ĐBP - Vụ mùa năm nay, trên cánh đồng Mường Thanh có 76ha lúa thực hiện theo mô hình “Canh tác lúa thông minh giảm phát thải nhà kính gắn với thúc đẩy tăng trưởng xanh”, tăng 19ha so với vụ Đông Xuân năm 2024 - 2025. Từ bỡ ngỡ với cách làm mới, sau một vụ lúa, khi được “mắt thấy, tai nghe, tay sờ”, người nông dân đã dần vững tin, thêm động lực để mạnh dạn thay đổi tập quán canh tác truyền thống, chủ động áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, từng bước xây dựng thương hiệu lúa gạo Mường Thanh xanh và bền vững.

Sau khi tham gia 1ha ở vụ đầu tiên và thu được kết quả khả quan, vụ này chị Tòng Thị Thêm, bản Huổi Phúc, xã Thanh An tiếp tục mạnh dạn đăng ký thêm 500m² lúa canh tác theo mô hình “Canh tác lúa thông minh giảm phát thải nhà kính gắn với thúc đẩy tăng trưởng xanh”. Cũng như vụ trước, vụ mùa năm nay chị Thêm được hỗ trợ các vật tư nông nghiệp như: Chế phẩm ECO - OK; phân bón trung vi lượng Cherry thân thiện với môi trường do Công ty Cổ phần Net Zero Carbon hỗ trợ.

Trên cánh đồng xanh mướt, từng khóm lúa vươn lên cứng cáp, ít bị sâu bệnh. Nhìn ruộng lúa đang vào kỳ phát triển tốt, chị Tòng Thị Thêm phấn khởi cho biết: "So với tập quán canh tác cũ thì áp dụng mô hình mới tôi thấy cây lúa khỏe mạnh hơn. Chi phí cũng ít hơn so với trước, mong rằng vụ mùa này thu hoạch tốt để có thêm thu nhập cho gia đình.”

Vụ Đông – Xuân năm 2024 – 2025, trên cánh đồng Mường Thanh có 57ha lúa mô hình canh tác thông minh, giảm phát thải nhà kính. Với sự đồng hành tích cực của cán bộ nông nghiệp và nỗ lực của nông dân, mô hình bước đầu mang lại kết quả tích cực.

Năng suất lúa Đài thơm đạt khoảng 74,5 tạ/ha, cao hơn 3 tạ/ha so với phương pháp truyền thống; lúa Séng cù đạt trên 51 tạ/ha, cao hơn 5 tạ/ha so với phương pháp truyền thống. Phát thải carbon giảm từ 2 - 3,5 tấn/ha; tổng cộng mô hình giảm 172 tín chỉ carbon. Mô hình không chỉ giảm chi phí, tăng năng suất mà còn giúp nông dân có thêm thu nhập khoảng 880.000 đồng/ha từ bán tín chỉ carbon, nâng tổng thu nhập tăng thêm từ 4,8 – 9,3 triệu đồng/ha.

Kết quả thu được từ vụ đầu tiên như một cú hích quan trọng, khích lệ bà con tiếp tục nhân rộng mô hình. Nhờ vậy, đến vụ mùa bà con nông dân đã sản xuất thêm 19ha lúa theo phương pháp canh tác lúa thông minh giảm phát thải.

Ông Lù Văn Thân, Trưởng bản Noong Ứng, xã Thanh An nói: “Bước đầu người dân cũng bỡ ngỡ về quy cách làm. Sau khi triển khai, được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn chúng tôi thấy cũng không quá khó. Vụ mùa năm nay có nhiều người đăng ký tham gia hơn.”

Thời điểm này, qua khảo sát thực tế đồng ruộng cho thấy, đối với ruộng thực hiện mô hình “Canh tác lúa thông minh giảm phát thải nhà kính gắn với thúc đẩy tăng trưởng xanh”, cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt.

Bà Bùi Thị Hoa, người dân đội Chăn Nuôi 2, phường Mường Thanh chia sẻ: “Vụ trước thấy lúa trong mô hình phát triển tốt nên vụ này tôi đăng ký tham gia mô hình. Hiện nay cây lúa ít nhiễm bệnh, khỏe và đẻ nhánh tốt, cây cứng cáp nên nông dân chúng tôi cũng mừng.”

Cánh đồng Mường Thanh là vựa lúa lớn nhất khu vực Tây Bắc với diện tích canh tác tập trung, đất đai màu mỡ, nguồn nước dồi dào, nơi đây hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để tiếp tục nhân rộng mô hình “Canh tác lúa thông minh giảm phát thải nhà kính gắn với thúc đẩy tăng trưởng xanh” trong thời gian tới.

Ông Trần Minh Tiến, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Net Zero Carbon cho biết: “Lòng chảo Mường Thanh có nhiều tiềm năng. Tham vọng của chúng tôi là tiếp tục đồng hành cùng tỉnh Điện Biên để truy xuất nguồn gốc sản phẩm, xây dựng thương hiệu lúa thông minh, giảm phát thải. Chúng tôi mong muốn mỗi năm diện tích tham gia mô hình sẽ được mở rộng hơn, để lòng chảo Mường Thanh không chỉ gắn liền với chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, mà ngày nay còn trở thành lòng chảo phát triển lúa  thông minh, giảm phát thải bền vững, gắn với bảo vệ môi trường.”

Để khai thác tối đa tiềm năng cánh đồng Mường Thanh, trước hết cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Thực tiễn cho thấy, khi hiểu rõ ưu điểm, lợi ích của mô hình “Canh tác lúa thông minh giảm phát thải nhà kính”, người nông dân sẽ chủ động thay đổi tập quán sản xuất, mạnh dạn áp dụng quy trình mới. Đây chính là điều kiện tiên quyết để mô hình không chỉ dừng ở những vụ lúa thí điểm mà có thể lan tỏa, hình thành thói quen canh tác bền vững trong cộng đồng.

Cùng với đó, cán bộ nông nghiệp không chỉ đóng vai trò hướng dẫn mà còn là “người giám sát”, bảo đảm quy trình được tuân thủ nghiêm túc, qua đó giúp người dân nhận thấy hiệu quả thực tế và gắn bó lâu dài với mô hình.

Chỉ khi kết hợp hài hòa giữa công tác tuyên truyền và sự đồng hành sát sao trong thực hiện quy trình, tiềm năng của cánh đồng Mường Thanh mới được khai thác tối đa. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật đơn thuần mà còn là bước đi chiến lược, gắn nông nghiệp địa phương với mục tiêu tăng trưởng xanh, giảm phát thải nhà kính – vấn đề mang tính toàn cầu.

Thành công của mô hình sẽ không chỉ đem lại nhiều vụ lúa thắng lợi, mà còn khẳng định vị thế của Điện Biên trong việc xây dựng nền nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.