành lý của đối tượng, cơ quan chức năng thu giữ 6 gói heroin có trọng lượng khoảng 4,5kg. Cả hai đối tượng khai nhận được thuê vận chuyển số ma túy trên sang các quốc gia châu Á và châu Âu thông qua đường hàng không.
Mới đây nhất, ngày 30/4, các lực lượng chức năng phối hợp tổ chức vây bắt thành công 3 đối tượng đang thực hiện hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy tại khu vực bản Nà Ly, xã Chiềng Sơ, huyện Điện Biên Đông.
3 đối tượng sau đó được làm rõ là: Hạ A Ly (SN 1986), Vừ A Hạnh (SN 2004) và Hà A Trừ (SN 2002), cùng trú tại xã Nậm Lạnh, huyện Sốp Cộp (tỉnh Sơn La). Tại hiện trường, lực lượng chức năng thu giữ 50 bánh hồng phiến, 2 xe máy, 3 điện thoại di động và nhiều tang vật, tài liệu có liên quan.
Quá trình bắt giữ, điều kiện thời tiết mưa lớn, đường trơn trượt, các đối tượng chống trả quyết liệt hòng chạy trốn. Song với tinh thần kiên quyết tấn công, trấn áp tội phạm, các đơn vị tham gia đã khống chế, bắt giữ thành công, đảm bảo an toàn cho lực lượng làm nhiệm vụ và người dân. Tại cơ quan công an, bước đầu 3 đối tượng khai nhận được thuê vận chuyển số ma túy trên trung chuyển qua tỉnh Điện Biên, sau đó tiếp tục mang đi các địa phương khác để tiêu thụ.
Thông tin từ Công an tỉnh, trong tổng số 214 vụ, 336 đối tượng tội phạm bị phát hiện, bắt giữ và điều tra làm rõ trong quý I/2025 thì có tới 179 vụ, 200 đối tượng (chiếm 83,6%) liên quan đến ma túy. Tuy nhiên, đáng chú ý là tội phạm ma túy có xu hướng giảm (so với cùng kỳ năm 2024 giảm 156 vụ, 188 đối tượng, 10,6kg ma túy được thu giữ).
Đồng bộ “cắt cung - giảm cầu”
Thượng tá Đỗ Ngọc Minh, Phó Giám đốc Công an tỉnh cho biết: Theo kế hoạch 483 của Bộ Công an, Công an tỉnh đã chủ động, quyết liệt công tác phòng chống tội phạm ma túy từ sớm, từ xa, từ nơi xuất phát. Đặc biệt, đơn vị đã cử 2 tổ công tác thường trực phòng chống ma túy tại Lào. Chỉ sau 3 tuần triển khai, 2 tổ công tác đã phối hợp với các lực lượng chức năng của nước bạn phát hiện, bắt giữ 20 vụ; trong đó đồng chủ trì phối hợp bắt giữ 9 vụ, 11 đối tượng; thu 9,3kg heroin, 180.000 viên ma túy tổng hợp; 3kg thuốc phiện; 4kg lá khát; nhiều súng, đạn và vũ khí quân dụng liên quan.
Đồng thời, Công an tỉnh đã quyết liệt đấu tranh triệt xóa 5 điểm nguy cơ phức tạp về ma túy, 24 đối tượng bán lẻ, góp phần làm giảm nguồn cung ma túy trên địa bàn. Tiếp tục duy trì hiệu quả hoạt động của các tổ công tác thực hiện kế hoạch tuần tra, kiểm soát phòng, chống tội phạm trên các tuyến giao thông trọng điểm (Kế hoạch 1266). Việc triển khai tổ công tác này đã góp phần tích cực vào việc răn đe tội phạm ma túy.
Thực hiện cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, triệt xóa điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, lực lượng công an toàn tỉnh đã đồng loạt tiến hành xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể đối với toàn bộ người trong diện quản lý về ma túy. Cuộc tổng rà soát đã tạo hiệu quả răn đe mạnh, nhiều đối tượng rời khỏi địa phương, góp phần làm “sạch” địa bàn, ổn định tình hình dân cư. Đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh xác định có trên 2.400 đối tượng liên quan đến ma túy vắng mặt tại địa bàn (chiếm 26,2% tổng số đối tượng có hồ sơ quản lý).
Để triển khai triệt để và hiệu quả kế hoạch 483, Công an tỉnh xác định thời gian tới tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp cắt cung, giảm cầu về ma túy. Trong đó, đấu tranh có trọng tâm, trọng điểm thông qua việc tăng cường, bố trí lực lượng cho các xã ở những địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh trật tự và ma túy; xây dựng các tổ công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm ma túy theo tuyến, địa bàn.