Xã Chiềng Sinh được thành lập trên cơ sở hợp nhất 4 xã cũ của huyện Tuần Giáo (Chiềng Sinh, Nà Sáy, Mường Thín và Mường Khong). Sau sáp nhập, tổng diện tích tự nhiên toàn xã là 209,6km2, với 28 bản, 3.222 hộ và gần 15.300 nhân khẩu, thuộc 5 dân tộc. Theo đồng chí Hà Cầm Hồng, Bí thư Đảng ủy xã chia sẻ, một trong những khâu đột phá trong định hướng phát triển được địa phương đặt ra tại Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I, đó là: Phát triển nông - lâm nghiệp bền vững, gắn sản xuất hàng hóa với giá trị gia tăng và thị trường tiêu thụ. Trọng tâm là mở rộng diện tích cây trồng chủ lực như mắc ca, cà phê, hình thành vùng sản xuất tập trung có mã số vùng trồng, chỉ dẫn địa lý và chất lượng đạt chuẩn xuất khẩu.
Chiến lược phát triển cà phê đặc sản được xem như “đòn bẩy” để xây dựng thương hiệu Chiềng Sinh, đưa sản phẩm vươn ra thị trường trong nước và quốc tế. Người dân không còn đơn độc mà được hỗ trợ từ khâu chọn giống, chăm sóc đến chế biến, với sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp và đội ngũ kỹ thuật. Sự vào cuộc này đang dần biến ý tưởng thành hiện thực khi hàng chục nghìn cây cà phê đã được trồng mới, mở ra triển vọng hình thành vùng nguyên liệu tập trung, liên kết sản xuất - tiêu thụ bền vững.
Trong định hướng tái cơ cấu nông nghiệp gắn với phát triển cây trồng hàng hóa, bản Huổi Nôm là một trong những địa bàn có nhiều tiềm năng để hình thành vùng cà phê tập trung. Thực tế nhiều hộ dân trong xã đã bước đầu thử nghiệm và cho thấy hiệu quả kinh tế vượt trội so với các loại cây truyền thống như ngô, sắn, lúa nương.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, thời gian qua chính quyền xã Chiềng Sinh đã liên tiếp triển khai các đoàn công tác trực tiếp xuống bản Huổi Nôm để vận động, hỗ trợ nhân dân trồng, chăm sóc cà phê theo đúng định hướng. Đồng thời tổ chức các đoàn tham quan, học hỏi mô hình sản xuất hiệu quả từ các địa phương lân cận.
Cán bộ kỹ thuật không chỉ giới thiệu tiềm năng mà còn trực tiếp hướng dẫn quy trình kỹ thuật: Từ khâu chọn giống, chăm sóc, đến thu hoạch và chế biến sau thu hoạch. Người dân cũng được giải đáp thắc mắc về vốn đầu tư, kỹ thuật canh tác và chính sách hỗ trợ. Đặc biệt, xã cam kết đồng hành cùng bà con trong việc hỗ trợ giống cây, phân bón, tập huấn kỹ thuật. Với sự hưởng ứng tích cực, hiện nay bà con đã đăng ký trồng thêm gần 4.000 cây cà phê đợt 2 năm 2025 và gần 30.000 cây cà phê năm 2026.
Tương tự, xã Mường Phăng sau khi sáp nhập 3 đơn vị hành chính cũ (Mường Phăng, Nà Nhạn, Pá Khoang) cũng bước vào quỹ đạo phát triển mới, theo hướng phát huy thế mạnh vùng ven đô. Trong đó, địa phương xác định tập trung tận dụng lợi thế về du lịch lịch sử, sinh thái và sản phẩm OCOP để chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phấn đấu đến năm 2030 không phát sinh hộ nghèo, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 100 triệu đồng/người/năm.
Ông Hoàng Văn Quyền, Bí thư Đảng ủy xã chia sẻ: “Đến năm 2025, xã không còn hộ nghèo, chỉ còn 21 hộ cận nghèo. Phát huy những kết quả đạt được và những thế mạnh của địa phương, ngay sau sáp nhập, Đảng ủy xã đã chỉ đạo rất sát sao. Chúng tôi huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị để tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực phát triển kinh tế, chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi”.
Cũng theo ông Quyền, 3 xã trước khi sáp nhập vốn có nhiều nét tương đồng về văn hóa, tập quán của đồng bào các dân tộc bản địa như: Thái, Mông, Khơ Mú... Tuy nhiên, vì quy mô nhỏ, thiếu nguồn lực nên việc duy trì các lễ hội, phong trào văn hóa còn mang tính nhỏ lẻ, chưa thường xuyên. Với cơ hội từ việc mở rộng quy mô, hiện nay chính quyền địa phương xác định sẽ đầu tư tổ chức các hoạt động văn hóa, du lịch bài bản hơn, từ đó xây dựng, hình thành các sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn, đồng thời tạo cơ hội để phát triển các sản phẩm đặc sản địa phương như: Miến dong, mắc ca, gạo nếp tan, mật ong rừng...
Điểm khác biệt sau sáp nhập chính là quy mô rộng lớn hơn, nguồn lực dồi dào hơn, tạo điều kiện để các phong trào văn hóa - xã hội có sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành sản phẩm du lịch cộng đồng giàu bản sắc. Đơn cử như tại bản Lọng Luông hiện nay còn lưu giữ nhiều nghề truyền thống của đồng bào Mông như: Dệt thổ cẩm, rèn, làm hương...
Ông Cứ A Lọng, bản Lọng Luông là nghệ nhân nắm giữ nghề rèn truyền thống. Theo ông Lọng chia sẻ, hiện nay do nhu cầu sử dụng ít, lại không có nhiều cơ hội để thực hành nên nghề rèn đứng trước nguy cơ mai một. Ông Lọng kỳ vọng, chính quyền địa phương sẽ quan tâm đẩy mạnh phát triển du lịch, thông qua khai thác kết nối tuyến quốc lộ 279, nhằm thu hút du khách đến địa bàn. Qua đó giúp bà con mở rộng cơ hội giới thiệu, quảng bá cũng như tăng thu nhập từ nghề rèn truyền thống.
“Mới đây, địa phương tổ chức Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, tôi cũng được bố trí 1 gian giới thiệu nghề rèn. Rất nhiều người đến, quan tâm tìm hiểu về cách làm. Tôi cũng bán được một số sản phẩm, nhưng phấn khởi nhất là có cơ hội để giới thiệu, quảng bá nghề truyền thống để nhiều người biết đến. Tôi mong muốn tới đây sẽ có nhiều hơn các dịp như thế này”, ông Lọng bộc bạch..
Qua đánh giá thực hiện nhiệm vụ 6 tháng đầu năm 2025 của tỉnh, khu vực dịch vụ và công nghiệp - xây dựng tiếp tục là hai trụ cột chính trong tăng trưởng GRDP của tỉnh. Trong đó, khu vực dịch vụ chiếm 62,23% cơ cấu, có tốc độ tăng trưởng cao nhất (6,01%) và đóng góp lớn nhất vào tăng trưởng chung với 3,66 điểm phần trăm. Từ thực tế trên cho thấy, các khu vực kinh tế chủ lực của tỉnh đã và đang đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng GRDP.
Tuy nhiên, trong tháng đầu quý III vừa qua, các địa phương trong tỉnh dồn lực tập chung triển khai vận hành theo mô hình chính quyền mới. Do vậy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng GRDP cả năm đạt từ 7,5% trở lên theo kịch bản đã xác định là thách thức không nhỏ, cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt và tích cực hơn nữa không chỉ của chính quyền mà cả các tầng lớp nhân dân địa phương.