Sáng 10/6, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Báo cáo tiếp thu giải trình do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính (UBKTT) Phan Văn Mãi trình bày cho biết, việc bổ sung và làm rõ nguyên tắc xử lý mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch là cần thiết, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho Chính phủ quy định chi tiết xử lý các trường hợp cụ thể trong thực tiễn.

Tuy nhiên, Cơ quan thẩm tra đề nghị nghiên cứu phương án xử lý phù hợp đối với mâu thuẫn giữa các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành với nhau trong trường hợp có cùng cơ quan tổ chức lập quy hoạch thì cơ quan tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Đối với quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có phạm vi liên quan từ 2 tỉnh trở lên mâu thuẫn với quy hoạch tỉnh thì cơ quan tổ chức lập quy hoạch cụ thể hóa quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, Luật Quy hoạch trước đây mình từng sửa, nhưng sao các địa phương cứ kêu vướng, vướng chỗ nào, vướng ở đâu? Do luật quy định không rõ hay do nghị định, thông tư ban hành ở địa phương chưa triển khai được? Lần này nhập tỉnh, thành phố, kỳ vọng làm sao thực hiện được luật sửa lần này.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, từ đây tới lúc thông qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính nên lấy ý kiến đối với Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố. "Vừa qua họp Trung ương, thảo luận tổ, ý kiến lãnh đạo cũng nói, Luật Quy hoạch vướng nhiều thứ. Vướng chỗ nào thì phải chỉ ra để ngay lần này chúng ta phải sửa một cách căn cơ, bài bản. Chứ nếu sửa luật nhằm thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy, mà chúng ta làm ra thực hiện không được thì rất khó khăn. Cả các đồng chí trong Thường vụ Quốc hội, vướng cái gì cần bàn để sửa ngay, trên tinh thần "khó đâu tháo đó, tắc đâu thông đó" - Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ.

Theo Chủ tịch Quốc hội, tại đợt 2 Kỳ họp thứ 9, dự kiến ngày 12/6, Quốc hội sẽ thảo luận về đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Nếu Quốc hội đồng ý thì Nghị quyết thông qua việc sáp nhập tỉnh, thành sẽ được ký ban hành vào ngày 13/6. Do vậy, Luật Quy hoạch sửa đổi lần này hết sức quan trọng. Quá trình chỉ đạo điều hành từ Trung ương đến địa phương đều yêu cầu sửa đổi Luật Quy hoạch. Quốc hội cũng đã lập đoàn giám sát việc thực hiện Luật Quy hoạch, nhưng về địa phương vẫn kêu khó, không làm được. Cần chỉ ra để lần này chúng ta thiết kế sửa luật.

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Luật Quy hoạch được Quốc hội bấm nút thông qua đã thay đổi căn bản, toàn diện so với các luật trước đây, gom các loại quy hoạch từ quy hoạch quốc gia, quy hoạch tỉnh, quy hoạch cấp dưới... Tuy nhiên, quá trình triển khai vướng vì 63 tỉnh, thành phố cùng triẻn khai lập quy hoạch, trong khi tư vấn không có nhiều. Đâu đó nhiều nơi không đạt yêu cầu. Cho nên, khi vào thực hiện bắt đầu vướng...

Ông cũng cho rằng, Luật Quy hoạch chưa lần nào sửa căn bản. Năm 2024 chỉ sửa để thực hiện Kết luận 57; năm nay sửa do yêu cầu thay đổi địa giới hành chính, sáp nhập các tỉnh, chuyển chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp. "Lần này cũng chưa sửa toàn diện mà chủ yếu phục vụ việc đó. Cho nên, sau khi sáp nhập xong thì chắc chắn cần tiếp tục sửa toàn diện. Chính phủ sẽ rà soát để điều chỉnh cho phù hợp", ông nói và cho biết, một số vấn đề cấp bách sẽ điều chỉnh trong lần này, còn sẽ có lần sửa đổi căn cơ, tổng thể trong thời gian tới, có thể Kỳ họp thứ 10 hoặc kỳ họp đầu tiên của Quốc hội tại nhiệm kỳ mới.

"Lần này mà sửa theo tinh thần Nghị quyết 127 thì Bộ trưởng cam kết các địa phương sẽ thực hiện được phải không?", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh và đề nghị khi hoàn chỉnh tiếp thu, Bộ trưởng Bộ Tài chính cần tham khảo ý kiến các địa phương nhập lại, xem có phát hiện thêm cái gì cần sửa, đánh giá sự phù hợp giữa các loại quy hoạch với nhau; rà soát quy định của các luật có liên quan...

"Phân cấp thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch là phải rõ. Tôi thống nhất với Bộ trường là giao thẩm quyền cho cấp tỉnh, nhưng mình phải giám sát, kiểm tra, chứ không phải cấp tỉnh muốn làm gì thì làm, Trung ương không biết. Đúng ra, lần này không sửa luật Quy hoạch thì các địa phương nhập lại sẽ lúng túng trong việc quyết định. Nên cần các đồng chí thật sự quan tâm, sửa cho đúng, cho trúng, không cần dài mà cái gì tắc nghẽn ở địa phương thì phải tháo gỡ ngay", Chủ tịch Quốc hội lưu ý, đề nghị bám vào tinh thần Kết luận 127 của Bộ Chính trị, sửa Luật Quy hoạch đáp ứng yêu cầu sắp xếp địa giới hành chính, triển khai để luật có hiệu lực ngay từ 1/7/2025.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo luật đã hai lần lấy ý kiến địa phương, tại dự thảo cuối cùng các địa phương đã đồng thuận cao, đặc biệt vấn đề điều chỉnh phân cấp, phân quyền... Hiện Bộ Tài chính đã xây dựng xong dự thảo Nghị định và đang lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương để khi Quốc hội phê chuẩn kịp thời ban hành ngay từ ngày 1/7/2025.

"Khi sáp nhập các địa phương, chiến lược của các địa phương cũng sẽ thay đổi, đặc biệt về không gian phát triển. Khi địa phương theo mô hình mới thì Chính phủ sẽ nghiên cứu tiếp để trình Quốc hội sửa căn cơ luật này", Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định.

Chủ nhiệm UBKTTC Phan Văn Mãi cũng đồng tình, luật lần này chỉ sửa "chữa cháy", phục vụ nhiệm vụ cấp bách nên chưa tháo gỡ hết được vướng mắc, cần sớm sửa luật toàn diện thời gian tới...