Trước đây, cuộc sống của người dân các xã: Nậm Kè, Mường Toong, Mường Nhé gắn bó với nương ngô, nương lúa, công việc phụ thuộc vào thời tiết, thu nhập bấp bênh. Thế nhưng, hơn mười năm trở lại đây, từ khi cây cao su bén rễ trên đất cực Tây Tổ quốc, cuộc sống của người dân đã cải thiện đáng kể.

Trong bối cảnh chương trình phát triển cây cao su ở vùng Tây Bắc triển khai mạnh mẽ, tháng 8/2013, Công ty Cổ phần Cao su Mường Nhé được thành lập. Sau hơn 12 năm xây dựng và phát triển, đến nay, Công ty đã bước vào giai đoạn khai thác ổn định, với tổng diện tích cao su đưa vào khai thác hơn 1.170ha.

Từ đầu năm đến tháng 9, sản lượng mủ của công ty đạt 499,6 tấn. Từ khi cây cao su cho khai thác mủ, những hộ dân góp đất được chia lợi tức, hàng trăm lao động địa phương, đặc biệt là  đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương đã có việc làm, thu nhập ổn định. Công ty hiện có gần 250 cán bộ, công nhân viên, trong đó có 236 lao động trực tiếp, đa phần là người dân tộc Mông, Thái, Hà Nhì, Khơ Mú sinh sống tại các xã: Mường Nhé, Mường Toong, Nậm Kè.

Trước kia cuộc sống của gia đình anh Chang A Chánh, người dân bản Mường Toong 1 (xã Mường Toong) rất bấp bênh. Anh Chánh thường đi làm thuê theo mùa vụ, hết vụ lại thất nghiệp nên không tránh khỏi cảnh “bữa đói, bữa no”. Từ khi được nhận vào làm việc tại Công ty Cổ phần Cao su Mường Nhé, cuộc sống gia đình anh dần ổn định với mức thu nhập trung bình 10 triệu đồng/tháng.

“Ngày trước, quanh năm gia đình tôi chỉ mong đủ ăn. Khi được nhận vào làm công nhân cạo mủ cao su, tôi có thêm công việc mới. Giờ tháng nào cũng có lương đều, trung bình khoảng 10 triệu đồng, tôi còn có thể sửa lại nhà, lo cho con học hành” - anh Chánh vui vẻ chia sẻ.

Từ khi làm công nhân của Công ty Cổ phần Cao su Mường Nhé, đến nay, anh Vàng A Tặng (xã Mường Nhé) đã có mức thu nhập ổn định hơn 8 triệu đồng mỗi tháng. Anh Tặng chia sẻ: “Từ khi vào công ty, tôi được học nghề bài bản, được hướng dẫn tận tình. Công việc không vất vả lắm, nên tôi vẫn có thêm thời gian phụ giúp vợ làm ruộng, nuôi con nhỏ”.

Để có được kết quả như hôm nay, Công ty Cổ phần Cao su Mường Nhé luôn xác định chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố quyết định. Với phương châm “cầm tay chỉ việc”, “học đi đôi với hành”, công tác đào tạo nghề luôn được chú trọng. Đến nay, Công ty đã tổ chức đào tạo và giải quyết việc làm cho gần 240 lao động địa phương, trong đó phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số.

Ngoài dạy nghề, Công ty Cổ phần cao su Mường Nhé tạo điều kiện để công nhân gắn bó lâu dài, hưởng đầy đủ chế độ, chính sách, bảo hiểm xã hội và thưởng thi đua. Những năm gần đây, cùng với việc nâng cao đời sống cho công nhân, Công ty chú trọng đảm bảo quyền lợi cho các hộ dân góp đất trồng cao su.

Theo thống kê, diện tích đất góp được chia sản phẩm năm 2025 là 1.420,55ha, với giá trị thanh toán 4,014 tỷ đồng, bình quân 2,825 triệu đồng/ha. Việc chi trả được thực hiện minh bạch, bằng tiền mặt tại các bản của xã: Mường Nhé, Mường Toong và Nậm Kè đã đem lại nguồn thu nhập đáng kể giúp nhiều hộ có thêm vốn phát triển kinh tế, cải thiện đời sống.

Gia đình ông Đao Văn Cương ở xã Nậm Kè là một trong những hộ đầu tiên góp đất trồng cao su. Những năm đầu, ông Cương cùng nhiều hộ khác không khỏi lo lắng, bởi cây cao su phải mất nhiều thời gian trồng và chăm sóc mới cho thu hoạch. Thế nhưng, vừa qua khi được nhận 56 triệu đồng tiền chia sản phẩm, ông Cương phấn khởi nói: “Ngày trồng cao su, nhiều người còn nghi ngại, nhưng giờ thấy có thu nhập, ai cũng phấn khởi. Tôi tin rằng cây cao su sẽ mang lại thu nhập ổn định cho bà con chúng tôi”.

Ngoài góp phần cải thiện thu nhập, cây cao su mang đến sự thay đổi rõ rệt trong đời sống tinh thần của người dân vùng cao. Ở nhiều bản làng, những ngôi nhà kiên cố mọc lên ngày càng nhiều, trẻ em được đến trường đầy đủ hơn, nhiều thanh niên không còn phải rời quê đi làm thuê ở xa. Tuy vậy, con đường phát triển của “vàng trắng” ở vùng biên giới Mường Nhé không phải lúc nào cũng thuận lợi.

Ông Nguyễn Hữu Toàn, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cao su Mường Nhé cho biết: Đầu năm 2025, thời tiết diễn biến rất phức tạp, mưa lớn và giông lốc kéo dài từ tháng 4 đến tháng 8 khiến nhiều tuyến đường lô, liên lô bị sạt lở, gây khó khăn cho việc khai thác và vận chuyển mủ. Trước tình hình đó, công ty đã chủ động khắc phục sạt lở, tổ chức tuyên truyền và tuyển dụng lao động ngay tại các bản; kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của công nhân, hỗ trợ vật chất và tinh thần để người lao động yên tâm gắn bó. Công đoàn Công ty thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức hoạt động chăm lo đời sống tinh thần cho người lao động, như “bữa cơm công đoàn cảm ơn người lao động”, chương trình thi đua, khen thưởng, động viên công nhân vượt khó, hăng say lao động.

“Chúng tôi luôn xác định người lao động là trung tâm của sự phát triển bền vững. Mỗi giọt mủ thu được không chỉ là kết quả của thiên nhiên, mà còn là công sức, mồ hôi của người công nhân nơi đây” - ông Toàn khẳng định.

Nhìn lại chặng đường hơn 12 năm qua, có thể thấy sự hiện diện của cây cao su đã mở ra hướng đi mới cho kinh tế - xã hội các xã: Mường Nhé, Mường Toong và Nậm Kè. Từ chỗ người dân chỉ trông chờ vào nương ruộng, giờ đã có công việc ổn định, thu nhập đảm bảo, góp phần vào công cuộc giảm nghèo bền vững của địa phương. Cây cao su mang lại “vàng trắng” và sự thay đổi cuộc sống của hàng trăm hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số nơi cực Tây Tổ quốc.