Nhận thức rõ điều đó, cùng với việc đẩy nhanh tiến độ triển khai công trình, tỉnh đã tập trung chỉ đạo quyết liệt các chủ đầu tư, ban quản lý dự án và cơ quan chuyên môn chủ động rà soát, hoàn thiện hồ sơ ngay từ đầu; kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh; tăng cường phối hợp, nâng cao trách nhiệm, bảo đảm công tác quyết toán được thực hiện đúng quy định, đúng thời gian, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư và sử dụng ngân sách.
Đến hết tháng 11, toàn tỉnh đã phê duyệt quyết toán 603 dự án, công trình với tổng giá trị phê duyệt hơn 5.261 tỷ đồng. Đây là con số cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2024, thể hiện sự nỗ lực của chủ đầu tư, ban quản lý dự án và cơ quan tài chính trong việc đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ, đồng thời khẳng định quyết tâm không để dồn ứ công việc vào cuối kỳ kế hoạch.
Việc đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công tác quyết toán giúp dự án phát huy hiệu quả tạo ra hiệu ứng tích cực đối với toàn bộ quá trình quản lý đầu tư công. Sau quyết toán, giá trị thực hiện được xác định rõ ràng, minh bạch, qua đó tránh phát sinh nợ đọng, thất thoát hoặc kéo dài các khoản phải thu, phải trả. Kết quả quyết toán cũng là căn cứ quan trọng để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn, sàng lọc năng lực của chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn, đồng thời giải phóng nguồn lực, tạo dư địa việc bố trí vốn cho các dự án mới giai đoạn tiếp theo.
Năm 2025, Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất khu vực 3 có tổng 120 dự án, với tổng mức đầu tư gần 983 tỷ đồng, trong đó, giá trị quyết toán được duyệt là 832,2 tỷ đồng. Để đẩy nhanh tiến độ quyết toán, Ban đã chủ động rà soát, phân loại từng dự án theo mức độ hoàn thành; tăng cường phối hợp với sở, ngành liên quan và đơn vị tư vấn nhằm kịp thời tháo gỡ vướng mắc về hồ sơ, thủ tục. Đồng thời, phân công rõ trách nhiệm cho từng bộ phận, cán bộ phụ trách, gắn tiến độ quyết toán với đánh giá thi đua, kỷ luật công vụ. Nhờ đó, công tác quyết toán từng bước đi vào nền nếp, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
Sau sáp nhập, Ban đã chủ động kiện toàn tổ chức, rà soát các dự án chuyển tiếp, thống nhất đầu mối quản lý, bảo đảm không gián đoạn tiến độ quyết toán. Đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, phối hợp chặt chẽ với đơn vị liên quan để xử lý kịp thời tồn tại về hồ sơ, khối lượng và thanh toán. Nhờ đó, công tác quyết toán được đẩy nhanh, hạn chế tồn đọng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
Đến nay, Ban đã hoàn thành quyết toán 87 dự án, với tổng giá trị được phê duyệt hơn 500,8 tỷ đồng. Trong đó, 18 dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND tỉnh, giá trị quyết toán hơn 223,8 tỷ đồng; 69 dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND cấp huyện (trước đây) với tổng giá trị gần 277 tỷ đồng. Bên cạnh đó, 24 dự án đã nộp đầy đủ báo cáo quyết toán về cơ quan tài chính để thẩm tra. Thực tế cho thấy, các dự án sau khi hoàn thành và quyết toán đã phát huy hiệu quả, góp phần sử dụng tiết kiệm, đúng mục đích nguồn vốn đầu tư.
Điển hình, dự án đường giao thông nội bản Khu tái định cư Tà Huổi Tráng - Tà Si Láng, xã Tủa Thàng, với tổng mức đầu tư 6 tỷ đồng. Dự án hoàn thành đưa vào sử dụng giúp người dân đi lại, vận chuyển nông sản thuận lợi, từng bước hoàn thiện hạ tầng cơ sở. Ông Quàng Văn Hải, thôn Tà Si Láng, xã Tủa Thàng cho biết: Tuyến đường góp phần cải thiện đời sống, sinh hoạt của các hộ tái định cư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, bảo đảm an sinh và củng cố niềm tin của người dân vào các chương trình, dự án đầu tư của Nhà nước.
Hiện nay toàn tỉnh còn 280 dự án, công trình chưa được phê duyệt quyết toán (tăng 128 dự án so với cùng kỳ năm 2024), với tổng mức đầu tư được duyệt lên tới hơn 5.858 tỷ đồng. Đây là con số rất lớn, cho thấy khối lượng hồ sơ tồn đọng đáng kể và nguy cơ kéo dài thời gian quyết toán, ảnh hưởng đến việc tổng kết, đánh giá hiệu quả nguồn vốn đầu tư công của cả giai đoạn.
Một số dự án có quy mô lớn, trải qua thời gian đầu tư dài, chịu tác động của nhiều thay đổi về cơ chế, chính sách, khiến việc tổng hợp hồ sơ, đối chiếu các quy định, thẩm tra khối lượng và giá trị phát sinh gặp khó khăn. Như dự án đường ra biên giới Hua Pe - Mốc B11; dự án đường công vụ và xây dựng mốc quốc giới; các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước cho công tác mộ và nghĩa trang liệt sĩ; hay hệ thống thoát nước, thu gom và xử lý nước thải TP. Điện Biên Phủ trước đây.
Năm 2025 là năm cuối thực hiện nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 được bố trí cho các dự án đầu tư, đặc biệt chấm dứt hoạt động của cấp huyện theo mô hình chính quyền 2 cấp, do vậy số lượng dự án hoàn thành tăng lên so cùng kỳ năm trước. Một số hồ sơ thiếu tính liên tục, tài liệu lưu trữ chưa đầy đủ, thậm chí có trường hợp thất lạc tài liệu, gây khó khăn lớn cho chủ đầu tư mới khi tiếp quản nhiệm vụ. Một bộ phận chủ đầu tư chưa thực sự chủ động trong công tác lập và nộp báo cáo quyết toán. Việc phối hợp giữa chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, nhà thầu và cơ quan chuyên môn thiếu chặt chẽ, khiến tiến độ lập hồ sơ chậm so với quy định. Ngoài ra, công tác xử lý trách nhiệm đối với các đơn vị vi phạm thời hạn nộp hồ sơ quyết toán chưa thực sự kiên quyết, dẫn tới tình trạng chậm trễ kéo dài nhiều năm nhưng chưa được khắc phục triệt để.
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế kéo dài và đẩy nhanh tiến độ quyết toán, tỉnh xác định siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong tổ chức thực hiện là yêu cầu tiên quyết. Trách nhiệm cá nhân và trách nhiệm người đứng đầu phải gắn với kết quả thực hiện quyết toán của từng đơn vị. Tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình nghiệm thu, lập hồ sơ thanh toán khối lượng hoàn thành và lập hồ sơ quyết toán hợp đồng của nhà thầu và chủ đầu tư.
Các cơ quan tài chính, kho bạc cần phối hợp chặt chẽ hơn trong việc hướng dẫn, đôn đốc và tháo gỡ khó khăn cho chủ đầu tư. Với những dự án hồ sơ tồn đọng nhiều năm, cần rà soát toàn diện, đánh giá cụ thể từng nhóm vướng mắc và đề xuất hướng xử lý phù hợp theo đúng quy định. Đối với các chủ đầu tư, cần sớm hoàn thiện hồ sơ, đặc biệt với dự án đã hoàn thành, bàn giao và đưa vào sử dụng nhưng chưa phê duyệt quyết toán. Công tác quản lý hồ sơ, lưu trữ tài liệu phải được thực hiện nghiêm túc, nhất là đối với các dự án được bàn giao từ cấp huyện sau khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp. Việc kiểm tra, giám sát nhà thầu và đơn vị tư vấn cũng cần thực hiện thường xuyên hơn. Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm toàn diện về chất lượng hồ sơ nộp cơ quan tài chính, tránh tình trạng hồ sơ không hợp lệ, không đầy đủ hoặc lập sai quy định.