Nụ cười trên cánh đồng sau lũ

Cuối tháng 5, đầu tháng 6, thung lũng Mường Pồn nổi bật bởi màu vàng của lúa chín. Ở nơi từng là “rốn lũ” chịu nhiều đau thương, mất mát, bà con người Khơ Mú, Thái, Mông, đã khôi phục lại các thửa ruộng bị lũ quét vùi lấp để gieo cấy.

Vượt qua tiết trời “đỏng đảnh” đầu hè, mưa - nắng thất thường, những ngày qua bà con hối hả bước vào thu hoạch lúa vụ chiêm. Năm nay, vùng “rốn lũ” được mùa. Bởi thế, những nụ cười rạng rỡ là điều dễ nhận thấy ở bất cứ đâu trên cánh đồng. Ai nấy đều phấn khởi “gặt hái” thành quả sau bao tháng ngày lao động vất vả.

Chị Quàng Thị Xuân, bản Tin Tốc.

Trên thửa ruộng lúa đã chuyển vàng của chị Quàng Thị Xuân, bản Tin Tốc có gần chục lao động hối hả thu hoạch lúa. Những đôi tay thoăn thoát nhịp nhàng trong tiếng cười rộn rã. Thời gian qua, bà con dân bản thu hoạch theo hình thức cuốn chiếu, gặt đổi công nên các hộ đều huy động được đông đảo nhân lực, việc thu hoạch nhanh chóng hơn. So với nhiều hộ khác, gia đình chị Xuân gần như thu hoạch muộn nhất, nhưng so với lịch thu hoạch hàng năm thì lại là sớm nhất.

Chị Xuân phấn khởi chia sẻ: “Nhà tôi có 3.000m² ruộng, nuôi đến 8 miệng ăn. Năm ngoái lũ về mất trắng. May mắn là khắc phục được kịp thời vụ nên trước tết là hoàn tất gieo cấy. Vừa rồi mưa nhiều, nước dâng cao bà con ai cũng lo lắng nên thu hoạch sớm. Cứ chỗ nào lúa vàng là gặt luôn, thóc về nhà mới yên tâm được. May mắn là năm nay được mùa, nhà tôi ước tính thu được khoảng 1,5 tấn thóc, năng suất hơn vụ chiêm xuân năm ngoái”.

Tương tự, gia đình bà Lò Thị Xoan, bản Lĩnh những ngày qua cũng huy động hết nhân lực tất bật thu lúa. Cả 4.000m² ruộng của gia đình năm nay đều được khắc phục, đảm bảo gieo cấy. Đến nay, bà Xoan có thể yên tâm thở phào khi 40 bao thóc Séng cù đã được tuốt và phơi khô, cất trữ dưới gầm sàn của gia đình. Mặc dù năng suất thu hoạch chưa được bằng vụ trước, song với bà thì đây là thành quả ngoài mong đợi.

“Lúc gieo giống, trên mặt ruộng vẫn còn vương sỏi đá, không thể nhặt hết được. Vợ chồng tôi bảo nhau thôi cứ cố gắng, miễn sao đủ gạo cho 4 nhân khẩu trong gia đình ăn, không phải đi mua là tốt rồi. Chắc trời thương nông dân vất vả, giờ thu hoạch cũng khá. Không chỉ đủ ăn mà chắc đợt tới gia đình tôi sẽ bán vợi đi được 1 ít để trang trải một vài chi phí cuộc sống” - bà Xoan bộc bạch.

Gạt đất đá cho lúa vươn mình

Trong căn phòng làm việc ngổn ngang do đang trong quá trình sắp xếp, chuẩn bị cho việc sáp nhập, thành lập xã mới, ông Quàng Văn Tiến, Chủ tịch UBND xã Mường Pồn vẫn tiếp đón chúng tôi với nụ cười rạng rỡ. Ông bảo: “Không phấn khởi sao được khi bà con đã được thu hoạch vụ lúa đầu tiên sau lũ. Hơn thế, năng suất, sản lượng lại vượt ngoài mong đợi”.

Ông Quàng Văn Tiến, Chủ tịch UBND xã Mường Pồn.

Dẫn chứng cho điều mình vừa nói, ông Tiến không quên nhắc lại trận lũ lịch sử xảy ra hồi tháng 7 năm ngoái. Đi cùng với đó là cả hành trình dồn tổng lực từ tỉnh đến cơ sở để giúp bà con nhân dân khắc phục thiên tai. Đặc biệt, sau những hỗ trợ ban đầu để ổn định đời sống người dân thì yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải khôi phục sản xuất.

“Chúng tôi xác định lương thực thì chỉ hỗ trợ được trong vài ngày hoặc thời gian ngắn, không thể lâu dài được. Trong khi đó, đây là yếu tố quan trọng nhất, không thể cứ ngồi chờ mãi. Vì thế xã đã tham mưu cho huyện, tỉnh, huy động mọi nguồn lực từ kinh phí, máy móc, trang thiết bị và con người khẩn trương hỗ trợ nhân dân cải tạo lại đồng ruộng; san gạt đất đá, củi rác để khôi phục khu vực sản xuất. Sau nhiều nỗ lực, 66/86ha sản xuất của nông dân Mường Pồn đã được khắc phục. Trong đó 60ha trồng lúa; 6ha bà con trồng ngô” - ông Tiến chia sẻ.

Ruộng khôi phục được đến đâu bàn giao cho nông dân triển khai gieo trồng đến đó. Cuối năm 2024, những hạt thóc đầu tiên đã được gieo xuống trên thửa ruộng vừa cải tạo, mang theo niềm hy vọng của nông dân nơi đây. Mỗi ngày trôi qua, cán bộ, Nhân dân Mường Pồn chăm sóc, theo dõi từng tiến độ phát triển của cây lúa. Để đảm bảo năng suất đạt cao nhất, lực lượng chuyên môn đồng hành với bà con từ việc chọn giống, kỹ thuật… Đặc biệt, huyện Điện Biên hỗ trợ phân bón (25kg/1.000m²), máy nông nghiệp đối với những gia đình có diện tích bị thiệt hại lớn.

“Hương của ấm no"

Vừa qua, chính quyền xã Mường Pồn phối hợp cơ quan chuyên môn tiến hành kiểm tra, đánh giá sản lượng, chất lượng lúa đối với diện tích được khôi phục sau lũ. Mặc dù một số chân ruộng vẫn còn vương lại cơ số đá, sỏi, song sản lượng, năng suất lúa cơ bản đều đảm bảo.

“Hiện nay, trên 90% diện tích của bà con đã được thu hoạch. Theo đánh giá thì năng suất bình quân ước đạt 58 tạ/ha. Tuy sản lượng thấp hơn so với những vụ trước, song trong điều kiện đất chưa được phục hồi thì đây là kết quả đáng mừng rồi!” - Chủ tịch UBND xã Mường Pồn Quàng Văn Tiến bộc bạch.

Phấn khởi hơn cả, đó là người nông dân sau nhiều tháng ngày “1 nắng 2 sương”. Ở bản Lĩnh, gia đình ông Lù Văn Yêu bị thiệt hại nặng nề nhất bởi trận lũ, đồng thời cũng là hộ thu hoạch lúa sớm nhất vụ này. Theo ông Yêu chia sẻ, những ngày trước nước suối dâng, vì lo sợ lại xảy ra lũ, thành quả “trôi theo dòng nước” nên gia đình thu hoạch sớm hơn. Dẫu vậy, lúa vẫn đạt chất lượng và năng suất.

“Tôi có tổng diện tích 6.000m² ruộng thì cải tạo, gieo cấy được 4.500m², chủ yếu trồng Nếp thơm và Séng cù. Thời điểm này đã thu hoạch hết về nhà rồi. Vì chăm sóc, phân bón đầy đủ nên năng suất đảm bảo, nhất là thóc nếp nhà tôi trồng  1.000m² mà thu được 17 bao. Hôm vừa rồi đã đi xát 1 bao về ăn được mấy bữa rồi!” - ông Yêu phấn khởi cho biết.

Trong căn nhà của ông Yêu và nhiều hộ dân khác ở Mường Pồn thời điểm này đã chất đầy thóc mới. Một số hộ tất bật sắm sửa, chuẩn bị tổ chức mừng cơm cùng các thành viên trong gia đình. Đây là bữa cơm gạo mới đầu tiên do bà con trồng cấy, chăm sóc, thu hoạch sau lũ. Và cũng là bữa cơm mở ra cuộc sống mới, với những vụ mùa ấm no sau này.

Hà Linh