Thành lập và ra mắt từ 1/7/2025 trên cơ sở sáp nhập 3 xã thuộc 2 huyện Mường Ảng, Tuần Giáo (cũ), gồm: Búng Lao, Ẳng Tở, Chiềng Đông, xã Búng Lao mới có diện tích tự nhiên hơn 185km², dân số gần 20.000 người với 39 thôn, bản.

Ngược thời điểm trước khi về chung một nhà, cả 3 xã đều đã đạt nhiều kết quả tích cực: Xã Búng Lao đã hoàn thành toàn bộ 19 tiêu chí, được UBND tỉnh công nhận xã đạt chuẩn từ năm 2022; xã Ẳng Tở và Chiềng Đông cũng hoàn thành từ 13 - 15 tiêu chí. Tuy nhiên, với đơn vị hành chính mới được thành lập, các tiêu chí NTM được tính lại theo phương pháp trung bình cộng của toàn xã. Điều đó đồng nghĩa với việc một số tiêu chí đạt chuẩn trước đây sẽ bị “hạ chuẩn”.

Ông Kiều Xuân Hoàng, Phó Chủ tịch UBND xã Búng Lao cho biết, trong giai đoạn đầu sáp nhập, nhiệm vụ quan trọng và cấp bách nhất là nhanh chóng ổn định tổ chức bộ máy, sắp xếp cán bộ, phân công nhiệm vụ rõ ràng để lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện các nhiệm vụ một cách đồng bộ, hiệu quả. Khi bộ máy ổn định, sẽ là nền tảng vững chắc để xã nâng cao hơn nữa chất lượng các tiêu chí NTM; đồng thời, hoàn thiện, phấn đấu đạt chuẩn trở lại trong thời gian sớm nhất.

Mục tiêu chung là ổn định tổ chức bộ máy, song theo ông Kiều Xuân Hoàng, trong nhiệm vụ tổng thể từ nay đến cuối năm, xã vẫn xác định việc rà soát, củng cố và hoàn thiện các tiêu chí NTM là nội dung trọng tâm cần tập trung chỉ đạo thực hiện. Do đó, xã đã giao Phòng Kinh tế phối hợp với bộ phận chuyên môn rà soát toàn bộ hệ thống các tiêu chí theo chuẩn hiện hành. Qua thống kê sơ bộ, một số tiêu chí như thu nhập bình quân, tỷ lệ hộ nghèo, môi trường, hạ tầng giao thông, thiết chế văn hóa… vẫn còn chưa đồng đều giữa các khu vực. Trong khi các bản thuộc địa bàn xã Búng Lao có cũ nền tảng tốt, điều kiện phát triển thuận lợi về nông nghiệp hàng hóa và dịch vụ thương mại, thì nhiều bản ở Ẳng Tở và Chiềng Đông vẫn còn gặp khó khăn, hạ tầng chưa đồng bộ, tỷ lệ hộ nghèo cao...

Từng bước khắc phục tình trạng này, Đảng ủy, UBND xã đã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể tập trung nguồn lực hỗ trợ những tiêu chí còn yếu, đặc biệt là các nhóm tiêu chí về thu nhập, hạ tầng và môi trường. Cùng với đó, xã phát động sâu rộng phong trào “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, huy động sức dân cải tạo đường nội bản, kiên cố hóa kênh mương thủy lợi, tu sửa nhà văn hóa và sân chơi thể thao tại các khu dân cư.

Đặc biệt, ngay sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã đã thành lập các đoàn công tác trực tiếp xuống từng bản nắm bắt tình hình, lắng nghe ý kiến nhân dân, qua đó xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể cho từng nhóm nhiệm vụ, từng địa bàn, bảo đảm phù hợp điều kiện thực tế và nhu cầu người dân.

Bên cạnh những khó khăn do chênh lệch về điều kiện phát triển giữa các khu vực, xã Búng Lao sau sáp nhập cũng có không ít thuận lợi. Theo đánh giá của địa phương, xã Búng Lao cũ đã hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM nên có kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện, huy động nguồn lực và phát huy vai trò cộng đồng. Đối với khu vực Chiềng Đông và Ẳng Tở trước đây, tuy hạn chế về hạ tầng và sinh kế, song trong quá trình xây dựng NTM, khối đại đoàn kết toàn dân được giữ vững, cán bộ cơ sở cơ bản ổn định, người dân đồng thuận cao với chủ trương sáp nhập và có tinh thần trách nhiệm trong xây dựng bản làng văn minh, đậm đà bản sắc.

Theo ông Kiều Xuân Hoàng, xây dựng NTM trong giai đoạn hiện nay đã được cấp ủy, chính quyền xã xác định là quá trình tập trung nâng cao chất lượng cuộc sống một cách bền vững. Do vậy, những bản còn nhiều khó khăn sẽ được ưu tiên bố trí nguồn lực hỗ trợ, những nơi có cách làm hiệu quả sẽ được nhân rộng với mục tiêu tạo sự phát triển hài hòa giữa các vùng, bảo đảm mọi người dân đều được thụ hưởng đầy đủ, thiết thực từ chương trình NTM.

Búng Lao - từ một xã đã “về đích” NTM, giờ đây đang trên hành trình mới với khát vọng mới. Thách thức là điều không thể tránh khỏi, nhưng với sự đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc cùng kinh nghiệm đã lũy tích trong nhiều năm qua, Búng Lao có cơ sở để tin tưởng tưởng hành trình mới sẽ thuận lợi nhiều hơn. Và quan trọng nhất, hành trình ấy đang được nối tiếp từ cách làm bài bản, chắc chắn nhằm tạo một diện mạo mới phát triển toàn diện, bền vững.