Điện Biên có diện tích tự nhiên trên 9.540km², đường biên giới dài hơn 455km, hệ thống cửa khẩu đa dạng, với cụm Cửa khẩu quốc tế Tây Trang - Pang Hốc, Cửa khẩu Huổi Puốc và Lối mở A Pa Chải, tạo nên một mạng lưới giao thông xuyên biên giới thuận lợi. Một lợi thế vượt trội của Điện Biên trong khu vực là sự hiện diện của Cảng hàng không Điện Biên. Đây là sân bay duy nhất trong vùng Tây Bắc, có khả năng tiếp nhận các dòng máy bay hiện đại như A320, A321, mở ra cánh cửa kết nối trực tiếp bằng đường hàng không, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội và đặc biệt là du lịch.

Bên cạnh hạ tầng, tài nguyên du lịch của tỉnh vô cùng dồi dào. Điện Biên hấp dẫn du khách bởi cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ hòa quyện cùng lịch sử hào hùng và văn hóa bản địa đặc sắc. Toàn tỉnh có 35 di tích lịch sử được xếp hạng, trong đó Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ là một điểm đến mang tầm vóc quốc tế. Thêm vào đó, những địa danh như cột mốc ngã ba biên giới Việt Nam - Lào - Trung Quốc tại A Pa Chải, đèo Pha Đin huyền thoại, hay cánh đồng Mường Thanh lớn nhất Tây Bắc... là những sản phẩm du lịch độc đáo, có sức hấp dẫn riêng. Các điểm nước khoáng nóng tự nhiên với trữ lượng lớn cũng là một tiềm năng lớn cho phát triển du lịch nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe.

Những năm qua, Điện Biên đã chủ động xây dựng và củng cố mối quan hệ hợp tác với các địa phương của Lào và Thái Lan, xem đây là hướng đi chiến lược để phát triển du lịch. Bà Nguyễn Thị Thanh Chuyên, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chia sẻ: Với các tỉnh Bắc Lào như Luông Pha Băng và Phoong Sa Ly, Điện Biên đã tổ chức thành công nhiều sự kiện giao lưu quy mô, tiêu biểu là Ngày hội Giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch các tỉnh vùng biên giới Việt Nam - Lào lần thứ III năm 2022 và Tuần Văn hóa - Du lịch Tây Bắc tại Luông Pha Băng năm 2023. Sắp tới, Lễ hội ném còn 3 nước Việt Nam - Lào - Trung Quốc lần thứ IX tiếp tục khẳng định vai trò cầu nối của Điện Biên.

Đối với thị trường Thái Lan, khoảng cách một ngày di chuyển bằng đường bộ từ Điện Biên đến biên giới Thái Lan đã biến nơi đây thành điểm đến quen thuộc của các tour caravan (ô tô, mô tô). Du khách từ Chiềng Mai, Nan, Pha Yao thường chọn Cửa khẩu quốc tế Tây Trang làm điểm khởi đầu cho hành trình khám phá Việt Nam qua các cung đường hấp dẫn như: Điện Biên - Sa Pa - Hà Giang - Hạ Long, hoặc các tuyến dài hơn kết nối đến tận cửa khẩu Na Mèo (Thanh Hóa), Cha Lo (Quảng Trị). Sự hợp tác này được củng cố còn bởi thủ tục cho các đoàn xe tay lái nghịch đã được đơn giản hóa đáng kể, không còn yêu cầu xe cảnh sát dẫn đường như trước.

Mặc dù tiềm năng và cơ hội rộng mở, việc hợp tác thu hút du khách từ Lào, Thái Lan và các nước khác qua cửa khẩu Tây Trang vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Bà Nguyễn Thị Thanh Chuyên thẳng thắn nhìn nhận: Đầu tiên là hệ thống hạ tầng giao thông kết nối chưa đồng bộ. Thời gian di chuyển bằng đường bộ vẫn còn dài, các dịch vụ hỗ trợ như sửa chữa, bảo dưỡng phương tiện vận chuyển dọc đường chưa đáp ứng kịp thời, gây trở ngại cho các đoàn khách lớn, đặc biệt là khách caravan. Thứ hai, các sản phẩm và dịch vụ du lịch chưa thực sự đủ sức hấp dẫn, nhất là đối với phân khúc khách du lịch Thái Lan có yêu cầu cao về dịch vụ cao cấp, nghỉ dưỡng và mua sắm. Cuối cùng, một rào cản lớn là khả năng ngoại ngữ của nguồn nhân lực du lịch còn hạn chế. Việc thiếu hụt nhân sự có thể giao tiếp thành thạo bằng tiếng Anh, đặc biệt là tiếng Thái, làm giảm chất lượng trải nghiệm của du khách.

Để tháo gỡ những "điểm nghẽn" trên và tạo ra một cú hích mạnh mẽ, Điện Biên đang nghiên cứu, hướng tới việc triển khai một loạt giải pháp đồng bộ và quyết liệt. Bà Nguyễn Thị Thanh Chuyên cho biết thêm: Đầu tiên là tập trung nghiên cứu sâu thị trường. Cần phân tích kỹ lưỡng đặc điểm, nhu cầu và sở thích của khách du lịch Thái Lan, Lào để xây dựng các sản phẩm, dịch vụ "đo ni đóng giày", đáp ứng đúng mong muốn của họ. Tiếp đó cần đầu tư nâng cấp và làm mới sản phẩm du lịch. Các doanh nghiệp cần được định hướng để xây dựng những điểm đến hấp dẫn, các chương trình tour trọn gói phù hợp, trong đó khai thác sâu các giá trị độc đáo của văn hóa ẩm thực Việt Nam – một yếu tố luôn có sức hút lớn. Cải thiện hạ tầng giao thông cũng là yếu tố quan trọng. Việc nâng cấp các tuyến đường bộ kết nối các tỉnh Tây Bắc sẽ giúp rút ngắn thời gian di chuyển. Đồng thời, Vietnam Airlines nghiên cứu khả năng mở đường bay kết nối TP. Hồ Chí Minh với Luông Pha Băng (Lào), Chiềng Mai (Thái Lan) và Điện Biên để hình thành một "tam giác du lịch" hàng không trong khu vực.

Tiếp đó là đầu tư chiến lược vào nguồn nhân lực. Tỉnh đã có chủ trương tổ chức các khóa bồi dưỡng kiến thức du lịch và tiếng Thái cho cán bộ, nhân viên ngành tại Vương quốc Thái Lan. Mới đây, Điện Biên phối hợp với Đại sứ quán Thái Lan tổ chức hai hội thảo quan trọng do các chuyên gia hàng đầu Thái Lan dẫn dắt, tập trung vào quản lý du lịch, phát triển sản phẩm, du lịch bền vững và thiết kế tour. Đồng thời, cũng cần đẩy mạnh hoạt động quảng bá, xúc tiến. Tỉnh sẽ tăng cường tham dự các hội chợ du lịch quốc tế tại Lào và Thái Lan, đồng thời tổ chức đón các đoàn Famtrip từ thị trường Thái Lan đến khảo sát, giới thiệu trực tiếp vẻ đẹp và tiềm năng của du lịch Điện Biên và vùng Tây Bắc.

Với tiềm năng dồi dào và những giải pháp chiến lược, toàn diện, Điện Biên đang vững bước trên hành trình khai mở "cánh cửa" Tây Trang, sẵn sàng chào đón du khách quốc tế và khẳng định vị thế của mình như một điểm đến mới đầy hấp dẫn trên bản đồ du lịch khu vực và thế giới.