ĐBP - Ở địa bàn tỉnh miền núi như Điện Biên, giao thông luôn được xem là “mạch máu” của phát triển. Đường mở đến đâu, cơ hội đổi thay đến đó. Nhiều năm qua, nhờ sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước, diện mạo nông thôn Điện Biên đã khởi sắc rõ rệt; nông sản, hàng hóa của bà con vùng sâu, vùng xa ngày càng có cơ hội mở rộng thị trường tiêu thụ. Điều đó cho thấy, chủ trương “giao thông phải đi trước một bước” đã và đang chứng tỏ là chiến lược đầu tư đúng đắn, khơi thông điểm nghẽn, đánh thức tiềm năng của những vùng đất xa xôi.
Trong nhiều năm, câu chuyện “được mùa, mất giá” hay nông sản làm ra không thể tiêu thụ đã trở thành điệp khúc ở không ít địa phương vùng sâu, vùng xa của Điện Biên. Nguyên nhân có nhiều nhưng rào cản lớn nhất chính là sự cách trở về giao thông, đặc biệt là tại địa bàn vùng cao, biên giới như: Mường Nhé, Nậm Pồ, Điện Biên Đông (cũ). Khi ấy, những con đường độc đạo, nhỏ hẹp, đầy sỏi đá và bùn lầy là nỗi ám ảnh của người dân. Mùa mưa đến, sạt lở xảy ra liên tục khiến nhiều địa bàn bị cô lập, không thể đi lại, thông thương với bên ngoài. Nải chuối, bao ngô chỉ có thể bán giá rẻ cho thương lái hiếm hoi vào được tới nơi hoặc người dân đành chấp nhận nhìn sản phẩm của mình làm ra hỏng đi vì không thể vận chuyển ra ngoài. Nông sản không đến được với thị trường đồng nghĩa người nông dân có thể bị ép giá, phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái. Vòng luẩn quẩn của đói nghèo cứ thế siết chặt lấy những bản làng, dù cho đất đai màu mỡ, con người cần cù lao động sản xuất…
Nhận thức rõ vai trò của hạ tầng giao thông, Đảng, Nhà nước và tỉnh đã có những quyết sách đầu tư trọng điểm, đặc biệt là các chương trình mục tiêu quốc gia, xây dựng nông thôn mới. Những con đường được mở ra rút ngắn khoảng cách địa lý và thay đổi cả một vùng quê. Trong nhiệm kỳ qua, tỉnh đã quan tâm đầu tư theo quy hoạch một số dự án hạ tầng trọng điểm, như: Dự án mở rộng Cảng Hàng không Điện Biên; tuyến đường kết nối trục quốc lộ 279, quốc lộ 12; đường 7/5... Đồng thời, tích cực nghiên cứu tiền khả thi dự án cao tốc Sơn La - Điện Biên - Cửa khẩu Tây Trang, Khu kinh tế cửa khẩu A Pa Chải và đường 4H kết nối quốc lộ 12. Đến năm 2025, toàn tỉnh có 9.212km đường giao thông, tăng 874km so với năm 2020 và 96,9% xã có đường ô tô đến trung tâm...
Giai đoạn trước, nhiều bản của xã Na Sang từng là vùng khó. Kinh tế phụ thuộc nông nghiệp nhưng sản phẩm làm ra thường khó tiêu thụ do đường sá, giao thông cách trở, xe tải lớn không vào được các bản. Giờ đây, khi hệ thống giao thông được đầu tư đồng bộ, Na Sang có 85,77% đường trục thôn, bản, liên thôn bản đến trung tâm xã được bê tông hóa; 77,2% đường nội bản được cứng hóa. Trong nhiệm kỳ qua, xã mở mới, nâng cấp hơn 10km đường xã, liên xã, đường ngõ xóm; xây dựng 5 cầu bê tông, sửa chữa 5 cầu treo dân sinh... Những con đường mới đã mở ra cơ hội cho sản xuất và tiêu thụ nông sản địa phương.
Bản Thèn Pả, xã Na Sang là nơi sinh sống của người Xạ Phang. Nơi đây có cảnh quan thiên nhiên đẹp, văn hóa độc đáo và đặc biệt có giống chè cổ thụ cây cao. Nằm cách quốc lộ 12 khoảng 10km, giao thông thuận lợi góp phần giúp cây chè của bản được nhiều người biết đến. Ông Sần Seo Ngấn, bản Thèn Pả chia sẻ: “Trước đây, cây chè của chúng tôi ít người biết đến, chủ yếu người dân sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày. Giờ đường bê tông về tận nơi, xe máy, ô tô vào được. Sản phẩm chè truyền thống của bà con nhờ thế mà đến được với nhiều người hơn”.
Không chỉ đường bộ, hệ thống giao thông đường thủy cũng đóng vai trò quan trọng không kém tại các khu vực đặc thù. Tại phường Mường Lay, khi lòng hồ Thủy điện Sơn La bước vào mùa tích nước từ tháng 9 hàng năm, một tuyến đường giao thương sôi động được hình thành trên mặt nước. Anh Đỗ Văn Tới, một chủ thuyền ở tổ dân phố 8 chia sẻ: Sau những tháng nước rút, thuyền bè phải neo đậu, bảo dưỡng thì nay là lúc thuyền bè hoạt động hết công suất. Bắt đầu từ khi tích nước đến lúc nước cạn là mùa làm ăn nhộn nhịp của thuyền bè trên sông nước. Chúng tôi chở đủ thứ, chủ yếu là nông sản như ngô, sắn, thóc và nhu yếu phẩm cho bà con từ các bản ven lòng hồ ra trung tâm và ngược lại. Mỗi chuyến hàng trên lòng hồ, với giá cước từ 1 - 5 triệu đồng tùy lộ trình và khối lượng, không chỉ mang lại thu nhập cho các chủ thuyền mà còn là huyết mạch đảm bảo lưu thông hàng hóa, kết nối đời sống kinh tế - xã hội cho hàng trăm hộ dân tại Mường Lay.
Hiện nay, Điện Biên đã hình thành mạng lưới giao thông khá hoàn chỉnh, từ quốc lộ, tỉnh lộ đến đường xã, đường bản, đường thủy nội địa. Nhiều công trình hạ tầng hoàn thành không chỉ giúp hàng hóa lưu thông nhanh, mà còn giảm chi phí vận chuyển, tăng cơ hội tiếp cận thị trường cho người dân. Thực tế cho thấy, giao thông đi trước một bước luôn mang lại hiệu quả dài lâu: Khi đường được mở, điện được kéo, internet phủ sóng... đó cũng là lúc kinh tế, văn hóa, du lịch có điều kiện bứt phá. Ở những nơi từng “đi cả ngày mới ra đường lớn” thì giao thông chính là chìa khóa, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội toàn diện.