Theo The New York Times, trong khi Mỹ và các cường quốc khác cắt giảm đầu tư, viện trợ và sự hiện diện tại châu Phi, UAE đang sử dụng sự giàu có và ảnh hưởng to lớn của mình để lấp đầy khoảng trống đó. Thực tế, khi xem xét các khu kinh tế và chiến lược then chốt trên khắp châu Phi bao gồm các cảng cho những hành lang thương mại quan trọng, các mỏ khai thác khoáng sản hay những dự án năng lượng tái tạo lớn, người ta đều nhận thấy có sự tham gia của UAE.
Những khoản đầu tư của các quốc gia vùng Vịnh vào châu Phi, chủ yếu là UAE, đã bùng nổ trong những năm gần đây. Kể từ năm 2019, các thỏa thuận với tổng trị giá 110 tỷ USD, phần lớn là từ các công ty UAE có liên hệ chặt chẽ với chính quyền các nước trong khu vực, đã được công bố. Con số này vượt xa số tiền cam kết đầu tư của bất kỳ quốc gia nào khác. Theo bà Anna Jacobs, thành viên tại Viện Các quốc gia vùng Vịnh ở Washington (Mỹ), UAE đang trở thành một thế lực tại nhiều nơi ở châu Phi.
Vốn đầu tư của UAE vào châu Phi tăng mạnh khi đầu tư của Trung Quốc đang giảm dần. Dù vẫn giữ sự hiện diện đáng kể tại châu Phi nhưng Trung Quốc đã giảm vốn đầu tư vào khu vực này trong những năm gần đây do hàng loạt cuộc khủng hoảng nợ tại châu Phi.
Theo fDi Markets, một cơ sở dữ liệu về đầu tư nước ngoài, trong năm 2022 và 2023, UAE đã cam kết đầu tư 97 tỷ USD vào châu Phi. Khoản tiền này được cho là gấp 3 lần so với số tiền đầu tư của Trung Quốc vào khu vực. Trong khi đó, số tiền đầu tư của Mỹ vào châu Phi trong năm 2023 chỉ vào khoảng 10 tỷ USD. UAE cũng đang tìm cách đẩy mạnh quan hệ kinh tế-thương mại với các nước châu Phi và đã ký Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (CEPA) với một số quốc gia châu Phi, bao gồm Kenya.
Các tập đoàn hàng đầu của UAE có trụ sở tại thủ đô Abu Dhabi và thành phố Dubai hiện đang hoạt động tại hàng chục quốc gia trên khắp châu Phi. AMEA Power, một trong những công ty năng lượng tái tạo phát triển nhanh nhất trong khu vực, hiện đang xây dựng hoặc vận hành các nhà máy năng lượng sạch tại Burkina Faso, Djibouti, Ai Cập, Ethiopia, Bờ Biển Ngà, Kenya, Morocco, Nam Phi, Togo, Tunisia và Uganda. AMEA Power cũng đang có kế hoạch mở rộng hoạt động sang các quốc gia châu Phi khác. Công ty Năng lượng quốc gia Abu Dhabi (TAQA) cũng đang triển khai các dự án tại Morocco, Senegal và Nam Phi, đồng thời tham gia vào một dự án đầu tư 10 tỷ USD trong lĩnh vực năng lượng tái tạo tại khu vực châu Phi cận Sahara.
Trong khi đó, DP World, công ty khai thác cảng và dịch vụ logistics khổng lồ được Chính phủ UAE hậu thuẫn, đã đầu tư hàng tỷ USD vào các cảng và khu kinh tế tự do từ Algeria đến Zambia. Mùa hè năm ngoái, công ty này đã thông báo rằng họ sẽ chi thêm 3 tỷ USD để đầu tư vào các cảng ở châu Phi trong vòng 3-5 năm tới. International Holding Company, công ty đầu tư của UAE, đã chi hơn 1 tỷ USD để sở hữu 51% cổ phần tại mỏ đồng Mopani ở Zambia. Khoản vốn đầu tư của UAE ở Ai Cập cũng tăng mạnh. Năm ngoái, UAE đã đồng ý đầu tư 35 tỷ USD để phát triển một thành phố mới và điểm đến du lịch trên bờ biển Địa Trung Hải của Ai Cập.
Giống như các nước sản xuất dầu mỏ khác ở vùng Vịnh, UAE đang tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế, giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Để thực hiện mục tiêu này, UAE coi việc đẩy mạnh hợp tác với châu Phi là một phần thiết yếu của kế hoạch. Châu Phi sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào, dân số ngày càng tăng và có tiềm năng phát triển nông nghiệp lớn. Bên cạnh đó, khu vực này còn giữ vị trí chiến lược quan trọng khi tiếp giáp với Biển Đỏ, Biển Địa Trung Hải, cũng như Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương.
Trong bối cảnh tình trạng thiếu hụt viện trợ nước ngoài đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với sự phát triển của châu Phi, UAE đã tăng cường viện trợ cho châu Phi để giúp khu vực này vượt qua những khó khăn, thách thức. “Tổng số tiền viện trợ nước ngoài của UAE tại châu Phi vượt quá 1 tỷ USD trong giai đoạn từ năm 2023 đến 2024. Điều đó nêu bật cam kết của chúng tôi trong việc giải quyết các nhu cầu cấp thiết của khu vực”, một phát ngôn viên của Chính phủ UAE về thương mại và viện trợ cho biết.