Tại bản Cọ, xã Quài Nưa hiện nay đã không còn rác thải sinh hoạt được chất đống, xả bừa bãi tại khu vực ven đường, ven suối. Thay vào đó là những tuyến đường thôn, bản khang trang sạch đẹp. Người dân nơi đây đã hình thành thói quen phân loại rác, để rác đúng nơi quy định, để công nhân vệ sinh đến thu gom.

Chị Lường Thị Thận, người dân bản Cọ, xã Quài Nưa cho biết: Trước kia người dân chúng tôi chủ yếu tập kết rác vào góc vườn rồi đốt, một số hộ không có vườn thì mang ra bờ suối, ven đường. Những năm gần đây, được cán bộ xã, huyện tuyên truyền, chúng tôi đã biết phân biệt rác vô cơ, rác hữu cơ, rác tái chế, rác không tái chế và đổ tại nơi quy định của bản, để thu gom. Việc phân loại rác vừa hạn chế ô nhiễm môi trường, đồng thời có thêm nguồn phân bón hữu cơ cho cây trồng từ việc ủ, xử lý rác thải hữu cơ hàng ngày.

Tại xã Quài Nưa, việc tuyên tuyền vận động người dân phân loại rác, xử lý rác thải, đổ rác đúng nơi quy định được cấp ủy, chính quyền xã triển khai quyết liệt. Người dân sẽ để các loại rác không tái chế, chất thải rắn đúng điểm thu gom theo quy định của xã. Còn chất thải hữu cơ khuyến khích người dân đào hố rác di động trong vườn, cách xa nơi ở trên 3m, sau đó rắc một lượt chế phẩm sinh học, phủ đất hoặc trấu, tro 1 lớp mỏng khoảng 2 - 5cm và đậy nắp để tránh ruồi, muỗi hoặc nước mưa. Khi rác đầy tiến hành lấp đất và tiếp tục đào hố khác. Sau khoảng 20 - 25 ngày người dân có thể sử dụng rác đã phân hủy làm phân bón cây trồng.

Hiện nay, huyện Tuần Giáo đang thực hiện thu gom, xử lý rác thải theo hình thức xử lý tập trung tại Nhà máy xử lý rác thải Tuần Giáo đối với 8/18 xã, thị trấn với khối lượng khoảng trên 20 tấn/ngày. Trong đó, thị trấn Tuần Giáo trung bình khoảng 6,6 tấn/ngày. Còn lại các xã khu vực vùng sâu, vùng xa người dân thực hiện xử lý rác thải theo hình thức chôn lấp, hoặc đốt thủ công.

Nhà máy xử lý rác thải huyện Tuần Giáo (trực thuộc Công ty Cổ phần Môi trường đô thị và Xây dựng Điện Biên), được hoàn thành đưa vào sử dụng từ tháng 4/2024, với công suất xử lý hiện tại hơn 60 tấn/ngày, đêm. Nhà máy sử dụng Công nghệ lò đốt Rs - Vinabima 2000, đây là công nghệ hiện đại nhất trên địa bàn tỉnh hiện nay.

Nhà máy đưa vào vận hành đã thay thế hoàn toàn việc xử lý rác thải bằng phương pháp chôn lấp trước kia, hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường tại địa phương. Lò đốt sử dụng công nghệ tự cháy để đốt, không phụ thuộc vào nguồn năng lượng khác, hạn chế khí thải thoát ra môi trường. Rác được phân loại sơ bộ tại nhà xưởng, sau đó ủ khoảng 1 tuần rồi đưa vào đốt theo quy trình tự động, tuần hoàn, không xả nước thải ra môi trường, vì vậy không gây ô nhiễm nguồn nước khu vực xung quanh.

Ông Đoàn Quốc Trịnh, Quản đốc Nhà máy xử lý rác thải huyện Tuần Giáo cho biết: Từ khi đi vào hoạt động đến nay, Nhà máy đã xử lý hơn 2.000 tấn rác thải sinh hoạt rắn trên địa bàn huyện. Hiện nay, Nhà máy không chỉ xử lý rác sinh hoạt của huyện Tuần Giáo mà còn xử lý rác của các huyện lân cận như: Tủa Chùa, Mường Ảng. Trung bình mỗi ngày nhà máy xử lý gần 50 tấn rác thải sinh hoạt của 3 huyện.

Với công nghệ hiện đại, tận dụng nguồn nhiệt sinh ra trong quá trình vận hành lò đốt, Nhà máy xây dựng 2 dây chuyền gồm: Lò sấy gỗ để phục vụ xuất khẩu và làm các đồ nội thất, sinh hoạt; lò sấy nông sản (sắn, cà phê, mắc ca). Trong năm đầu tiên (năm 2024), Nhà máy đã sấy được 24 tấn sắn, 50 tấn cà phê và hàng trăm khối gỗ xuất khẩu.

Nhà máy xử lý rác thải huyện Tuần Giáo đi vào hoạt động đã góp phần làm cho môi trường đô thị thêm xanh, sạch, đẹp. Nâng tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt đô thị trên địa bàn đạt trên 96%. Đồng thời, tạo công việc ổn định cho gần 30 lao động trong lĩnh vực môi trường (11 công nhân làm việc tại Nhà máy, 18 công nhân thu gom) và hàng chục lao động thời vụ tại các lò sấy gỗ, sấy nông sản…

Bài, ảnh: Anh Nguyễn