Khó kiểm soát dịch bệnh

Theo báo cáo của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp khu vực 2, từ ngày 1/7 - 27/7, dịch tả lợn châu Phi đã xảy ra tại 148 hộ của 5 xã. Tổng số lợn chết buộc phải tiêu hủy 458 con, tổng trọng lượng gần 30 tấn. Các xã chịu ảnh hưởng nặng nhất gồm: Thanh Nưa, Thanh An, Thanh Yên, Sam Mứn và Núa Ngam.

Theo ông Lò Văn Biên, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp khu vực 2: Sau khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, địa bàn các xã thay đổi, địa bàn quả lý rộng dẫn đến công tác phòng, chống bệnh dịch tả châu Phi gặp không ít khó khăn đối với các xã mới thành lập. Việc tìm địa điểm chôn lấp lợn bị bệnh đáp ứng quy định, theo hướng dẫn của Sở Nông nghiệp và Môi trường, những nguyên tắc cơ bản của xử lý lợn bệnh là chôn/tiêu hủy tại chỗ. Nhiều trang trại, gia trại tuy có diện tích đáp ứng yêu cầu nhưng có địa hình trũng, thấp, không thể tiến hành tiêu hủy tại chỗ do lo ngại ảnh hưởng đến nguồn nước và nguy cơ phát tán mầm bệnh trong mùa mưa. Với các hộ chăn nuôi tại các xã có diện tích đất nhỏ hẹp cũng không đáp ứng quy định về khoảng cách (tối thiểu 30m từ vị trí chôn lấp đến chuồng nuôi và giếng sinh hoạt). Đặc biệt, phòng, chống dịch bệnh gặp nhiều khó khăn, thách thức do chăn nuôi lợn trên địa bàn tỉnh chủ yếu là nông hộ nhỏ lẻ, không đảm bảo an toàn sinh học; ý thức phòng, chống dịch bệnh của nhiều hộ chăn nuôi chưa cao. Một số hộ khi phát hiện lợn ốm, bỏ ăn không báo cáo cho chính quyền, thú y viên; vẫn có hiện tượng giấu dịch, bán "chạy", không khai báo hoặc vứt xác lợn ra môi trường... Trong khi lực lượng chuyên môn mỏng, dẫn đến việc triển khai, hỗ trợ chống dịch tại cơ sở gặp rất nhiều khó khăn. Số lượng lợn chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh cao. Bên cạnh đó, giá thành vắc xin dịch tả lợn châu Phi khá cao (từ 60 - 70.000 đồng/liều) nên nhiều hộ còn chần chừ trong việc mua về tiêm cho đàn lợn. Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp khu vực 2 mới được thành lập, nguồn kinh phí chưa được phân bổ, Trung tâm gặp không ít khó khăn trong việc hỗ trợ thuốc khử trùng sau khi người dân đã tiêu hủy lợn bệnh... Đây là những nguyên nhân chính làm dịch bệnh tiếp tục lây lan diện rộng.

Nâng cao nhận thức của người dân về dịch tả lợn châu Phi

Đánh giá về tình hình dịch bệnh, cơ quan chuyên môn nhận định, dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn tỉnh có nguy cơ tiếp tục phát sinh và lây lan nhanh, do tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ và thả rông. Cùng với đó, thời tiết diễn biến bất thường tạo điều kiện thuận lợi để dịch bệnh phát triển nhanh... Một trong những biện pháp hữu hiệu nhất trong chống dịch tả lợn châu Phi, được cơ quan chuyên môn đánh giá khá hiệu quả là tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân trong công tác phòng, chống dịch bệnh.

Thanh Nưa là một trong 5 xã có diễn biến bệnh dịch tả lợn châu Phi phức tạp, số lượng lợn chết tiêu hủy gần 150 con, tổng trọng lượng trên 9 tấn. Xã thành lập Ban Chỉ đạo phòng chống dịch và phân công các thành viên phụ trách thôn, bản đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về phòng, chống dịch, mức độ nguy hiểm của dịch bệnh.

Anh Lường Văn Học, cán bộ thú y xã Thanh Nưa chia sẻ: Chúng tôi đến các hộ dân tuyên truyền để người dân không hoang mang, không bán tháo lợn. Cán bộ cũng vận động người chăn nuôi cam kết thực hiện 5 không: "Không giấu dịch"; "không mua bán vận chuyển lợn bệnh, lợn chết"; "không giết mổ tiêu thụ thịt lợn bệnh, lợn chết"; "không vứt lợn chết ra môi trường"; "không sử dụng thức ăn dư thừa chưa qua xử lý nhiệt". Hiện nay, chúng tôi cũng đã khoanh vùng những nơi đang có dịch và chưa có dịch để thuận lợi hơn trong việc kiểm soát trong quá trình tiêu hủy, vận chuyển, mua bán, tránh bệnh dịch tiếp tục lây lan.

Trong tháng 7, gia đình bà Lò Thị Phóng, bản Hồng Lạnh, xã Thanh Nưa phải tiêu hủy 2 con lợn nái tổng trọng lượng hơn 2 tạ và gần 10 con lợn con (10kg/con), tổng thiệt hại của gia đình hơn 20 triệu đồng. Đứng trước chuồng lợn trống trơn, bà Phóng thở dài chia sẻ với chúng tôi: Mặc dù rất xót của khi đàn lợn bị bệnh nhưng gia đình đã thực hiện nghiêm việc tiêu hủy. Gia đình tôi cũng được cán bộ thú y hướng dẫn các biện pháp như: Chôn lấp tại nơi xảy ra dịch để hạn chế lây lan mầm bệnh, phù hợp với các quy định trong phòng chống dịch bệnh, dập dịch đồng thời dễ dàng áp dụng các biện pháp tiêu độc khử trùng. Địa điểm chôn lấp phải được đánh dấu trên bản đồ của xã, ghi chép và lưu giữ thông tin tại UBND cấp xã; địa điểm hố chôn được đảm bảo cách nhà dân, giếng nước, nguồn nước khu chuồng nuôi động vật tối thiểu 30m và đủ diện tích, nên chọn nơi chôn trong vườn (tốt nhất là vườn cây ăn quả hoặc lấy gỗ). Kích cỡ hố chôn phải đủ rộng phù hợp với khối lượng động vật theo quy định, sâu 1,5 - 3m...

"Người dân mong muốn, chính quyền xã và cơ quan chuyên môn sớm có hỗ trợ kinh phí cũng như hỗ trợ thuốc khử trùng và vôi bột để chủ động trong công tác phòng, chống dịch bệnh" - bà Phóng chia sẻ thêm.

Mỗi con lợn bị bệnh phải tiêu hủy không chỉ là tài sản, mà còn là tâm huyết, nỗ lực của các hộ. Chính quyền các xã đã, đang và sẽ tiếp tục cùng người dân thực hiện các biện pháp nhằm khống chế và dập dịch, hạn chế mức thấp nhất thiệt hại cho người chăn nuôi. Người dân cần bình tĩnh, đồng lòng, thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng chống dịch, không giấu dịch, không vứt xác lợn ra ngoài môi trường, giữ gìn vệ sinh chuồng trại... Chính sự hợp tác và ý thức trách nhiệm của người dân sẽ là yếu tố then chốt giúp chính quyền cơ sở nhanh chóng khống chế dịch bệnh, sớm ổn định tình hình và phục hồi kinh tế.