Từ sáng sớm, bên tuyến đường mang tên vị tướng huyền thoại của dân tộc Võ Nguyên Giáp, hàng nghìn người dân, cán bộ, chiến sĩ và học sinh đã xếp hàng ngay ngắn, lặng lẽ, trang nghiêm nhưng đầy xúc động. Với lòng thành kính tri ân sâu sắc, hàng người bên đường đón chờ đưa các anh hùng liệt sĩ về với đất mẹ yêu thương. Các anh đã không tiếc tuổi xuân, hy sinh anh dũng hoàn thành sứ mệnh bảo vệ Tổ quốc và thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả bên nước bạn Lào. Sau bao nhiêu năm nằm lại chiến trường nơi nước bạn nay các anh mới được về với đất mẹ thân yêu.
Những lá cờ đỏ thắm tung bay, những ánh mắt ngấn lệ dõi theo đoàn xe chở hài cốt liệt sĩ tiến về Nghĩa trang liệt sĩ Tông Khao. Không khí trang nghiêm bao trùm cả thành phố. Tiếng nhạc lễ trầm hùng hòa vào nhịp tim thổn thức của hàng nghìn người dân – những người chờ đón các anh trở về.
Giữa dòng người lặng lẽ, cụ Nguyễn Văn Lợi, 76 tuổi, ở phường Mường Thanh, tay cầm lá quốc kỳ, nghẹn ngào nói: “Tôi không quen các anh, cũng chẳng biết tên, nhưng lòng tôi đau như mất người ruột thịt. Mỗi lần có lễ đón các anh về, tôi đều ra đây, dù sức đã yếu. Tôi muốn các anh biết rằng, Tổ quốc và Nhân dân không bao giờ quên những người lính đã anh dũng hy sinh!”.
Không chỉ những người lớn tuổi, lớp trẻ hôm nay thấm nhuần lòng biết ơn sâu sắc đó. Em Trần Thu Hằng, học sinh lớp 11, Trường THPT TP. Điện Biên Phủ xúc động chia sẻ: “Em được biết các liệt sĩ đã hy sinh khi làm nhiệm vụ quốc tế tại nước bạn Lào. Em rất xúc động và tự hào. Được tham dự buổi lễ hôm nay giúp em hiểu rõ hơn về lý tưởng sống và trách nhiệm với cộng đồng, với đất nước”.
Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Giúp nhân dân nước bạn tức là tự giúp mình”, trong suốt những năm kháng chiến chống thực dân và đế quốc, gần nửa triệu lượt quân tình nguyện, chuyên gia, thanh niên xung phong và dân quân hỏa tuyến Việt Nam đã sang giúp nước bạn Lào, với trái tim nhiệt huyết và lý tưởng quốc tế cao cả.
Họ đã sống, chiến đấu và nhiều người đã vĩnh viễn nằm lại bên đất nước bạn, góp phần tô thắm tình đoàn kết đặc biệt Việt – Lào. Họ tham gia chiến đấu, xây dựng cơ sở, đào tạo cán bộ, phát triển lực lượng cho cách mạng Lào từ những ngày đầu gian khó cho đến ngày toàn thắng. Những đóng góp đó luôn được Đảng, Nhà nước và nhân dân Lào khắc ghi. Chủ tịch Suphanouvong từng xúc động nói: “Hàng chục nghìn chiến sĩ Việt Nam đã hy sinh trên đất Lào mà những người vợ, người mẹ Việt Nam vẫn âm thầm chịu đựng…”. Chủ tịch Kaysone Phomvihane khẳng định: “Trong lịch sử cách mạng thế giới đã có nhiều tấm gương sáng về tinh thần quốc tế vô sản, nhưng chưa ở đâu và chưa bao giờ có một tình đoàn kết, liên minh chiến đấu đặc biệt, lâu dài và toàn diện như Việt – Lào. Núi có thể mòn, sông có thể cạn, song tình nghĩa Việt – Lào mãi mãi bền vững hơn núi, hơn sông”.
Tại lễ đón hài cốt liệt sĩ, Thiếu tướng Đặng Văn Long, Phó Tư lệnh Quân khu 2 xúc động phát biểu: Lễ truy điệu hôm nay không chỉ là một nghi thức trang trọng, thể hiện lòng biết ơn, đạo lý uống nước nhớ nguồn – một giá trị thiêng liêng đã hun đúc nên bản lĩnh và truyền thống dân tộc Việt Nam. Trong đợt này, Đội quy tập đã đưa về nước 8 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam từ các tỉnh Bắc Lào. Trong đó, một hài cốt đã được bàn giao về quê hương tại tỉnh Hà Giang. Chúng tôi hiểu rằng, mỗi bước chân trên đất bạn không chỉ là hành trình tìm kiếm di cốt, mà là hành trình trở về của lịch sử, của ký ức dân tộc. Dù núi rừng hiểm trở, thời gian đã xóa nhòa dấu vết, nhưng chúng tôi chưa bao giờ cho phép mình dừng lại. Việc đưa các anh trở về là trách nhiệm, là danh dự thiêng liêng mà Quân đội Nhân dân Việt Nam nguyện suốt đời khắc ghi và thực hiện bằng tất cả sự tận tâm và tôn kính”.
Trong số 8 hài cốt liệt sĩ được đưa về nước đợt này, có một liệt sĩ đã xác định được danh tính là liệt sĩ Linh Quang Gắng, quê quán tại xã Hùng An, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang. Hài cốt liệt sĩ Linh Quang Gắng đã được trang trọng bàn giao cho địa phương, gia đình để tổ chức lễ đón nhận, truy điệu và an táng tại quê nhà.
Tại Nghĩa trang liệt sĩ Tông Khao, từng hài cốt liệt sĩ được đưa vào nơi an nghỉ cuối cùng trong tiếng nhạc trầm hùng và ánh mắt nghẹn ngào của những người có mặt. Những vòng hoa tươi thắm, những nén nhang thơm như cầu nối hai thế giới, và vòng tay của đất mẹ đón những người con sau bao năm xa cách nay đã trở về quê hương.
Xúc động trong lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lò Văn Cương bày tỏ: “Hôm nay, sau bao năm tháng xa quê hương, các anh đã trở về trong vòng tay đồng chí, đồng đội và nhân dân. Máu của các anh đã hòa vào đất bạn, góp phần làm nên mối quan hệ Việt – Lào thủy chung, trong sáng. Sự hy sinh ấy là bất tử, là biểu tượng thiêng liêng của tình hữu nghị quốc tế, là nguồn sức mạnh tinh thần để chúng ta tiếp bước dựng xây và bảo vệ Tổ quốc”.
Dòng người lặng lẽ tri ân, trong lòng dâng lên cảm xúc thiêng liêng, sự biết ơn, lòng tự hào và lời nhắc nhở hãy sống xứng đáng với công lao của cha anh!