Từ giây phút thiêng liêng ấy, một kỷ nguyên mới của dân tộc được mở ra - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, kỷ nguyên nhân dân ta làm chủ vận mệnh của mình.

Trải qua 80 năm, Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945 không chỉ là một văn bản pháp lý khai sinh một quốc gia, mà còn là áng hùng văn bất hủ, kết tinh trí tuệ và khát vọng của cả một dân tộc sau hàng nghìn năm đấu tranh giành quyền sống. Giá trị của Tuyên ngôn vượt ra ngoài phạm vi lịch sử, trở thành nền tảng tư tưởng cho sự phát triển của đất nước trong suốt tám thập kỷ qua.

Hôm nay, khi hướng tới A80 - kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, chúng ta càng thấm thía giá trị bất diệt của Tuyên ngôn Độc lập, càng tự hào về tầm vóc thời đại Hồ Chí Minh và càng có trách nhiệm viết tiếp bản hùng ca bất tử ấy trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hùng cường, thịnh vượng.

Từ ngày độc lập đến những chiến công lẫy lừng của dân tộc

Ngày 2/9/1945, bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã mở ra một kỷ nguyên mới, nhưng hành trình bảo vệ nền độc lập non trẻ của dân tộc không hề bằng phẳng. Chỉ ít lâu sau ngày thành lập nước, nhân dân ta đã phải đối diện với muôn vàn thử thách: thù trong, giặc ngoài, nạn đói, nạn dốt, nền kinh tế kiệt quệ. Trong hoàn cảnh ngặt nghèo ấy, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, đưa cách mạng tiến lên.

Những năm đầu sau Cách mạng Tháng Tám, Chính phủ cách mạng đã thực hiện hàng loạt quyết sách mang tính chiến lược: diệt giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm; tổ chức Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa I (1/1946); xây dựng Hiến pháp dân chủ đầu tiên; thành lập Chính phủ chính thức. Đó là những bước đi mang tính đặt nền móng cho một quốc gia độc lập, dân chủ, tự do, khẳng định tính chính danh của Nhà nước Việt Nam mới trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, lịch sử đã buộc dân tộc ta phải bước vào một cuộc thử thách lớn lao: kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946-1954). Với tinh thần “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.” toàn dân đã đứng lên dưới ngọn cờ kháng chiến, trường kỳ, gian khổ nhưng kiên cường.

Đỉnh cao của cuộc kháng chiến ấy là Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” năm 1954, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơnevơ, công nhận độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam. Đây không chỉ là thắng lợi của dân tộc ta, mà còn là chiến công có ý nghĩa thời đại, cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới.

Sau năm 1954, đất nước tạm thời chia cắt hai miền. Miền bắc bước vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, xây dựng cơ sở vật chất và tinh thần cho chế độ mới; miền nam tiếp tục cuộc đấu tranh cách mạng chống Mỹ-Ngụy để giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Trong suốt 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954–1975), dân tộc ta đã viết nên một bản anh hùng ca bất tử, thể hiện sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, sự lãnh đạo tài tình của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thắng lợi vĩ đại mùa Xuân năm 1975 với Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã chấm dứt ách thống trị của đế quốc Mỹ, đưa đất nước hoàn toàn độc lập, thống nhất.

Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: Thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, đỉnh cao của bản hùng ca thời đại Hồ Chí Minh. Thắng lợi đó không chỉ giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, mà còn để lại những bài học quý báu về sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, về đường lối chiến tranh nhân dân, về sự kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Sau 1975, đất nước bước vào thời kỳ mới: hàn gắn vết thương chiến tranh, khắc phục khó khăn, bảo vệ biên giới và tiến hành công cuộc xây dựng, đổi mới. Bối cảnh lịch sử lúc đó vô cùng khó khăn: nền kinh tế kiệt quệ sau chiến tranh, cơ chế quản lý quan liêu bao cấp bộc lộ nhiều bất cập, đất nước bị bao vây cấm vận, tình hình quốc tế diễn biến phức tạp.

Mặc dù phải đối diện với nhiều thử thách khắc nghiệt, nhưng tinh thần của bản Tuyên ngôn Độc lập và truyền thống quật cường trong suốt 30 năm kháng chiến vẫn là động lực để dân tộc tiếp tục vươn lên.

Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (1986) đã khởi xướng đường lối đổi mới toàn diện, đánh dấu một bước ngoặt mới, tiếp tục khẳng định bản lĩnh của dân tộc Việt Nam trong sự nghiệp dựng xây Tổ quốc. Đây là bước ngoặt lịch sử, khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và sự sáng tạo của Đảng, đồng thời cũng là sự tiếp nối hào khí độc lập mà Bác Hồ đã khẳng định trong Tuyên ngôn 1945: độc lập phải gắn liền với ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Trong gần bốn thập kỷ đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Từ một đất nước nghèo nàn, lạc hậu, Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, uy tín quốc tế không ngừng nâng cao. Tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định, quy mô GDP không ngừng mở rộng, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh. Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế có tốc độ phát triển năng động ở châu Á-Thái Bình Dương.

Không chỉ vậy, đất nước ta còn đạt nhiều tiến bộ vượt bậc về văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học-công nghệ; củng cố quốc phòng-an ninh; mở rộng quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế sâu rộng. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, Việt Nam đã khẳng định bản lĩnh và vị thế của mình.

Đến nay nước ta đã thiết lập quan hệ ngoại giao với hầu hết các quốc gia, là thành viên tích cực và có trách nhiệm của nhiều tổ chức quốc tế, tham gia sâu vào các cơ chế đa phương quan trọng như Liên hợp quốc, ASEAN, WTO, APEC, CPTPP, RCEP... Việt Nam đã nhiều lần đảm nhận vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Chủ tịch ASEAN, và tổ chức thành công nhiều hội nghị quốc tế lớn… Đảng ta đã khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.

Nhìn lại chặng đường từ sau ngày độc lập, dân tộc Việt Nam đã đi qua những cuộc trường chinh vĩ đại, để lại những chiến công lẫy lừng, những thành tựu to lớn, vĩ đại. Mỗi dấu ấn lịch sử ấy là một chương trong bản hùng ca bất diệt, minh chứng cho chân lý Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”.

Và như Văn kiện Đại hội XIII đã nhấn mạnh: “Lịch sử dân tộc ta đã chứng minh một chân lý: Dưới sự lãnh đạo của Đảng, dân tộc Việt Nam đã làm nên những thắng lợi vĩ đại, để lại những dấu ấn lịch sử có ý nghĩa thời đại”.

Tinh thần ấy, hào khí ấy sẽ tiếp tục soi đường để dân tộc ta vững bước trong chặng đường phía trước, đưa Việt Nam trở thành một đất nước phát triển, hùng cường, hạnh phúc, đúng như khát vọng mà Bác Hồ đã gửi gắm từ mùa Thu lịch sử năm 1945.

Tiếp nối bản hùng ca Hồ Chí Minh

Năm 2025, dân tộc ta kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 - một mốc son chói lọi trong hành trình lịch sử. A80 không chỉ là dịp để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ôn lại không khí hào hùng của ngày độc lập, mà còn là cơ hội để nhìn lại chặng đường vẻ vang đã đi qua, khẳng định khát vọng vươn lên của dân tộc trong kỷ nguyên mới.

Từ Tuyên ngôn Độc lập 1945, qua những chiến công vĩ đại của thế kỷ XX và thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới, đến hôm nay, Việt Nam đang viết tiếp một bản hùng ca mới - bản hùng ca của hội nhập, sáng tạo và phát triển bền vững.

Tinh thần Tuyên ngôn Độc lập - “tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng” - đã, đang và sẽ tiếp tục soi đường cho hành trình dựng xây đất nước trong thời đại Hồ Chí Minh. Nếu như 80 năm trước, dân tộc Việt Nam đứng lên tuyên bố độc lập trước toàn thế giới, thì hôm nay, Việt Nam tự tin khẳng định vị thế là một quốc gia độc lập, tự cường, có uy tín ngày càng cao trên trường quốc tế. Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh: “Phát huy mạnh mẽ ý chí và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; khơi dậy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại”. Đây chính là phương châm hành động cho toàn Đảng, toàn dân trong giai đoạn tiến tới A80.

A80 diễn ra trong bối cảnh đất nước đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã vươn lên thành quốc gia có thu nhập trung bình, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, trở thành điểm đến an toàn, hấp dẫn của các nhà đầu tư quốc tế. Công cuộc chuyển đổi số, phát triển kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang mở ra những chân trời phát triển mới.

Trong lĩnh vực đối ngoại, Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Từ tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định đến hôm nay, Việt Nam đã thể hiện rõ bản lĩnh: độc lập nhưng không khép kín, tự cường nhưng luôn sẵn sàng hợp tác, cùng phát triển với thế giới.

Kỷ niệm A80 còn mang ý nghĩa đặc biệt trong việc củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm tiếp nối truyền thống cha anh. Hướng về A80, chúng ta không chỉ tri ân các thế hệ đã hy sinh vì độc lập, tự do, mà còn khẳng định quyết tâm hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước. Lời dặn ấy, sau gần một thế kỷ, vẫn vang vọng trong từng bước đi của dân tộc, đặc biệt trong bối cảnh đất nước hướng tới những mục tiêu chiến lược mới.

Đại hội XIII của Đảng đã đề ra mục tiêu: đến năm 2030 - kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng - Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 - kỷ niệm 100 năm thành lập nước - trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Như vậy, A80 vừa là dịp nhìn lại chặng đường đã qua, vừa là điểm tựa tinh thần để tiếp tục tiến bước mạnh mẽ trong hành trình hướng tới những cột mốc lịch sử quan trọng phía trước. Đây cũng là minh chứng sinh động cho sức sống bất diệt của Tuyên ngôn Độc lập: từ khát vọng độc lập, tự do năm 1945 đến khát vọng hùng cường, thịnh vượng thế kỷ XXI.

A80 còn có ý nghĩa kết nối truyền thống với hiện tại và tương lai. Nếu như bản Tuyên ngôn Độc lập vang lên tại Ba Đình mùa Thu 1945 là tiếng sấm thức tỉnh cả dân tộc đứng dậy, thì hôm nay, tinh thần ấy tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ - những chủ nhân của đất nước trong kỷ nguyên số.

A80 sẽ không chỉ là ngày kỷ niệm, mà còn là ngày hội của niềm tin, trí tuệ và sáng tạo Việt Nam, là một “bản hùng ca mới” trong thời đại Hồ Chí Minh - bản hùng ca của đổi mới, sáng tạo, hội nhập và phát triển.

Đó là lời khẳng định với bạn bè quốc tế rằng dân tộc Việt Nam không chỉ biết làm nên những chiến công trong kháng chiến, mà còn đủ bản lĩnh, trí tuệ và khát vọng để khẳng định vị thế trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu.

Đó là sự tiếp nối hào khí 2/9/1945, là minh chứng cho sức sống vĩnh hằng của Tuyên ngôn Độc lập, đồng thời cũng là lời hiệu triệu cho toàn dân tộc tiếp tục đoàn kết, kiên định con đường đã chọn, vững bước tiến vào tương lai.

Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 - A80, chúng ta càng thấm thía giá trị bất diệt của Tuyên ngôn Độc lập: độc lập dân tộc gắn liền với tự do, hạnh phúc của nhân dân. Đây vừa là niềm tự hào, vừa là trách nhiệm lịch sử của các thế hệ hôm nay và mai sau. Tiếp nối bản hùng ca Hồ Chí Minh, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta nguyện đoàn kết một lòng, phát huy trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam, quyết tâm hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, phồn vinh, sánh vai cùng các cường quốc năm châu - như Bác Hồ hằng mong ước.