Bản Púng Bon, xã Pa Thơm, huyện Điện Biên hiện có hơn 780ha rừng được chi trả DVMTR. Nhờ bảo vệ rừng tốt, mỗi năm cộng đồng bản Púng Bon được nhận từ 300 - 400 triệu đồng tiền DVMTR. Đơn cử năm 2023 cộng đồng bản được chi trả gần 400 triệu đồng. Nếu trước đây việc ghi chép thu, chi số tiền trên của Ban quản lý tiền DVMTR bản Púng Bon còn khá lúng túng, lộn xộn thì giờ đây đã bài bản, khoa học hơn nhờ cuốn sổ tay chi trả DVMTR. 

Anh Quàng Văn Chanh, Trưởng bản Púng Bon cho biết: Trong cuốn sổ tay chi trả DVMTR có đầy đủ mẫu ghi chép việc chi tiền cho các hộ tham gia bảo vệ rừng; hướng dẫn sử dụng quỹ chung của cộng đồng; nhật ký nhận tiền chi trả DVMTR…. Các mẫu ghi chép hướng dẫn khá chi tiết, dễ sử dụng, chúng tôi chỉ việc điền thông tin theo mẫu. Qua đó, góp phần minh bạch, giảm thiểu rủi ro trong quản lý sử dụng tiền DVMTR.

Triển khai từ năm 2014, việc cấp phát sổ tay chi trả DVMTR được Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh thực hiện với mục đích ghi chép việc thu, chi tiền DVMTR của chủ rừng là hộ gia đình, nhóm hộ gia đình, cộng đồng thôn, bản phục vụ công tác kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng. 

Ông Phan Anh Sơn, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh cho biết: Sổ tay chi trả DVMTR giúp các chủ rừng là cộng đồng có hướng dẫn cơ bản nhất, để từ đó việc quản lý sử dụng tiền DVMTR thống nhất trên cơ sở tự nguyện tham gia của người dân. Đồng thời góp phần tăng tính minh bạch, hiệu quả và giảm thiểu rủi ro trong quản lý sử dụng tiền DMTR tại cộng đồng thôn bản; hỗ trợ công tác quản lý, bảo vệ rừng của địa phương ngày càng tốt hơn. 

Với mục tiêu trên, mỗi năm Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đã cấp phát hàng trăm cuốn sổ tay chi trả DVMTR cho chủ rừng là cộng đồng thôn, bản được nhận tiền chi trả DVMTR. Từ năm 2024 đến nay, Quỹ đã cấp 123 sổ tay chi trả DVMTR đến các chủ rừng trên địa bàn tỉnh.

Cùng việc cấp sổ tay, cán bộ Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh trực tiếp hướng dẫn chủ rừng cách ghi chép theo đầy đủ đề mục, bảo đảm việc theo dõi, chi trả tiền công từ nguồn tiền DVMTR tại cơ sở được công bằng, chính xác. Thông qua việc ghi chép sổ tay thể hiện nội dung, như: Số tiền nhận được từ Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng (Tiền tạm ứng/thanh toán của năm nào?); thống nhất số tiền chi cho các hộ tham gia bảo vệ rừng; số tiền trích lại phục vụ công tác bảo vệ rừng; số tiền chi cho các hoạt động chung khác; số lượng các hộ dân tham gia, nhất trí nội dung thực hiện…

Ông Lò Văn Sang, Trưởng bản Nà Hỳ 2, xã Nà Hỳ, huyện Nậm Pồ cho biết: Sau khi được cấp phát sổ tay chi trả DVMTR, chúng tôi được cán bộ chuyên môn Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh hướng dẫn tận tình cách ghi chép sổ tay. Các khoản chi tiêu, sử dụng tiền đều phải có nội dung rõ ràng, đầy đủ, không viết tắt. Có chữ ký của người nhận tiền hoặc điểm chỉ với trường hợp không biết chữ. Các số liệu ghi chép phải trung thực, chính xác, không tẩy xóa…

Trên thực tế, số tiền DVMTR được chi trả cho các chủ rừng mỗi năm dù ít hay nhiều thì việc quản lý, sử dụng nguồn tiền này phải luôn được quyết định công khai, minh bạch và có sự thống nhất cao của các hộ dân tham gia, bảo vệ rừng trong cộng đồng. Chỉ khi việc chi trả tiền DVMTR đảm bảo đúng, đủ, kịp thời thì DVMTR mới thực sự phát huy hiệu quả, tạo được niềm tin giúp cộng đồng thêm đoàn kết, trách nhiệm hơn trong việc giữ rừng, giữ sinh kế của mình.