Thôn Pàng Dề B hiện có 134 hộ nhận trồng, chăm sóc và bảo vệ hơn 90ha rừng; trong đó, gần 80ha đã được chi trả tiền DVMTR. Hiểu được rừng là tài sản, là sinh kế, nên các hoạt động tuyên truyền về ý nghĩa của DVMTR thường xuyên được lồng ghép đưa vào các hoạt động sinh hoạt chung của thôn. Người dân trong thôn cũng nhắc nhở nhau không đốt nương, phá rừng bừa bãi.
Anh Mùa A Làng, Trưởng thôn Pàng Dề B cho biết: Để công tác quản lý, bảo vệ rừng hiệu quả, thôn đã thành lập tổ bảo vệ rừng với 15 thành viên. Việc tuần tra tổ có thể thực hiện độc lập hoặc phối hợp với lực lượng kiểm lâm, các tổ chức đoàn thể của xã. Bước sang tháng 10 cũng là thời điểm bắt đầu vào mùa khô, công tác tuần tra bảo vệ rừng của thôn đã được tăng cường. Việc tuần tra, bảo vệ rừng được phân công cụ thể cho từng hộ, nhóm hộ thực hiện thường xuyên hàng tháng, trung bình mỗi tháng từ 2 - 3 lần.
Xã Sáng Nhè được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã: Xá Nhè, Mường Đun và Phình Sáng. Sau sáp nhập, xã hiện có hơn 7.258ha rừng, trong đó, diện tích cung ứng DVMTR có đối tượng chi trả là hơn 3.798ha với 5 lưu vực đang được chi trả, gồm: Sông Đà, Trung Thu, Nậm Mu 2, Nậm Pay, Mùn Chung 2.
Theo thống kê của Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, trong năm 2024, Quỹ đã chi trả trên 2,8 tỷ đồng tiền DVMTR cho hơn 320 chủ rừng tại xã Sáng Nhè. Cùng các nguồn thu khác từ rừng, phí DVMTR đã góp phần nâng cao thu nhập, đồng thời khuyến khích người dân các bản trong xã ngày càng tích cực hơn trong công tác bảo vệ rừng.
Hưởng lợi ích từ việc chăm sóc, bảo vệ và phát triển rừng, nhiều cộng đồng thôn, bản trên địa bàn xã Sáng Nhè đã thay đổi nếp nghĩ, cách làm, tập trung chăm sóc để những cánh rừng ngày càng xanh tốt. Điển hình như cộng đồng 2 bản Hột, Kép hiện có hơn 694ha rừng cung ứng DVMTR. Năm 2024, cộng đồng 2 bản được chi trả trên 423 triệu đồng tiền DVMTR. Hay như cộng đồng thôn Sín Sủ 2, với diện tích cung ứng DVMTR trên 254,5ha, năm 2024 tiền DVMTR thôn được nhận là hơn 322 triệu đồng.
Ông Trần Ngọc Duyên, Phó Chủ tịch UBND xã Sáng Nhè cho biết: Tại các khu vực rừng được chi trả tiền DVMTR, người dân có ý thức ngày càng cao trong công tác trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng. Tình trạng xâm lấn, chặt phá rừng từng bước được đẩy lùi. Xã cũng chú trọng phối hợp với Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chi trả tiền DVMTR nhằm nâng cao nhận thức cho người dân trên địa bàn trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, phát triển rừng. Từ đầu năm 2025 đến nay, trên địa bàn xã đã tổ chức 10 buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lâm nghiệp cho 456 hộ dân, đồng thời vận động người dân ký cam kết quản lý, bảo vệ rừng; công tác kiểm tra, tuần tra rừng được triển khai thường xuyên với 75 lượt thực hiện.
Dù mang lại nhiều hiệu quả, song trên thực tế việc triển khai chính sách chi trả DVMTR trên địa bàn xã Sáng Nhè vẫn gặp phải một số khó khăn, vướng mắc. Một số chủ rừng chưa hoàn thiện các thủ tục liên quan đến chi trả tiền DVMTR.
Mới đây, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đã phối hợp với UBND xã Sáng Nhè, Hạt Kiểm lâm Tủa Chùa tổ chức buổi làm việc về thực hiện chính sách chi trả DVMTR. Tại buổi làm việc, những nguyên nhân cụ thể khiến một số diện tích rừng của xã Sáng Nhè dù đủ điều kiện cung ứng DVMTR nhưng chưa thể thực hiện việc chi trả, đã được tháo gỡ. Trong đó chủ yếu liên quan đến việc giao nhầm diện tích rừng; giao nhầm quyết định giao đất, giao rừng cho chủ rừng; một số chủ rừng chưa mở tài khoản ngân hàng.
Đối với những khó khăn trên, tại buổi làm việc các bên đã đưa ra giải pháp nhằm sớm tháo gỡ vướng mắc. Trong đó, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh cũng đề nghị UBND xã Sáng Nhè sớm giải quyết các trường hợp giao nhầm, chồng lấn, tranh chấp liên quan đến đất rừng. Đồng thời, Quỹ sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chính sách chi trả DVMTR; hướng dẫn cộng đồng dân cư ghi chép sổ tay chi trả DVMTR, sổ tay tuần tra bảo vệ rừng cung ứng DVMTR; quản lý, sử dụng tiền DVMTR theo quy định hiện hành; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Để từ đó, chính sách chi trả DVMTR thực sự phát huy hiệu quả ở Sáng Nhè.