Ngày 7/7, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2025 diễn ra tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil đã bế mạc sau 2 ngày họp, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc mở rộng và củng cố vai trò của khối, đồng thời tăng cường hợp tác giữa các quốc gia thuộc Nam bán cầu.
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm nay có chủ đề "Tăng cường hợp tác phương Nam nhằm thúc đẩy quản trị bao trùm và bền vững hơn". Hội nghị có sự tham dự của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, 20 nhà lãnh đạo cấp cao của các nước, trong đó có Thủ tướng Phạm Minh Chính, cùng lãnh đạo của nhiều tổ chức quốc tế.
Phát biểu kết thúc hội nghị, Tổng thống nước chủ nhà Lula da Silva đánh giá đây là sự kiện lớn trong bối cảnh BRICS hướng tới thúc đẩy dân chủ, chủ nghĩa đa phương, hòa bình, phát triển và sự tham gia của xã hội. Theo nhà lãnh đạo Brazil, BRICS không ra đời để đối đầu với bất kỳ thế lực nào mà chỉ là một mô hình khác, một cách tiếp cận chính trị khác đề cao tinh thần đoàn kết.
Tại hội nghị năm nay, có 3 nội dung quan trọng đã được thảo luận tại 3 phiên họp toàn thể, gồm: Hòa bình, an ninh và cải cách quản trị toàn cầu; Tăng cường chủ nghĩa đa phương, các vấn đề kinh tế - tài chính và trí tuệ nhân tạo; Môi trường, Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP 30) và sức khỏe toàn cầu.
Hội nghị lần này tiếp tục khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của các nước Nam bán cầu trong bối cảnh quốc tế hiện nay. Hiện BRICS chiếm gần 50% dân số thế giới, hơn 1/3 diện tích toàn cầu và khoảng 1/4 thương mại thế giới.
Sự hiện diện của một nửa thành viên Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20), các Chủ tịch gần đây của G20 và các hội nghị COP về biến đổi khí hậu, cùng với đại diện của nhiều quốc gia có đa dạng sinh học lớn cùng các nước chiếm vai trò quan trọng sản xuất năng lượng thế giới đã củng cố vị thế chiến lược của BRICS.
BRICS ra tuyên bố chung, kêu gọi cải cách thể chế toàn cầu
Lãnh đạo các nước BRICS thúc đẩy cải cách thể chế toàn cầu, đề xuất hợp tác đa phương, trí tuệ nhân tạo (AI) an toàn trong Tuyên bố chung của hội nghị thượng đỉnh tại Brazil.
Trong tuyên bố chung ngày 6/7, lãnh đạo các nước BRICS dự hội nghị thượng đỉnh tại Brazil cảnh báo việc tăng thuế quan sẽ đe dọa đến thương mại toàn cầu.
Các lãnh đạo bày tỏ ủng hộ Ethiopia và Iran gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đồng thời kêu gọi khẩn cấp khôi phục khả năng của tổ chức đa phương này trong giải quyết các tranh chấp thương mại.
Tuyên bố chung cũng ủng hộ kế hoạch thí điểm cơ chế bảo lãnh do Ngân hàng Phát triển mới (NDB) bảo trợ nhằm giảm chi phí tài chính và thúc đẩy đầu tư vào các quốc gia thành viên.
Trong một tuyên bố riêng sau cuộc thảo luận về AI, các lãnh đạo kêu gọi áp dụng các biện pháp bảo vệ nhằm ngăn chặn việc sử dụng AI trái phép để tránh thu thập quá mức dữ liệu cá nhân, đồng thời cho phép thiết lập các cơ chế thanh toán công bằng.
BRICS cũng thống nhất đẩy mạnh hợp tác thám hiểm không gian vì mục đích hòa bình và khẳng định ủng hộ hệ thống thương mại đa phương, phản đối các hàng rào thuế quan đơn phương, thúc đẩy sử dụng đồng nội tệ trong giao dịch thương mại và kết nối hệ thống thanh toán nhằm giảm chi phí.
Ngoài ra, BRICS còn khởi động sáng kiến hợp tác xóa bỏ các bệnh nhiệt đới và bệnh liên quan đến điều kiện xã hội, tập trung vào nguyên nhân sâu xa như đói nghèo và bất bình đẳng. Một sáng kiến quan trọng khác là phục hồi đất bị thoái hóa, thúc đẩy đầu tư cho sản xuất lương thực, nhiên liệu sinh học và tái tạo các hệ sinh thái bản địa.
Hội nghị cũng kêu gọi cải tổ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và thúc đẩy một hiệp ước quốc tế về hợp tác thuế trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc. Lần đầu tiên, Hội nghị BRICS tổ chức đối thoại với các tổ chức xã hội dân sự, doanh nghiệp, giới lao động, phụ nữ khởi nghiệp và thanh niên, thể hiện tinh thần đối thoại và lắng nghe.
Nhân dịp này, Diễn đàn Doanh nghiệp BRICS cũng được tổ chức, thu hút hơn 1.000 đại biểu tham dự. Tại diễn đàn, các đại biểu tham gia khẳng định vai trò then chốt của hội nhập kinh tế và thương mại.
Brazil sẽ giữ chức Chủ tịch luân phiên BRICS đến cuối năm nay trước khi bàn giao cho Ấn Độ đảm nhiệm vai trò này trong năm tiếp theo.