Trước
kia, đây là nhà ở của cụ Nguyễn Văn Dương - một người làng Vạn Phúc sống bằng
nghề dệt lụa và làm nông. Gia đình cụ là một trong những cơ sở cách mạng đầu
tiên của địa phương, từng nuôi giấu nhiều cán bộ hoạt động bí mật như Hoàng Văn
Thụ, Hoàng Quốc Việt. Từ ngày 3 đến 19-12-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ở và
làm việc tại đây. Trong hai ngày 18 và 19-12, Người chủ trì Hội nghị Ban Chấp
hành Trung ương Đảng mở rộng, quyết định phát động toàn quốc kháng chiến, đề ra
đường lối cơ bản của cuộc chiến và viết “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”.
Ngôi
nhà được xây dựng vào giai đoạn 1941-1942, gồm 3 gian, 2 tầng. Hai bên là hai
dãy nhà ngang, mỗi dãy 3 gian, trước kia đặt khung cửi và đồ dùng sinh hoạt,
nay đã được tu sửa, nâng cấp. Nhiều hiện vật gắn với thời gian Bác sống tại đây
vẫn được lưu giữ, như chiếc áo kaki Bác mặc, chiếc chậu đồng, quả tạ Bác dùng hằng
ngày. Di tích cũng dành một không gian riêng giới thiệu về gia đình cụ Nguyễn
Văn Dương. Sau này, gia đình cụ đã hiến tặng ngôi nhà cho Nhà nước để làm nơi
trưng bày, lưu giữ ký ức lịch sử.
Tầng
2 của ngôi nhà tái hiện không gian sinh hoạt và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí
Minh với nhiều hiện vật còn được gìn giữ như bộ bàn ghế mây nơi Bác họp bàn với
Ban Thường vụ Trung ương Đảng. Bên phải tầng 2 là phòng làm việc, nơi Bác viết
“Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”. Căn phòng nhỏ bên trái có diện tích chưa đầy
12m², vẫn giữ nguyên chiếc giường gỗ rẻ quạt đơn sơ, gối gỗ sơn màu huyết dụ.
Bên cạnh giường là án thư cao chừng 75cm, chân con tiện, trên đặt đèn dầu và bản
thảo lời kêu gọi lịch sử. Hiện nay, tầng 2 còn có gian thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh
để nhân dân đến dâng hương tưởng niệm.
Theo
Ban Quản lý Di tích và Danh thắng Hà Nội, ngôi nhà được xếp hạng Di tích Quốc
gia ngày 21-2-1975 và được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp lại chứng nhận
ngày 16-6-2014. Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9,
di tích được bổ sung thêm tư liệu, hiện vật, mở cửa thường xuyên phục vụ nhân
dân và du khách đến tham quan, học tập và trải nghiệm.