ĐBP - Thời gian qua, tội phạm lừa đảo trên không gian mạng hoạt động ngày càng tinh vi, với nhiều phương thức, thủ đoạn mới và luôn thay đổi. Dù được cảnh báo nhưng nhiều người dân, nhất là ở vùng nông thôn, vùng cao vẫn mắc lừa, mất tiền oan trước những chiêu trò lừa đảo trên mạng.
Ngày 9/5/2025 tại Agribank Chi nhánh huyện Tủa Chùa (cũ), nhân viên ngân hàng tại đây đã phát hiện và ngăn chặn kịp thời một vụ lừa đảo nhắm vào chị H.A.T, trú tại xã Tả Sìn Thàng (cũ). Chị T. đến chi nhánh để việc rút và chuyển tiền với mục đích nhận “quà trúng thưởng”. Trước đó, chị nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên của Điện máy xanh, Thế giới di động thông báo chị đã may mắn trúng thưởng phần quà có giá trị và chỉ cần đóng phí, tiền cọc để nhận giải. Đối tượng cam kết rằng số tiền đóng cọc sẽ được hoàn trả sau khi nhận thưởng.
Vì tin tưởng, chị H.A.T. đã thực hiện 4 lần chuyển khoản, tổng cộng 46 triệu đồng. Khi chuẩn bị thực hiện giao dịch lần thứ 5 với số tiền 15,5 triệu đồng, các giao dịch viên tại ngân hàng đã phát hiện sự bất thường và đã phối hợp với Công an huyện Tủa Chùa (cũ) liên hệ với người thân của chị T. Đồng thời kiên trì giải thích, cung cấp thông tin về các thủ đoạn lừa đảo phổ biến, nhờ đó chị T. đã hiểu bản chất vụ việc và dừng chuyển tiền.
Không dừng lại ở những vụ việc nhỏ lẻ, tình trạng lừa đảo qua mạng còn diễn ra trên quy mô lớn, với nhiều nạn nhân. Đầu năm 2025, Công an tỉnh phối hợp với các lực lượng chức năng đã triệt phá một nhóm gồm 9 đối tượng hoạt động tại Hà Nội, chuyên lừa đảo qua mạng xã hội với hình thức rao bán điện thoại iPhone giá rẻ. Nhóm đối tượng này sử dụng nhiều tài khoản TikTok giả để đăng tải video quảng cáo về các đợt “săn sale” điện thoại chính hãng với giá rẻ bất ngờ, đánh vào tâm lý thích hàng “ngon, bổ, rẻ” của nhiều người tiêu dùng. Sau đó chúng yêu cầu người dân chuyển tiền đặt cọc hoặc thanh toán trước, rồi lập tức chặn liên lạc. Số tiền mỗi người bị chiếm đoạt có thể từ vài trăm nghìn đến vài chục triệu đồng. Đựợc biết tổng số tiền các đối tượng chiếm đoạt lên đến hàng chục tỷ đồng.
Thời gian qua, tội phạm lừa đảo qua mạng diễn biến phức tạp; thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, đa dạng và thường xuyên thay đổi theo từng thời điểm. Một trong những chiêu trò phổ biến mà các đối tượng sử dụng là giả mạo nhân viên ngân hàng, cơ quan công an, tòa án hoặc viện kiểm sát để gọi điện, gửi tin nhắn, yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP hoặc chuyển tiền để “kiểm tra”, “phục vụ điều tra”.
Một hình thức lừa đảo khác là sử dụng các ứng dụng kiếm tiền online, đầu tư tiền ảo, chơi chứng khoán, mua bán hàng hóa qua sàn điện tử không rõ nguồn gốc. Nhiều người nhẹ dạ cả tin đã tham gia đầu tư hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng với mong muốn sinh lời nhanh chóng, nhưng sau đó bị “sập sàn”, mất trắng số tiền đầu tư. Khi nạn nhân phát hiện bị lừa thì mọi liên lạc đều bị cắt đứt, các đối tượng biến mất không dấu vết.
Ngoài ra, lợi dụng tâm lý ham khuyến mãi, trúng thưởng của một bộ phận người dân, các đối tượng còn tổ chức các trò lừa đảo thông qua hình thức nhắn tin thông báo trúng thưởng xe máy, phiếu mua hàng, tiền mặt kèm theo đường link truy cập. Khi người dùng truy nhập vào các đường link này, sẽ dẫn tới trang web giả mạo, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, số tài khoản ngân hàng, hoặc yêu cầu nộp tiền phí “làm hồ sơ nhận thưởng”, “thuế trước bạ”. Nhưng thực chất, không có bất kỳ phần thưởng nào, mà đó là cái bẫy để các đối tượng lấy được tiền và dữ liệu cá nhân người dùng, từ đó tiếp tục thực hiện các hành vi chiếm đoạt tài sản.
Nhằm nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác cho nhân dân, lực lượng công an đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan, đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức. Thường xuyên thông báo về phương thức, thủ đoạn mới của các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao. Chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ tăng cường công tác nắm tình hình hoạt động các loại tội phạm trên không gian mạng để chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn từ sớm, từ xa các hành vi có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Cùng với đó, xử lý nghiêm những đối tượng vi phạm nhằm răn đe các đối tượng khác đang và có ý định phạm tội trên không gian mạng. Điển hình là đầu tháng 6/2025, Tòa án nhân dân tỉnh đã xét xử 31 bị cáo trong đường dây lừa đảo công nghệ cao hoạt động tại đặc khu kinh tế Tam Giác Vàng, tỉnh Bò Kẹo (CHDCND Lào). Các đối tượng sử dụng facebook giả mạo để làm quen, tạo lòng tin rồi dụ dỗ nạn nhân đầu tư vào các sàn thương mại điện tử và chứng khoán giả. Bản án sơ thẩm đã xử phạt 3 bị cáo cầm đầu 14 năm 6 tháng tù giam, các bị cáo còn lại nhận mức án từ 2 năm đến 13 năm tù giam.
Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần nâng cao ý thức cảnh giác, không nên tin những cuộc gọi, tin nhắn yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hay chuyển tiền, đặc biệt khi người gọi tự xưng là cán bộ cơ quan chức năng. Khi gặp tình huống nghi ngờ, nên chủ động liên hệ với công an để được hướng dẫn xử lý. Tuyệt đối không truy cập các đường link lạ, không cài đặt các ứng dụng không rõ nguồn gốc và không chia sẻ các mã xác thực OTP, thông tin tài khoản ngân hàng cho bất kỳ ai qua mạng. Mỗi người dân cần trở thành một “lá chắn” phòng vệ trước các chiêu trò lừa đảo tinh vi, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo vệ tài sản và sự an toàn cho cộng đồng.