“Pháo đài” phòng, chống ma túy

Cách đây ít năm, xã Keo Lôm (huyện Điện Biên Đông) là một trong những địa bàn trung chuyển của các đối tượng buôn bán ma túy. Tại đây, những kẻ buôn bán “cái chết trắng” đã vươn vòi bạch tuộc len lỏi vào từng thôn, bản, cụm dân cư. Chúng lôi kéo người dân nghiện ngập, nhiều người còn tham gia vào đường dây vận chuyển khép kín.

Trước những diễn biến phức tạp, lực lượng công an đã phối hợp với chính quyền địa phương huy động sức mạnh của các cơ quan, đoàn thể và nhân dân cùng tham gia công tác phòng, chống tội phạm ma túy. Đặc biệt, thông qua nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó có việc xây dựng những “hạt nhân” phòng, chống ma túy ở cơ sở đã góp phần hiệu quả làm giảm sức “nóng” của tội phạm ma túy ở địa bàn.

Năm 2021, Lò Văn An, bản Trại Bò bị bắt vì mua bán trái phép chất ma túy và Tòa án nhân dân huyện Điện Biên Đông kết án 2 năm tù. Sau khi ra tù anh An quyết tâm đoạn tuyệt với ma túy, làm lại cuộc đời. Được sự động viên, hỗ trợ của công an địa phương, anh tích tham gia các hoạt động tuyên truyền, vận động người nghiện trong bản, trong xã đi cai, tránh xa ma túy.  

“Tôi vận dụng chính những trải nghiệm thực tế của bản thân để chia sẻ với các thanh niên khác. Từ hành trình lầm lỡ, những hệ lụy của ma túy đối với bản thân và gia đình, cho đến sự nỗ lực mỗi ngày để làm lại cuộc đời. Ban đầu thì nhiều người còn nghi ngại, nhưng sau một thời gian chứng kiến những đổi thay tích cực của tôi thì bà con đã tin và cùng tôi đẩy lùi ma túy ra khỏi gia đình, địa bàn mình” - anh An tâm sự.

Theo anh Lò Văn Vân, Trưởng bản Trại Bò, với sự hướng dẫn của công an xã, bản đã tập trung rà soát, nắm bắt hồ sơ từng trường hợp người nghiện để dễ quản lý. Trên cơ sở đó, bản xây dựng nhóm zalo trao đổi, cung cấp thông tin tố giác tội phạm, hành vi nghi ngờ phạm tội để kịp thời báo cáo công an có biện pháp ngăn chặn, xử lý. Nhờ vậy, từ năm 2024 đến nay tội phạm ma túy trên địa bàn giảm rõ rệt. Đặc biệt, không còn ghi nhận tình trạng trộm cắp vặt do người nghiện gây ra, bà con đều yên tâm lao động sản xuất.

Tại xã Mường Pồn (huyện Điện Biên), việc triển khai mô hình “Xã biên giới sạch về ma túy” và thành lập các tổ tự quản về an ninh trật tự, phòng, chống ma túy ở các thôn, bản cũng cho thấy nhiều hiệu quả tích cực. Nhằm cắt triệt để “nguồn cầu”, góp phần xây dựng xã sạch về ma túy bền vững, Công an xã tiến hành rà soát, triệu tập các đối tượng có liên quan đến ma túy, kiểm tra, phát hiện để áp dụng các biện pháp cai nghiện phù hợp.

Bên cạnh tăng cường các giải pháp tuần tra, kiểm soát chặt chẽ, Công an xã còn tham mưu UBND xã tổ chức các hộ dân ký cam kết. Nội dung trọng tâm của cam kết bao gồm: Không buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy; chủ động phát hiện, tố giác tội phạm liên quan đến ma túy; vận động người thân, gia đình không sử dụng các chất ma túy…

Trung tá Phạm Ngọc Tùng, Phó trưởng Công an xã Mường Pồn cho biết: “Với những cam kết này, người dân đã tích cực tham gia cùng với lực lượng chức năng trong việc phát hiện, tố giác tội phạm và đấu tranh đẩy lùi ma túy ra khỏi địa bàn. Đến nay, xã đã thực hiện được 7/8 tiêu chí “Xã biên giới sạch về ma túy”. Còn 1 tiêu chí là áp dụng các biện pháp cai nghiện phù hợp người nghiện đang được chúng tôi tập trung triển khai tích cực. Hiện địa phương còn 45 người nghiện ma túy (giảm 61 người so với năm 2023). Toàn bộ các đối tượng liên quan đến ma túy đều đã được công an lập hồ sơ quản lý, theo dõi, giám sát chặt chẽ, đảm bảo ổn định địa bàn”.

Hướng tới xã hội không ma túy

Xác định ma túy là tội phạm nguồn của các loại hình tội phạm khác, những năm qua tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn. Nhiều chỉ thị, đề án, kế hoạch, văn bản chỉ đạo được ban hành đã huy động sức mạnh tổng hợp vào cuộc, tham gia phòng, chống ma túy. Gần đây nhất là Kế hoạch 1823/KH-UBND về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Kế hoạch số 2095/KH-UBND liên quan đến chủ trương đầu tư chương trình quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030.

Tỉnh xác định công tác tuyên truyền làm trọng tâm và được thực hiện mọi lúc, mọi nơi, mọi địa bàn, nhằm hướng tới 3 mục tiêu “giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy”, lấy cơ sở là địa bàn trọng tâm để tuyên truyền. Từ đó, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của các cấp, các ngành và nhân dân trong công tác phòng, chống ma túy với tinh thần “Mỗi người dân là một chiến sĩ, mỗi gia đình là một pháo đài trong phòng, chống ma túy”.

Thống kê trong 6 tháng đầu năm, các lực lượng trực thuộc Công an tỉnh đã tổ chức trên 1.000 buổi tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, với hơn 68.000 lượt người tham gia; hơn 7.000 lượt tuyên truyền lưu động và qua hệ thống loa truyền thanh cơ sở; treo 634 băng rôn, khẩu hiệu, pa nô, áp phích; phát hơn 1.400 tờ rơi tuyên truyền về phòng chống các loại tội phạm. Trong đó, phòng chống ma túy là một trong những nội dung trọng tâm của công tác tuyên tuyền.

Cùng với đó, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã biên giới và các lực lượng có liên quan tổ chức 395 buổi tuyên truyền nâng cao nhận thức pháp luật cho hơn 12.000 lượt người; tuyên truyền trên loa truyền thanh 1.713 giờ; duy trì 303 tổ, 1.230 thành viên tự quản an ninh trật tự thôn, bản. Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch dựng 50 cụm cổ động tuyên truyền, cụm tam giác; in, căng treo 20 băng rôn, khẩu hiệu tuyên truyền tháng cao điểm phòng, chống ma túy; Sở Tư pháp tổ chức 1 đợt tuyên truyền, phổ biến pháp luật lưu động về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh, với 621 lượt người tham dự…

Hiện nay, tỉnh đang làm tốt công tác quản lý trên 5.700 người nghiện ma túy, hơn 1.600 người sử dụng trái phép chất ma túy (tăng 344 người nghiện; 839 người sử dụng trái phép chất ma túy so với cùng kỳ năm 2024), nhất là quản lý 7 đối tượng có biểu hiện “ngáo đá”, “loạn thần”, 410 người mắc bệnh tâm thần có nguy cơ xâm phạm trật tự xã hội. Thực hiện hiệu quả công tác điều trị thay thế bằng Methadone tại 11 cơ sở điều trị, 31 cơ sở cấp phát thuốc Methadone với 2.500 bệnh nhân đang được quản lý, điều trị.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, số người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn còn nhiều, đặc biệt ngày càng có xu hướng “trẻ hóa”. Do đó, công tác phòng, chống ma túy cũng cần có những bước chuyển phù hợp. Trên hết, mỗi người dân cần nhận thức rõ phòng, chống ma túy và chống tái nghiện không chỉ là trách nhiệm của lực lượng chức năng mà cần sự tham gia tích cực từ gia đình, tổ chức và cộng đồng. Vai trò chủ động của các chủ thể xã hội này mới chính là “chìa khóa” quan trọng để xây dựng một môi trường lành mạnh, đẩy lùi tệ nạn ma túy.