Trong khi các lãnh đạo Cộng hòa tại Thượng viện và Hạ viện ủng hộ mạnh mẽ hành động quân sự của chính quyền ông Trump, một số nghị sĩ từ cả hai đảng lại bày tỏ lo ngại về việc Tổng thống hành động đơn phương mà không có sự chấp thuận của Quốc hội, cơ quan duy nhất có quyền tuyên chiến theo Hiến pháp Mỹ.

Thượng nghị sĩ Dân chủ Tim Kaine của bang Virginia cho biết ông sẽ thúc đẩy một cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện trong tuần này về đề xuất buộc Tổng thống Trump chấm dứt mọi hành động thù địch với Iran, trừ khi có sự cho phép rõ ràng của Quốc hội. Dân biểu Cộng hòa Thomas Massie của bang Kentucky và Dân biểu Dân chủ Ro Khanna từ California cũng cho biết họ sẽ đệ trình dự luật tương tự tại Hạ viện.

“Mỹ đang bị lôi kéo vào một cuộc chiến tranh do ý chí của một cá nhân, mà không có cuộc tranh luận hay biểu quyết nào từ Quốc hội, nơi có quyền duy nhất quyết định chiến tranh”, ông Kaine nói trong chương trình Face the Nation của CBS.

Nhà Trắng từ chối bình luận về các chỉ trích này. Tuy nhiên, theo các nguồn tin, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson và lãnh đạo Thượng viện John Thune đều đã được thông báo trước khi chiến dịch quân sự diễn ra. Các thành viên Quốc hội dự kiến sẽ được thông báo chi tiết vào ngày 24/6.

Cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào Iran hôm 21/6 đã gây chia rẽ sâu sắc trong nội bộ phong trào “Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại – MAGA”, nền tảng chính trị trung thành với ông Trump. Một số nhà lãnh đạo tiếp tục ủng hộ Tổng thống, trong khi những người khác cảnh báo về nguy cơ nước Mỹ bị kéo vào thêm một “cuộc chiến tranh bất tận”.

“Cử tri đã bầu ông Trump với hy vọng chấm dứt các cuộc chiến tranh bất tận. Hành động lần này đang phản bội niềm tin đó”, ông Massie tuyên bố.

Cả hai nhà lập pháp Kaine và Massie đều cho rằng không có lý do cấp thiết buộc Mỹ phải hành động quân sự ngay lập tức, khi không có dấu hiệu nào cho thấy mối đe dọa trực tiếp sắp xảy ra đối với Mỹ.

Các quan chức tình báo Mỹ thừa nhận có dữ liệu cho thấy Iran “có khả năng” chế tạo vũ khí hạt nhân trong vòng vài tuần hoặc vài tháng nếu họ quyết định làm như vậy, nhưng khẳng định Tehran chưa đưa ra quyết định cuối cùng. Về phần mình, Iran nhấn mạnh chương trình hạt nhân của họ chỉ nhằm mục đích hòa bình, bao gồm sản xuất năng lượng và nghiên cứu y học.

Trong diễn biến mới nhất, Tổng thống Trump ngày 22/6 đã công khai chỉ trích Dân biểu Massie trên mạng xã hội Truth Social, gọi ông là “khoa trương, lười biếng và không phù hợp với phong trào MAGA”, đồng thời tuyên bố sẽ ủng hộ đối thủ của ông Massie trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026.

Một trong những đồng minh thân cận nhất của ông Trump, Dân biểu Marjorie Taylor Greene của đảng Cộng hòa từ bang Georgia, ngày 22/6 bất ngờ lên tiếng chỉ trích hành động quân sự của ông, mặc dù vẫn khẳng định lòng trung thành với vị Tổng thống. “Tôi có thể ủng hộ Tổng thống Trump và chính quyền của ông về nhiều điều, nhưng vẫn bất đồng về việc ném bom Iran và dấn thân vào một cuộc chiến mà Israel đã khởi đầu”, bà Greene viết trên mạng xã hội X.

Bình luận của bà Greene cho thấy sự chia rẽ ngày càng sâu sắc trong phong trào MAGA, đặc biệt giữa các nghị sĩ ủng hộ chiến tranh và những người muốn tránh lặp lại “các cuộc chiến tranh bất tận” từng diễn ra ở Iraq và Afghanistan.

Trong khi đó, một số đồng minh khác của ông Trump đã lên tiếng bảo vệ hành động của ông, khẳng định Tổng thống có đầy đủ quyền hạn theo Hiến pháp để hành động đơn phương trong các tình huống khẩn cấp.

“Ông ấy có tất cả thẩm quyền mà ông ấy cần theo Hiến pháp. Nếu không đồng ý, Quốc hội có thể cắt nguồn tài trợ”, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham Cộng hòa của bang South Carolina phát biểu trên chương trình Meet the Press của NBC.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cũng ủng hộ mạnh mẽ quyết định không kích Iran, cho rằng Tổng thống đã hành động đúng đắn trong một tình huống khẩn cấp.

Tuy nhiên, theo Hiến pháp Mỹ, quyền tuyên chiến vẫn thuộc về Quốc hội, dù trong nhiều thập kỷ gần đây, cơ quan lập pháp này thường ủy quyền thực tế cho Tổng thống, dẫn đến sự xói mòn vai trò kiểm soát quyền lực quân sự.

Các nhà lập pháp Dân chủ cảnh báo việc hành động đơn phương không chỉ là vi hiến mà còn tiềm ẩn rủi ro dài hạn, nếu Iran phản ứng hoặc tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân tại các địa điểm khác.

“Bi kịch của đất nước này là chúng ta vẫn tuyên bố chiến thắng sớm, rồi người dân Mỹ phải gánh hậu quả trong nhiều thập kỷ”, Dân biểu Ro Khanna của đảng Dân chủ từ California phát biểu trên CBS.

Nhiều báo cáo tình báo gần đây chỉ ra rằng Iran đã làm giàu uranium ở mức 60%, chỉ cách ngưỡng chế tạo vũ khí “vài bước”. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ khẳng định Tehran vẫn chưa quyết định chế tạo bom hạt nhân, trong khi phía Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân chỉ phục vụ mục đích hòa bình.