Dự án Quản lý đa thiên tai lưu vực sông Nậm Rốm được triển khai với mục tiêu bảo vệ dân sinh, thích ứng biến đổi khí hậu và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Để có mặt bằng thi công, tổng diện tích đất cần thu hồi 93,76ha của 514 hộ gia đình, cá nhân và tổ chức. Sau một thời gian triển khai, công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã đạt những kết quả nhất định, song vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc khiến tiến độ dự án chưa được như kỳ vọng.

Khó khăn lớn nhất trong quá trình triển khai là việc xác minh nguồn gốc đất. Hầu hết hồ sơ địa chính được lập từ lâu, thiếu thông tin và không còn phù hợp với thực tế. Hiện trạng sử dụng đất đã thay đổi nhiều về ranh giới, mục đích và chủ sở hữu, khiến đối chiếu hồ sơ, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và bản đồ trích đo gặp không ít phức tạp. Một số thửa đất có sự chênh lệch lớn về diện tích, loại đất so với hồ sơ ban đầu, dẫn đến việc lập phương án bồi thường kéo dài.

Ngoài ra, tình trạng chuyển nhượng đất trái quy định pháp luật trong những năm trước đây cũng để lại nhiều hệ lụy. Có trường hợp người dân mua bán, sang nhượng nhưng không làm thủ tục, gây khó khăn cho việc xác minh. Một số hộ kê khai chưa trung thực về nguồn gốc đất và tài sản, buộc cơ quan chức năng phải nhiều lần kiểm tra, đối chiếu, khiến tiến độ dự án bị chậm. Công tác quản lý đất đai của chính quyền cơ sở trước đây còn thiếu chặt chẽ, dẫn đến tình trạng lấn chiếm, sử dụng đất sai mục đích. Đây là nguyên nhân trực tiếp gây khó khăn cho việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ.

Đến nay, 510 trong tổng số 514 hộ đã nhận thông báo thu hồi đất, 508 hộ đã được kiểm đếm, 450 hộ xác minh nguồn gốc đất và công khai phương án. Trong đó, 418 hộ được trình thẩm định, 355 hộ được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và 344 hộ đã bàn giao mặt bằng. Trên địa bàn xã Thanh Nưa, toàn bộ 96 hộ dân cùng một tổ chức đã hoàn thành bàn giao, giúp địa phương có mặt bằng sạch để thi công. Tuy nhiên, tại một số địa phương, tiến độ chậm hơn do vướng mắc trong khâu xác minh nguồn gốc sử dụng đất và sự đồng thuận của người dân.

Ông Nguyễn Hữu Hiệp, Giám đốc Ban Quản lý dự án các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh nhấn mạnh: Trước những vướng mắc này, chúng tôi đã phối hợp với chính quyền địa phương để từng bước tháo gỡ. Một trong những giải pháp trọng tâm là tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để người dân hiểu rõ chính sách, quyền lợi và nghĩa vụ khi Nhà nước thu hồi đất, từ đó tạo sự đồng thuận, hạn chế khiếu kiện. Song song với đó, các cơ quan chuyên môn cùng chính quyền cơ sở tiến hành rà soát, xác minh kỹ lưỡng hồ sơ đất đai, đối chiếu với thực tế để bổ sung, hoàn thiện phương án bồi thường. Đối với diện tích đất có nguồn gốc từ doanh nghiệp, chúng tôi đã tham mưu văn bản xin chủ trương hỗ trợ theo hướng khác, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và Nhân dân.

Nhờ vậy, vừa qua, gia đình bà Vũ Thị Ngợi, trú tại phường Điện Biên Phủ (trước đây là phường Thanh Trường) đã chính thức bàn giao toàn bộ diện tích hơn 5.000m² đất cho Ban Quản lý dự án các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn để triển khai hạng mục công viên ven sông thuộc Dự án Quản lý đa thiên tai lưu vực sông Nậm Rốm. Đây là phần diện tích quan trọng trong tổng khu công viên rộng trên 8.000m², kéo dài từ cầu Mường Thanh đến cầu A1 - hạng mục điểm nhấn của dự án. Bà Ngợi cho biết: “Gia đình tôi đã nhận đầy đủ tiền hỗ trợ cây cối, hoa màu và tài sản trên đất theo đúng chính sách của Nhà nước. Chúng tôi đã trả lại đất cho chủ đầu tư để phục vụ dự án, không có thắc mắc gì”.

Việc bàn giao dứt điểm mặt bằng của gia đình bà Ngợi không chỉ thể hiện tinh thần đồng thuận, trách nhiệm với cộng đồng mà còn góp phần đẩy nhanh tiến độ dự án. Theo kế hoạch, chủ đầu tư sẽ quyết tâm hoàn thành hạng mục công viên ven sông trước ngày 31/12 năm nay. Để đạt được mục tiêu đó, các sở, ngành và ban quản lý dự án chuyên ngành đang phối hợp chặt chẽ với Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất khu vực 2 cùng chính quyền các phường, xã để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng phục vụ dự án, hướng đến mục tiêu phải hoàn thành dứt điểm công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong tháng 9/2025. Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong Dự án quản lý đa thiên tai lưu vực sông Nậm Rốm là nhiệm vụ phức tạp, liên quan trực tiếp đến quyền lợi của hàng trăm hộ dân. Tuy vậy, với sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, sự phối hợp của các cơ quan chức năng và nỗ lực của ban quản lý dự án, những vướng mắc đang dần được tháo gỡ.

Đến thời điểm này, cả 7/7 gói thầu thuộc dự án đã được khởi công; trong đó, hạng mục kè đã đổ hơn 175.000/283.580 tấm bê tông lát âm dương, thi công 5.699/14.759m kè, lắp đặt hệ thống đường dạo dài 1.200m. Các hạng mục phụ trợ, như: Lan can, đường điện chiếu sáng, cầu nối, bậc ngồi, chòi vọng cảnh và thoát nước cũng cơ bản hoàn thành. Về hạng mục đập dâng, đập số 1 và số 2 đã đạt trên 90% khối lượng hợp đồng. Các đơn vị thi công cũng đang tăng cường triển khai nhân lực và máy móc tiến hành nạo vét tại gói thầu số 3 và 6.

Dù đã đạt nhiều kết quả tích cực, song để đảm bảo tiến độ chung của Dự án Quản lý đa thiên tai lưu vực sông Nậm Rốm, các địa phương cần tiếp tục nâng cao trách nhiệm trong công tác xác minh và quản lý hồ sơ đất đai, tránh tình trạng kéo dài, chồng chéo. Việc đẩy nhanh tiến độ không chỉ giúp dự án sớm hoàn thành, phát huy hiệu quả trong phòng chống thiên tai và cải thiện cảnh quan đô thị, mà còn tạo điều kiện để người dân ổn định cuộc sống, yên tâm phát triển sản xuất sau khi bàn giao đất.