Tham gia thảo luận, đại biểu Lò Thị Luyến, Phó Trưởng đoàn chuyên trách, phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh bày tỏ nhất trí cao với báo cáo đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, giai đoạn 2021 - 2025 của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của các ủy ban của Quốc hội. Đồng thời, đề xuất Chính phủ, các bộ, ngành quan tâm một số nội dung, giải pháp cụ thể trong thời gian tới.

Về thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Báo cáo của Chính phủ nêu, các địa phương cơ bản đảm bảo trụ sở làm việc phục vụ công tác, đến 15/8/2025 đã có 3.109/3.196 xã đảm bảo đầy đủ trụ sở làm việc.

Đại biểu thông tin, thực tế tại các địa phương, việc bố trí, sử dụng các trụ sở xã được thực hiện linh hoạt, theo nhiều hình thức để phù hợp với tình hình như báo cáo đã nêu. Đối với những xã được sử dụng trụ sở của cấp huyện cũ thì cơ sở vật chất, phương tiện làm việc đảm bảo. Còn đối với các xã khác, tận dụng trụ sở làm việc của các xã cũ thì cũng còn nhiều khó khăn, nhiều xã có trụ sở làm việc chật hẹp, thiếu tập trung, trụ sở làm việc đặt nhiều nơi (có 02 đến 03 địa điểm đặt trụ sở làm việc). Theo đại biểu, trước mắt việc tận dụng các trụ sở xã cũ là phù hợp. Tuy nhiên, về lâu dài, cần quan tâm để đầu tư, nâng cấp để đảm bảo trụ sở làm việc cho các xã.

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, sớm hoàn thiện hệ thống dữ liệu, đảm bảo tính kết nối, liên thông, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý, điều hành và phục vụ nhân dân phù hợp với mô hình mới; Chỉ đạo các bộ, ngành xây dựng biểu mẫu báo cáo theo hướng đơn giản để giảm tải khối lượng công việc cho cấp xã.

Liên quan đến việc vận hành chính quyền địa phương hai cấp, hiện nay cán bộ, công chức, nhất là cấp xã khối lượng công việc nhiều, lương thấp (hiện vẫn hưởng theo mức lương cũ trước sáp nhập theo mô hình mới), nhiều cán bộ, công chức được bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo nhưng chưa được hưởng phụ cấp lãnh đạo. Nhiều cán bộ, công chức phải di chuyển quãng đường rất xa từ nơi cư trú đến nơi làm việc, hầu hết các địa phương không có đủ nhà công vụ. Dẫn đến cán bộ, công chức phải chi phí lớn cho thuê nhà, chi phí xăng xe đi lại.

Tại Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giao HĐND, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm căn cứ khả năng ngân sách của địa phương, ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ điều kiện đi lại và làm việc cho cán bộ, công chức. Tuy nhiên, đối với các tỉnh khó khăn, ngân sách chủ yếu do Trung ương hỗ trợ như tỉnh Điện Biên không thể cân đối được ngân sách địa phương để ban hành và thực hiện chính sách này. Đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm đẩy nhanh tiến độ, lộ trình cải cách tiền lương, tiến tới trả lượng theo vị trí việc làm gắn với kết quả đánh giá cán bộ, công chức. Ban hành chính sách hỗ trợ điều kiện đi lại và làm việc cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của các cơ quan, tổ chức ở đơn vị hành chính sau sắp xếp đối với các tỉnh khó khăn, trong đó có tỉnh Điện Biên, đồng thời hỗ trợ kinh phí để địa phương triển khai thực hiện.

Đề nghị thống nhất ban hành một Chương trình mục tiêu quốc gia

Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh cho biết, hiện nay chúng ta đang triển khai 5 Chương trình mục tiêu quốc gia gồm: Giảm nghèo bền vững; Xây dựng nông thôn mới; Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; phòng, chống ma túy và Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa.

Theo báo cáo của Chính phủ thì tới đây sẽ đề xuất thêm Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035; Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Xuất phát từ thực tiễn triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững, Xây dựng nông thôn mới và Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 cho thấy, việc triển khai thực hiện có những khó khăn, vướng mắc, bất cập và cần thiết phải hợp nhất 3 Chương trình này lại.

“Cử tri, các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương và cá nhân tôi rất cảm ơn Quốc hội, Chính phủ đã lắng nghe, thấu hiểu ý kiến nguyện vọng người dân, của các cơ quan quản lý tại địa phương, của ĐBQH đối với việc triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia trong giai đoạn vừa qua. Từ việc giám sát tối cao giữa giai đoạn trong thực hiện Chương trình, Quốc hội ban hành Nghị quyết đặc thù để khắc phục những bất cập trong triển khai thực hiện, và cuối cùng là thống nhất chủ trương hợp nhất 3 Chương trình” - đại biểu Lò Thị Luyến bày tỏ.

Đại biểu Lò Thị Luyến đề nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ tiếp tục quan tâm, xem xét kiến nghị, thống nhất ban hành duy nhất một Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế - xã hội vùng đặc biệt khó khăn, bao quát tất cả các lĩnh vực, vùng nào đặc biệt khó khăn, cần hỗ trợ lĩnh vực nào thì áp dụng, triển khai dự án liên quan đến lĩnh vực đó để thống nhất cơ chế quản lý, điều hành; tập trung nguồn lực; đẩy mạnh phân cấp và giao quyền cho địa phương làm và chịu trách nhiệm, mục tiêu cuối cùng là phấn đấu đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra. Đồng thời, đề nghị không nên giao cho địa phương nhận hỗ trợ ngân sách Trung ương từ 70% trở lên phải đối ứng kinh phí khi triển khai chương trình mục tiêu quốc gia. “Các địa phương càng khó khăn thì được phân bổ kinh phí để thực hiện chương trình càng lớn, ngân sách địa phương hạn hẹp, không biết lấy đâu ra kinh phí để đối ứng thực hiện chương trình” - đại biểu phân tích.

Đề nghị Bộ Y tế tiếp tục mua sắm tập trung thuốc ARV và thuốc điều trị sốt rét

Theo quy định tại Thông tư 04/2024/TT-BYT của Bộ Y tế thì thuốc ARV và thuốc điều trị sốt rét không nằm trong Danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia. Bộ Y tế chỉ thực hiện mua sắm 1 khoản thuốc ARV (Tenofovir disoproxil fumarate; Lamivudin; Efavirenz 300mg; 300mg; 400mg) thuộc danh mục thuốc đàm phán giá.

Đối với thuốc phòng, chống HIV/AIDS (ARV) được Bộ Y tế mua sắm tập trung, cấp phát cho các địa phương. Từ năm 2026 sẽ giao cho các địa phương tự mua sắm. Thuốc điều trị sốt rét đã giao cho địa phương tự mua sắm từ năm 2024, Điện Biên đã thực hiện mua sắp tập trung thuốc điều trị sốt rét nhưng không có đơn vị cung ứng nào tham gia.

Đại biểu đề nghị Bộ Y tế cân nhắc, sửa đổi Thông tư 04/2024/TT-BYT, bổ sung thuốc ARV và thuốc điều trị sốt rét vào danh mục mua sắm tập trung quốc gia và cấp phát cho các địa phương. Việc Bộ Y tế tổ chức mua sắm tập trung sẽ giúp đảm bảo nguồn cung ổn định, giảm giá thành, tăng tính minh bạch và giúp các địa phương, đặc biệt là tỉnh miền núi, vùng khó khăn như Điện Biên, chủ động hơn trong triển khai chương trình. Nếu giao các địa phương mua sắm các loại thuốc này sẽ có thể dẫn đến chậm tiến độ, hoặc không mua sắm được do không có đơn vị cung ứng tham gia (vì mua số lượng ít như thuốc điều trị sốt rét).