Tham gia phát biểu ý kiến, đại biểu Lò Thị Luyến, Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh đánh giá cao kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước năm 2024 và những tháng đầu năm 2025 trong bối cảnh tình hình thế giới biến động nhanh, phức tạp, khó lường, nhiều khó khăn, thách thức. Trong nước đã hoàn thành sắp xếp tổ chức bộ máy Chính phủ theo hướng tinh, gọn, hiệu lực, hiệu quả và đang tiến tới thực hiện sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương.

Liên quan đến việc sắp xếp, tổ chức bộ máy, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm để đảm bảo trụ sở làm việc, cơ sở vật chất cho các xã sau sắp xếp, nhất là đối với địa bàn miền núi, vùng đặc biệt khó khăn. Hiện nay, trụ sở các xã tại các địa bàn này chỉ đáp ứng để phục vụ cho từ 30 - 40 người làm việc. Với quy mô cấp xã được mở rộng, cơ cấu, tổ chức bộ máy được tổ chức theo mô hình mới để thực hiện rất nhiều nhiệm vụ theo phân cấp thì cơ sở vật chất hiện tại của cấp xã không đảm bảo điều kiện làm việc.

Về cơ cấu, tổ chức của y tế xã, phường, hiện nay Bộ Y tế đã dự thảo thông tư hướng dẫn, theo đó trạm y tế xã gồm: Khoa Phòng bệnh; Khoa khám chữa bệnh và Phục hồi chức năng; Khoa Dược - Cận lâm sàng; Khoa Dân số - Bảo trợ xã hội - Truyền thông GDSK; Văn phòng Trạm; Các điểm Trạm Y tế và các tổ chức thuộc trạm y tế khác (nếu có). Trạm y tế xã, phường cũng được phân cấp để thực hiện rất nhiều nhiệm vụ, quyền hạn. Đại biểu cho rằng, nếu tương lai trạm y tế cấp xã được tổ chức theo mô hình này để chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân thì rất tốt. Tuy nhiên với tình hình hiện tại, để tổ chức trạm y tế xã theo mô hình này thì đòi hỏi rất lớn về nguồn nhân lực và tài chính. Đại biểu đề nghị tính toán cụ thể phương án đảm bảo về nhân lực, tài chính và lộ trình triển khai thực hiện.

Về sắp xếp các cơ sở giáo dục, dự thảo nghị định của Chính phủ dự kiến giao cấp xã quản lý các cơ sở giáo dục mầm non; giao Sở Giáo dục và Đào tạo quản lý các trường tiểu học, THCS, THPT và các cơ sở giáo dục thường xuyên trên địa bàn. Như vậy, phạm vi quản lý của Sở Giáo dục và Đào tạo rất lớn, khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ tuyển dụng, quản lý, sử dụng, điều động, bổ nhiệm cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên. Đại biểu đề nghị giao cấp xã quản lý các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, THCS trên địa bàn; Sở Giáo dục và Đào tạo quản lý các trường THPT và giáo dục thường xuyên. Theo đó, giao cấp xã tuyển dụng, quản lý, sử dụng, điều động, bổ nhiệm cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên tại các cơ sở giáo dục theo phân cấp quản lý; Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ có trách nhiệm hướng dẫn về chuyên môn.

Tại phiên thảo luận, đại biểu đề nghị Chính phủ sớm ban hành nghị định quy định về hoạt động của các chương trình, dự án tài chính vi mô của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức phi chính phủ. Hiện tại, các chương trình, dự án tài chính vi mô này đang hoạt động theo Quyết định 20/2017/QĐ-TTg ngày 12/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, Quyết định này được ban hành căn cứ vào Luật Các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 đã hết hiệu lực từ 1/7/2024 và được thay thế bằng Luật Các tổ chức tín dụng số 32/2024/QH15.

Ngoài ra, đại biểu đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành quan tâm, xem xét đầu tư tuyến cao tốc đoạn từ Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên - Cửa khẩu quốc tế Tây Trang trong giai đoạn 2026 - 2030 nhằm hoàn thiện đồng bộ toàn tuyến cao tốc từ Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La - Điện Biên theo quy hoạch được phê duyệt. Tỉnh Điện Biên cam kết thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án bằng nguồn lực của địa phương. Hiện nay, đoạn tuyến từ Hà Nội - Mộc Châu đang được triển khai thực hiện, dự kiến hoàn thành và đưa vào khai thác sử dụng trong năm 2028.