Bài 3: Thổi hồn vào nghị quyết
Bài 2: “Người đưa đò” cho nghị quyết “sang sông”
ĐBP - Nhờ nỗ lực của đội ngũ bí thư chi bộ, trưởng bản, các nghị quyết của Đảng, Nhà nước được “chuyển ngữ” sang tiếng địa phương trở nên gần gũi, dễ hiểu và dễ làm. Người dân không chỉ nắm rõ quyền lợi, trách nhiệm của mình, tích cực lan tỏa tinh thần nghị quyết, mà còn chủ động góp ý, phản hồi để chính sách ngày càng sát thực tiễn. Từ tiếng nói của dân, mỗi nghị quyết thêm hoàn thiện, thấm sâu vào đời sống và hun đúc sức mạnh đồng thuận trên vùng cao Điện Biên.
Nghị quyết thấm vào lòng dân
Để nghị quyết đi vào cuộc sống, bí thư chi bộ, trưởng bản trở thành những “người truyền lửa” thực thụ. Họ kiên trì “chuyển ngữ” từng nội dung sang tiếng mẹ đẻ, có khi phải đến từng nhà giải thích, chỉ rõ lợi ích và hướng dẫn bà con. Bằng cách nói mộc mạc, dễ hiểu, nghị quyết trở nên gần gũi, dễ nhớ và dễ làm. Nhờ vậy, người dân không còn đứng ngoài các chủ trương, chính sách; từ chỗ e dè, thụ động, họ chủ động bàn bạc, hiến kế và tham gia phát triển kinh tế, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.
Tiêu biểu là Nghị quyết Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến 2030. Khi nghị quyết ban hành, nhiều hộ dân ở thôn Đề Dê Hu II, xã Sính Phình còn khó tiếp cận. Nhận thấy khó khăn này, anh Thào A Lử, Bí thư Chi bộ bản Đề Dê Hu II, đại biểu HĐND xã Sính Phình đã tổ chức họp, nói chuyện bằng tiếng Mông, phân tích lợi ích cụ thể của chính sách. Nhờ cách làm này, nghị quyết lan tỏa, người dân hiểu rõ nội dung hỗ trợ và tham gia các mô hình sinh kế.
Bà Vừ Thị Bầu, bản Đề Dê Hu II chia sẻ: “Trước đây chúng tôi nghe nói đến chính sách nhưng không hiểu rõ, nên e dè. Từ khi được Bí thư Chi bộ Thào A Lử giải thích bằng tiếng Mông, bà con hiểu quyền lợi, trách nhiệm và mạnh dạn tham gia. Gia đình tôi được hỗ trợ giống, phân bón, kỹ thuật, trồng hơn 2.000m2 ngô, có thêm thu nhập, cuộc sống khấm khá hơn trước nhiều. Nếu không có cán bộ nói bằng tiếng mình, chắc tôi không dám làm đâu. Giờ nghĩ lại, thấy nghị quyết đúng thật”.
Sau 5 năm triển khai Nghị quyết Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến 2030, hầu hết các mục tiêu đều đạt và vượt kế hoạch. Cụ thể, tỉnh đã triển khai gần 900 dự án phát triển sinh kế; trên 2.100 hộ nghèo được hỗ trợ làm nhà ở kiên cố, 2.432 hộ được chuyển đổi nghề, 22.465 hộ được hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm 5,59%/năm, hơn 2.000 hộ nghèo tự nguyện thoát nghèo, trên 66.000 hộ vượt chuẩn nghèo - minh chứng cho sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của người dân khi nghị quyết được “chuyển ngữ”.
Tinh thần “dân hiểu, dân làm, dân hưởng lợi” được phát huy mạnh mẽ trong xây dựng nông thôn mới. Anh Thào A Da, bản Huổi Khon 1, xã Nậm Kè chia sẻ: “Trước đây, chúng tôi chỉ làm ruộng, ít quan tâm đến các chương trình nông thôn mới. Nhưng từ khi được tuyên truyền, hướng dẫn cụ thể về các chính sách, mọi người hiểu rõ lợi ích và tự nguyện tham gia. Gia đình tôi hiến hơn 500m2 đất, đóng góp ngày công làm đường giao thông, điểm trường mầm non bản. Nhìn bản làng hôm nay khang trang hơn, đường sá, kênh mương được sửa sang, ai cũng thấy nghị quyết hiệu quả, dân được hưởng lợi”.
Theo ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chánh Văn phòng Điều phối Nông thôn mới tỉnh, nghị quyết triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới đã phát huy hiệu quả. Trước khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, toàn tỉnh có 26/115 xã đạt chuẩn, trong đó 5 xã đạt chuẩn nâng cao, 2 xã kiểu mẫu. Từ năm 2021 đến nay, người dân đóng góp hơn 9,2 tỷ đồng, hiến 224.000m2 đất, gần 70.000 ngày công, làm mới và sửa gần 941km đường giao thông... Trong hành trình ấy, các đại biểu là bí thư chi bộ, trưởng bản trở thành “cầu nối” giữa chính sách và người dân, giải thích bằng tiếng mẹ đẻ, giúp bà con hiểu, tin và chủ động thực hiện, góp sức dựng xây bản làng khang trang, sạch đẹp.
Nhờ có đội ngũ đại biểu là bí thư chi bộ, trưởng bản “phiên dịch” nghị quyết sang tiếng mẹ đẻ, các chính sách không chỉ được người dân hiểu rõ mà còn đi vào thực tiễn một cách sinh động, thúc đẩy người dân tham gia các chương trình phát triển kinh tế, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, cải thiện đời sống và củng cố niềm tin vào chính quyền.
Từ bản làng vọng về nghị trường
Không chỉ là cầu nối một chiều, những “phiên dịch viên” đặc biệt ấy cũng chính là “người đưa tiếng nói dân vượt núi” đến với nghị trường. Qua đó giúp các cấp chính quyền, cơ quan dân cử nắm bắt sát hơn thực tiễn đời sống, kịp thời điều chỉnh, bổ sung chính sách phù hợp với đặc thù từng vùng, từng dân tộc. Những phản ánh chân thực từ cơ sở đã trở thành kênh thông tin quan trọng, góp phần để nghị quyết không chỉ đúng, trúng mà còn “thấm” vào cuộc sống - nơi mỗi người dân vừa là đối tượng thụ hưởng, vừa là chủ thể của sự phát triển.
Nhiều chủ trương lớn, từ bố trí dân cư, chuyển đổi cơ cấu cây trồng đến phát triển du lịch cộng đồng, đều được điều chỉnh dựa trên góp ý của người dân. Như quá trình triển khai chương trình giảm nghèo, nhờ phản hồi của đại biểu cơ sở, nhiều chính sách được chuyển từ “cho không” sang “hỗ trợ có điều kiện”, nâng cao trách nhiệm và tính bền vững. Gần đây nhất, khi Điện Biên triển khai lấy ý kiến nhân dân góp ý vào Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030, các đại biểu cơ sở đã trở thành cầu nối hiệu quả giữa Đảng với dân. Thông qua họ, nhiều ý kiến tâm huyết, sát thực như đào tạo nghề cho lao động nông thôn, cụ thể hóa chính sách giảm nghèo… được chuyển tải vào văn kiện, góp phần làm cho nghị quyết gần dân, hợp lòng dân.
Không chỉ góp ý để điều chỉnh chính sách chung, người dân còn phản ánh những vấn đề cụ thể, bất cập ngay trong đời sống hằng ngày, giúp đại biểu HĐND nắm bắt thực tiễn và kiến nghị kịp thời. Điển hình là tuyến đường giao thông nông thôn dài 1,2km ở bản Ma Lù Thàng, xã Huổi Lèng cũ, tổng mức đầu tư 1,5 tỷ đồng, dù mới thi công xong nhưng xuống cấp, bong tróc. Nhờ cử tri phản ánh, HĐND tỉnh đã tổ chức đoàn giám sát và xác định phản ánh đúng và yêu cầu khắc phục. Đơn vị thi công đã phải tự bỏ hơn 350 triệu đồng để sửa chữa, đổ bù lớp bê tông mới, đảm bảo chất lượng và thuận tiện đi lại.
Câu chuyện ở bản Yên Cang 2, xã Thanh An cũng là điển hình cho hiệu quả của đại biểu dân cử ở cơ sở - nơi tiếng nói của dân được lắng nghe, được hành động. Trước đây, 63 hộ dân tộc Thái ở bản Yên Cang 2 suốt nhiều năm chưa được cấp sổ đỏ sau khi tái định cư. Sau khi đại biểu HĐND xã Thanh An Tòng Thị Điến tiếp thu ý kiến người dân và phản ánh lên HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh đã vào cuộc giám sát và yêu cầu địa phương hoàn thiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Chưa đầy hai tháng sau, những cuốn sổ đỏ được trao tận tay người dân.
Những kết quả đó cho thấy, khi tiếng nói của người dân được lắng nghe và phản hồi kịp thời, nghị quyết không chỉ “đi vào lòng dân” mà còn trở thành động lực thúc đẩy thay đổi từ cơ sở. Thống kê của HĐND tỉnh, trung bình 2 nhiệm kỳ gần đây, mỗi nhiệm kỳ có gần 5.000 ý kiến của cử tri, chủ yếu liên quan đến đầu tư cơ sở hạ tầng nước sinh hoạt, giao thông, hỗ trợ sinh kế, chế độ chính sách, đất đai... Qua đó, nhiều bất cập, từ đường sá xuống cấp, thủ tục hành chính kéo dài, đến việc hỗ trợ sản xuất chưa đúng nhu cầu, đã được kịp thời điều chỉnh.
Hiệu quả của nghị quyết không chỉ được đo bằng con số hay công trình hoàn thành, mà còn ở chỗ tiếng nói của người dân trở thành một phần trong quá trình hoạch định và thực thi chính sách. Khi tiếng nói ấy được lắng nghe và phản hồi bằng hành động cụ thể, người dân không còn là người thụ hưởng thụ động mà trở thành chủ thể của phát triển. Chính từ niềm tin đó, các chương trình, chính sách mới tiếp tục được người dân đồng lòng ủng hộ, tạo nên vòng tuần hoàn phát triển bền vững, nơi nghị trường và bản làng cùng nhau vun đắp, để nghị quyết không chỉ “sang sông” mà còn bén rễ, đơm hoa giữa cuộc sống.
Bài 4: Để nghị quyết đi vào cuộc sống