Đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa dự thảo Luật Hóa chất với 7 luật liên quan

Trình bày Báo cáo Tóm tắt việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, Thường trực Ủy ban KH,CN&MT và Cơ quan chủ trì soạn thảo đã rà soát các nội dung của dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi), gắn với thể chế hóa các Nghị quyết. 

Theo đó, dự thảo Luật đã được chỉnh lý như sau:

Bổ sung quy định liên quan đến chuyển đổi số và tích hợp với quy định trước đây trong dự thảo Luật về Cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất để bảo đảm tính bao quát, toàn diện.

Không quy định cụ thể tên Bộ, ngành và nhiệm vụ trong dự thảo Luật; việc phân công trách nhiệm của Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ thuộc trách nhiệm của Chính phủ.

Bỏ các quy định trong dự thảo Luật về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền, chỉ quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân về cập nhật lên Cơ sở dữ liệu để phù hợp với Nghị quyết 57-NQ/TW và giảm thủ tục hành chính.

Về bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ giữa dự thảo Luật này với 7 luật liên quan, Thường trực Ủy ban KH,CN&MT đã phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, thống nhất không quy định các nội dung liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi đầu tư trong dự thảo Luật này, đồng thời đã và đang tiếp tục đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo, Cơ quan chủ trì thẩm tra các dự án Luật nêu trên chỉnh lý, bổ sung các nội dung liên quan trong dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 7 luật.

Về quản lý hóa chất trong vòng đời, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung một số quy định:

Sửa đổi, bổ sung quy định quản lý hóa chất trong toàn bộ vòng đời, từ khi hóa chất được tạo ra hoặc đưa vào Việt Nam với mức độ chặt chẽ bảo đảm đồng bộ phù hợp với từng danh mục hóa chất. 

Bổ sung quy định biện pháp kiểm tra đối với hoạt động nhập khẩu hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, dịch vụ tồn trữ hóa chất cần kiểm soát đặc biệt. 

Bổ sung quy định ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số trong kiểm soát hoạt động mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, các dữ liệu của hoạt động mua bán sẽ được xác thực với dữ liệu về tổ chức, cá nhân mua, bán theo lộ trình thực hiện do Chính phủ quy định. 

Bổ sung quy định tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải đăng ký mục đích, nhu cầu sử dụng hóa chất trên cơ sở dữ liệu, đặc biệt là công tác hậu kiểm nhằm hạn chế tới mức thấp nhất việc hóa chất bị sử dụng sai mục đích. 

Bổ sung quy định việc tổ chức kinh doanh hóa chất chỉ được bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt cho tổ chức, cá nhân đã thực hiện công bố loại hoá chất này và mục đích sử dụng trên Cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất.

Ngoài ra, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng quy định thống nhất về thời gian hiệu lực thi hành của Luật từ ngày 01/01/2026, trừ trường hợp quy định về Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động dịch vụ tồn trữ hóa chất có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2026 nhằm bảo đảm điều kiện cần thiết để triển khai quy định này. Đồng thời, dự thảo Luật đã bổ sung một số quy định chuyển tiếp đối với hóa chất bổ sung vào Danh mục hóa chất cần kiểm soát đặc biệt và Danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện thì phải đáp ứng các quy định của Luật này theo lộ trình do Chính phủ quy định.

Xác định rõ cơ quan chịu trách nhiệm chủ trì và chế tài đối với cơ quan phối hợp quản lý hoá chất

Cho ý kiến về dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải hoan nghênh cơ quan soạn thảo đã tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các Đại biểu Quốc hội, điển hình như việc kiểm soát đối với những hóa chất không được sử dụng trong các lĩnh vực như: an toàn thực phẩm và đảm bảo kiểm soát đầu vào các loại hoá chất. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Nguyễn Thanh Hải đề nghị dự thảo luật sửa đổi cần thể hiện rõ ràng hơn về phân công đầu mối quản lý đối với những vụ việc liên quan đến hóa chất, xả thải ra môi trường, đặc biệt liên quan tới thực phẩm, ngâm tẩm hóa chất, hoa quả. Bên cạnh đó cần bổ sung quy định nhằm xác định rõ cơ quan chịu trách nhiệm và chế tài đối với cơ quan phối hợp nếu không thực hiện.

Dự thảo luật cần ngắn gọn, tạo ra môi trường pháp lý thông thoáng

Góp ý về dự thảo Luật Hoá chất (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương cho rằng, việc giao một đầu mối quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh hoá chất là hợp lý nhưng chưa đủ bởi hóa chất trong tự nhiên thì cơ quan nào sẽ quản lý. Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương yêu cầu, dự thảo cần quy định rõ phạm vi quản lý chung về hóa chất, về sản xuất, kinh doanh, mua bán trao đổi hóa chất. Đồng thời, cơ quan thẩm tra phối hợp với ban soạn thảo chỉnh sửa dự thảo luật ngắn gọn hơn nữa đảm bảo nhu cầu đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật, phù hợp với phạm vi thẩm quyền của Quốc hội, nhưng vẫn tạo ra môi trường pháp lý thông thoáng để lĩnh vực hóa chất phát triển.

Bổ sung các hành vi nghiêm cấm liên quan đến hóa chất 

Cho ý kiến về dự thảo Luật Hoá chất (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, dự thảo nên bổ sung các hành vi nghiêm cấm liên quan đến hóa chất không rõ nguồn gốc, vượt ngưỡng cho phép hoặc nhập lậu bằng đường hàng không, đường biển, đường bộ, đường thủy… Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị ban soạn thảo cần cập nhật thêm Nghị quyết 57, Nghị quyết 68 về phát triển nền kinh tế tư nhân. Bởi thủ tục hành chính là vấn đề hết sức quan trọng, then chốt cho doanh nghiệp phát triển.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu, các cơ quan liên quan rà soát các quy định trong dự thảo với các luật có liên quan để có sự tích hợp. Đối với những vấn đề bất cập phải có sự tính toán đưa vào dự thảo luật để luật có tuổi thọ cao.

Giải trình, thông tin thêm với các thành viên UBTVQH về nội dung này, đại diện cơ quan soạn thảo, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hoàng Long cho biết Ban soạn thảo sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý để hoàn thiện dự thảo luật.

Kết luận nội dung thảo luận, thay mặt UBTVQH, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Uỷ Ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tiếp tục phối hợp với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật và các hồ sơ kèm theo, bảo đảm chất lượng và tiến độ dự án luật để trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá XV.