ĐBP - Những năm gần đây, tỉnh Điện Biên đã và đang triển khai nhiều giải pháp xanh trong nông nghiệp: Cải tạo tầng canh tác cho cây trồng lâu năm; ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất nông sản sạch; xây dựng các mô hình canh tác lúa thông minh giảm phát thải khí nhà kính. Những hướng đi này không chỉ góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản mà còn mở ra cơ hội xây dựng nền nông nghiệp thân thiện với môi trường. Nông nghiệp xanh mang lại giá trị kép cho cả người sản xuất và cộng đồng.
Tại bản Bồ Hóng, phường Mường Thanh, Cara Farm là một trong những mô hình nông nghiệp xanh tiêu biểu đang được nhiều người biết đến. Trên diện tích 4,5ha, trang trại hiện đang trồng hơn 2000 cây bưởi da xanh, bưởi Ruby và cam ruột đỏ.
Hiện nay, tại Cara Farm áp dụng các kỹ thuật canh tác hữu cơ và áp dụng “Phương pháp bón phân kết hợp tạo thông thoáng tầng canh tác cho vườn cây lâu năm trồng cạn”. Chị Nguyễn Thị Lan Hương - Giám đốc Công ty TNHH Cara Farm Việt Nam chia sẻ: Giải pháp này bao gồm việc đào hố, phơi ải đất, trộn phân hữu cơ vi sinh, tạo điều kiện thuận lợi cho hệ vi sinh vật và trùn quế phát triển, từ đó nuôi dưỡng đất bền vững. Nhờ đó, cây trồng không chỉ sinh trưởng tốt hơn mà còn giảm phụ thuộc vào phân bón hóa học. Đến nay, vườn cây đã cho thu hoạch đều đặn, sản phẩm sạch, an toàn, được người tiêu dùng tin tưởng.
Thành công của Cara Farm không chỉ đo bằng những mùa quả ngọt, mà còn thể hiện rõ hiệu quả của nông nghiệp xanh trong việc nâng cao giá trị sản phẩm và xây dựng thương hiệu địa phương. Gắn sản xuất với trách nhiệm môi trường, từ đó nông nghiệp trở thành ngành kinh tế xanh, sinh lợi bền vững.
Một trong những hướng đi mới trong nông nghiệp xanh đem lại trái ngọt là đưa giống dưa Kim Hoàng Hậu ra trồng ngoài thực địa. Tại xã Thanh Yên, dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ xây dựng mô hình trồng dưa lê, dưa lưới công nghệ cao” do Trung tâm Khoa học và Đổi mới sáng tạo (Sở Khoa học và Công nghệ) triển khai đã thử nghiệm trồng 1.200 cây dưa Kim Hoàng Hậu trên diện tích 500m2 ngoài đồng ruộng theo tiêu chuẩn VietGap.
Trước đây, loại dưa này vốn chỉ được trồng trong nhà màng, việc đưa ra ngoài đồng giúp giảm chi phí sản xuất, phù hợp điều kiện nông thôn miền núi. Dù dễ chịu tác động thời tiết, nhưng nhờ bố trí thời vụ hợp lý, chọn giống phù hợp, mô hình đã hạn chế sâu bệnh, giảm đáng kể lượng thuốc bảo vệ thực vật. Đây là bước tiến quan trọng để đa dạng hóa cây trồng và nhân rộng mô hình nông nghiệp sạch. Anh Phạm Hữu Hoàn, cán bộ Trung tâm Khoa học và Đổi mới sáng tạo, Sở Khoa học và Công nghệ cho biết: “Với kết quả tích cực từ mô hình, Trung tâm cũng khuyến khích bà con áp dụng, nhằm thay đổi tập quán canh tác, ứng dụng khoa học nhiều hơn vào sản xuất”.
Cùng ở phường Mường Thanh, Hợp tác xã Nông sản chất lượng cao Thảo Nguyên đã đưa giống nho sữa vào trồng thử nghiệm trên diện tích hơn 2.000m2. Hợp tác xã áp dụng đồng bộ sản xuất trong nhà màng cùng hệ thống tưới nhỏ giọt, sử dụng phân hữu cơ, đồng thời kiểm soát sâu bệnh theo tiêu chuẩn VietGap.
Không chỉ tạo ra sản phẩm nông sản chất lượng cao, vườn nho còn trở thành điểm tham quan trải nghiệm, thu hút khách du lịch. Đây là hướng phát triển nông nghiệp xanh gắn với du lịch sinh thái, mở ra nguồn thu kép cho nông dân địa phương. Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã, ông Lương Đức Sơn cho rằng: “Mô hình này không chỉ cung cấp sản phẩm sạch mà còn nâng cao giá trị kinh tế nhờ kết hợp với hoạt động du lịch, trải nghiệm”.
Ở vùng lòng chảo Điện Biên, rơm rạ từng bị đốt bỏ sau thu hoạch, gây ô nhiễm không khí. Vừa qua, mô hình “canh tác lúa thông minh giảm phát thải khí nhà kính” đã được triển khai trên 86 ha tại nhiều địa phương như các xã: Thanh Yên, Thanh An và phường Mường Thanh với sự phối hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng doanh nghiệp về lĩnh vực công nghệ sinh học.
Mô hình tập trung vào giảm sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời xử lý rơm rạ sau thu hoạch bằng chế phẩm sinh học và cơ giới hoá đồng ruộng. Cách làm này không chỉ giúp nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo mà còn giảm thiểu phát thải, bảo vệ môi trường bền vững.
Theo ông Mai Văn Nam - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông - Giống cây trồng vật nuôi tỉnh: Việc xử lý rơm rạ là giải pháp then chốt, vừa hạn chế khí thải nhà kính, vừa tận dụng được nguồn hữu cơ cho sản xuất.
Dù là cải tạo tầng canh tác cho cây ăn quả, trồng dưa Kim Hoàng Hậu ngoài đồng, nho sữa trong nhà màng hay lúa thông minh giảm phát thải, tất cả đều đang từng bước kết nối thành hệ thống giải pháp xanh toàn diện, từ sản xuất, thu hoạch, chế biến đến tiêu thụ.
Thực tế tại Điện Biên, áp dụng giải pháp xanh trong nông nghiệp không chỉ là xu thế mà đang trở thành yêu cầu tất yếu. Mỗi mô hình, dù quy mô nhỏ hay lớn, đều thể hiện sự thay đổi trong tư duy sản xuất, góp phần hình thành nền nông nghiệp hiện đại, thân thiện với môi trường. Và điều quan trọng hơn cả đó là trong thời gian tới các cấp, ngành cần mở rộng quy mô, tăng cường kết nối, nhân rộng các mô hình hiệu quả và đặc biệt là nâng cao nhận thức cho người nông dân để giải pháp xanh không còn là lựa chọn của số ít, mà trở thành định hướng chung của nền nông nghiệp Điện Biên.r