Chương trình vay vốn về nước sạch và VSMT nhằm thực hiện Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ môi trường cho người dân nông thôn cả nước. Chương trình được triển khai thông qua phương thức ủy thác cho các tổ chức chính trị - xã hội. Đối tượng vay vốn gồm các gia đình cư trú tại vùng nông thôn, có đăng ký thường trú hoặc tạm trú tại địa phương. Điều kiện là các gia đình chưa có hoặc có công trình cấp nước, vệ sinh nhưng đã hư hỏng, cần xây dựng mới, nâng cấp, cải tạo hoặc sửa chữa.
Theo ông Nguyễn Văn Cương - Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Tân Uyên, trước đây, hạn mức cho vay đối với mục đích đầu tư nước sạch, VSMT chỉ có 20 triệu đồng/hộ. Đến nay, căn cứ nhu cầu của các gia đình, ngân hàng đã nâng mức cho vay lên 25 triệu đồng/hộ và tối đa là 50 triệu đồng/hộ. Sở dĩ là bởi với sứ mệnh “ngân hàng dành cho người nghèo”, khi họ được tiếp cận nguồn vốn nước sạch sẽ có điều kiện nâng cấp hệ thống cấp, thoát nước, chuồng trại phục vụ tốt cho chăn nuôi, hỗ trợ phát triển kinh tế. Nguồn nước đảm bảo thì xử lý được nhiều vấn đề về môi trường sống, sinh hoạt, kể cả đào ao nuôi cá… Do đó, dù là mục đích nguồn vốn vay là nước sạch, VSMT vẫn có thể hỗ trợ tối đa cho người dân phát triển kinh tế gia đình.

Xã Mường Khoa là một trong những địa phương có nhu cầu sử dụng nguồn vốn để đầu tư mới và nâng cấp công trình nước sạch tương đối lớn. Tổng nguồn vốn cho vay theo chương trình nước sạch và VSMT của xã đến ngày 4/5/2025 là 14,86 tỷ đồng cho 705 hộ vay. Đồng chí Phan Văn Cương - Chủ tịch UBND xã Mường Khoa cho biết: Quá trình triển khai, xã thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay. Qua kiểm tra, nếu phát hiện sử dụng sai mục đích sẽ bị thu hồi, do vậy, các hộ đều thực hiện đúng với cam kết ban đầu. Đến nay, xã không có nợ quá hạn và nợ khoanh. Tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch và VSMT trên địa bàn ngày càng được nâng lên, là yếu tố quan trọng để xã đạt chuẩn và nâng cao tiêu chí liên quan trong xây dựng nông thôn mới.

Thực trạng nhu cầu và hiệu quả nguồn vốn vay đầu tư cho nước sạch và VSMT ở xã Mường Khoa cũng giống như hầu hết các xã trên địa bàn huyện. Tính đến hết năm 2024, nguồn vốn tín chấp qua các tổ chức chính trị-xã hội cho hội viên vay vốn đầu tư nước sạch, VSMT của toàn huyện là 81,6 tỷ đồng. Trong năm 2025, tổng nguồn vốn cho vay lĩnh vực này của huyện được bố trí là 95,648 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Văn Cương nhận định: Tân Uyên là một trong những địa phương được bố trí nguồn vốn cho vay chương trình nước sạch và VSMT tương đối lớn. Điều này không chỉ xuất phát từ nhu cầu chính đáng, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn là điều kiện quan trọng giúp các địa phương đáp ứng các tiêu chí nông thôn mới. Do đó, huyện đã chỉ đạo các xã rà soát kỹ lưỡng và tuyên truyền trực tiếp đến tận hộ vay ở bản. Căn cứ nhu cầu vay vốn, các bản đề xuất danh sách lên xã phê duyệt, chuyển Ngân hàng CSXH tổng hợp, hoàn thiện hồ sơ cho vay.

Để đảm bảo nguồn vốn đến đúng đối tượng, Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Tân Uyên đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội như: Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh huyện trong việc quản lý và giám sát vốn vay. Chẳng hạn, tại xã Trung Đồng, tổng dư nợ vốn vay từ Ngân hàng CSXH gần 13 tỷ đồng, trong đó vốn ủy thác qua Hội Cựu chiến binh xã gần 6 tỷ đồng và Hội Liên hiệp Phụ nữ xã 6,8 tỷ đồng. Ngoài ra, huyện Tân Uyên còn được đầu tư công trình cấp nước sinh hoạt tại xã Trung Đồng và xã Thân Thuộc với tổng nguồn vốn 42 tỷ đồng.

Giúp người dân được tiếp cận nguồn vốn sớm nhất và đẩy nhanh tiến độ giải ngân, tính đến hết tháng 4/2025, Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện đã cho vay 93,927 triệu đồng (đạt trên 87,7%), số vốn còn lại 1,72 tỷ đồng sẽ tiếp tục giải ngân trong thời gian sớm nhất. Hầu hết các hộ đã có kế hoạch sử dụng nguồn vốn nên chủ động phương án trả gốc và lãi theo thời hạn quy định. Nợ xấu luôn ở mức thấp nhất, nợ khoanh không đáng kể và đủ điều kiện kéo dài thời gian cho bà con quay vòng.

34,5% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch là con số thống kê đến hết năm 2024 của huyện Tân Uyên. Mong rằng, cùng với sự đồng hành, giúp sức đắc lực của Ngân hàng CSXH, tỷ lệ trên sẽ còn tiếp tục tăng, giúp người dân nâng cao chất lượng sống và Tân Uyên đảm bảo tiêu chí về môi trường và các tiêu chí liên quan trong thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao.