ĐBP - Trong bối cảnh hiện nay, người tiêu dùng ngày càng chú trọng đến chất lượng và thực phẩm an toàn, nông sản sạch. Tại Điện Biên, sản xuất nông nghiệp chú trọng theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ tạo ra nông sản sạch. Nhiều hợp tác xã, hộ gia đình sản xuất theo chuỗi liên kết cung ứng thực phẩm an toàn đã và đang mở hướng phát triển nông nghiệp bền vững gắn với du lịch sinh thái.

Điện Biên có thế mạnh một số nông sản như gạo, cà phê, mắc ca, cây ăn quả, các loại rau, củ quả... Với đặc điểm địa hình thổ nhưỡng, nhiệt độ chênh lệch ngày và đêm cao, chưa chịu tác động lớn của ô nhiễm môi trường, sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sản xuất sạch đã tạo ra hương vị riêng của nông sản Điện Biên, được người tiêu dùng ưa chuộng. Một số sản phẩm nông nghiệp của Điện Biên khi tham gia hội chợ, giới thiệu sản phẩm tại các tỉnh, thành đã thu hút sự quan tâm, lựa chọn mua hàng của đông đảo người dân.

Cánh đồng Mường Thanh với diện tích hơn 14.000ha gieo cấy lúa nước tạo nên hạt gạo hương vị thơm ngon, dẻo mềm. Gạo đã trở thành nông sản chủ lực của Điện Biên xuất đi thị trường ngoại tỉnh. Cà phê Arabica với diện tích hơn 4.000ha ở Mường Ảng đã được chế biến, khẳng định thương hiệu, chất lượng, giới thiệu, tiêu thụ ở nhiều nơi. Dứa mật Pu Lau quả to, mắt nở, ít gai có vị ngọt đậm, thơm, mọng nước và không bị rát lưỡi khi ăn. Ngoài phù hợp khí hậu, thổ nhưỡng, người dân ở Pu Lau, xã Mường Nhà đã áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc dứa; liên kết với hợp tác xã trong công tác chăm sóc cây dứa, tiêu thụ quả. Đặc biệt, mắc ca là cây trồng mới song với diện tích mắc ca toàn tỉnh đã trồng hơn 10.600ha đã đưa Điện Biên trở thành “thủ phủ mắc ca” của cả nước. Hiện nay khoảng 1.500ha mắc ca đang cho thu hoạch với chất lượng hạt thơm, bùi, cho giá trị kinh tế cao. Tỉnh ưu tiên phát triển cây mắc ca theo hướng tập trung gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm; khuyến khích người dân sản xuất theo hướng liên kết với doanh nghiệp để đảm bảo quy trình cây giống, chăm sóc và bao tiêu sản phẩm. Ở vùng cao Tủa Chùa, cây chè shan tuyết trở thành nông sản đặc trưng mang đến hương vị độc đáo với những cây chè cổ thụ trăm năm tuổi, đã được công nhận là cây di sản Việt Nam. Đồng bào dân tộc Mông thu hái chè thủ công, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nên chè shan tuyết có chất lượng sạch, an toàn, nước màu vàng óng, sau khi uống có vị ngọt đắng lưu lại đầu lưỡi.

Ngoài một số nông sản, Điện Biên đang phát triển cây ăn quả (cam, bưởi da xanh...), các loại rau, củ quả theo chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn để đảm bảo đầu ra cho nông sản. Khu vực lòng chảo Mường Thanh ngoài lúa là các loại rau, củ quả được gieo trồng theo hướng hữu cơ, tạo thực phẩm sạch, an toàn. Địa bàn xã Mường Pồn và Na Sang phát triển chuỗi cung ứng rau, củ quả an toàn với 13ha của Hợp tác xã Nam Dương đã được chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP. Tiêu biểu là bí xanh với diện tích hơn 10ha được Hợp tác xã Nam Dương ứng dụng kỹ thuật trồng chăm sóc bằng cách phủ nilon giữ ẩm và tưới nhỏ giọt giúp tiết kiệm chi phí, tăng năng suất và chất lượng quả. Áp dụng quy trình trồng chè không sử dụng hóa chất độc hại, hơn 40% diện tích chè của Công ty TNHH Chè Phan Nhất tại xã Mường Lạn đã đạt chứng nhận hữu cơ. Sản xuất nông nghiệp sạch theo hướng hữu cơ, Công ty TNHH Cara Farm Việt Nam ứng dụng tiến bộ kỹ thuật xây dựng mô hình nhân giống, trồng mới, thâm canh cây cam, bưởi da xanh tại phường Mường Thanh, cho năng suất, chất lượng vượt trội.

Thực tế cho thấy, việc sản xuất nông sản sạch theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ mang lại nhiều giá trị về kinh tế và cung cấp nông sản, thực phẩm an toàn. Tuy nhiên mô hình sản xuất hữu cơ gặp không ít vướng mắc khi việc đầu tư cho công nghệ sản xuất, chế biến vẫn manh mún, nhỏ lẻ, chưa tạo được giá trị liên kết chuỗi trong sản xuất, tiêu thụ. Với sự tuyên truyền, vận động, hướng dẫn của ngành Nông nghiệp, bà con dần tham gia vào sản xuất theo mô hình liên kết với hợp tác xã, tuân thủ quy trình sản xuất theo chuỗi giá trị, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và nâng cao giá trị sản phẩm.

Người tiêu dùng ngày càng coi trọng vấn đề sức khỏe, ưu tiên “ăn xanh, sống sạch” do đó đòi hỏi nông sản đảm bảo sạch, an toàn, rõ nguồn gốc xuất xứ. Những nông sản có tiềm năng và giá trị kinh tế cao được ngành Nông nghiệp và tỉnh định hướng phát triển theo hướng hữu cơ, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, xây dựng thương hiệu OCOP. Từ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, bà con đã chuyển hướng sang tham gia vào mô hình liên kết cùng hợp tác xã, doanh nghiệp; tuân thủ quy trình sản xuất theo chuỗi giá trị, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và nâng cao giá trị sản phẩm.

Phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, đảm bảo tiêu chuẩn VietGAP, rõ nguồn gốc xuất xứ vừa tạo ra nông sản sạch, nâng cao giá trị vừa khẳng định thương hiệu nông sản Điện Biên, tạo động lực phát triển bền vững. Đây là hướng đi và cơ hội cho nông nghiệp Điện Biên, cần mở rộng quy mô, tăng cường kết nối, nhân rộng mô hình hiệu quả và nâng cao nhận thức cho nông dân về phát triển nông nghiệp bền vững.