ĐBP - Thời gian qua, tình trạng học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông điều khiển xe máy điện và xe máy không đúng độ tuổi diễn ra khá phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Đầu năm học mới, khi nhiều gia đình lựa chọn sắm xe đạp điện, xe máy điện để con em thuận tiện đến trường thì chị Lò Thị Lan ở bản Co Pao, xã Thanh Nưa lại quyết định mua cho con một chiếc xe đạp. Chị Lan cho rằng: Xe đạp vừa bảo đảm an toàn, vừa dễ sử dụng, phù hợp lứa tuổi của con mình.
Khác với quyết định của chị Lan, hiện nay nhiều phụ huynh lại lựa chọn xe đạp điện cho con em sử dụng ngay từ khi còn ở bậc trung học cơ sở. Vì thế, có không ít học sinh dưới 16 tuổi điều khiển xe đạp điện, thậm chí có em còn điều khiển xe máy. Không ít vụ va chạm, tai nạn đáng tiếc đã xảy ra; trong đó, nguyên nhân phần lớn xuất phát từ việc các em chưa đủ kỹ năng xử lý tình huống, trong khi tốc độ và tính năng của xe đạp điện lại vượt quá khả năng kiểm soát.
Khi phương tiện cơ giới được giao cho những thiếu niên bồng bột, chưa đủ nhận thức và kỹ năng làm chủ tay lái, hệ lụy xảy ra là điều khó tránh khỏi. Tâm lý thích thể hiện, ưa mạo hiểm cộng với sự thiếu giám sát của gia đình đã và đang trở thành “mồi lửa” dẫn đến nhiều hành vi coi thường pháp luật, coi thường tính mạng bản thân và những người xung quanh
Rạng sáng 13/7/2025, một nhóm thanh, thiếu niên tụ tập, sử dụng xe máy cầm theo hung khí phóng bạt mạng trên nhiều tuyến phố đã bị lực lượng cảnh sát giao thông, Công an tỉnh bắt giữ. Điều đáng lo ngại là trong số đó có những em mới chỉ 13 tuổi - độ tuổi chưa được phép điều khiển phương tiện xe máy. Ông N.V.P, ở phường Mường Thanh, phụ huynh của một em chia sẻ: “Tôi không ngờ con lại làm thế, cứ nghĩ giao xe cho con thì con chỉ đi học, hoặc đi chơi gần nhà thôi. Giờ xảy ra như này tôi rất hối hận”.
Sự việc này không đơn thuần là hành vi vi phạm của một số cá nhân, mà là hồi chuông cảnh báo với cả cộng đồng, cho thấy khoảng trống trong quản lý của gia đình, nhà trường và cơ quan chức năng.
Theo quy định hiện hành, người đi xe máy điện và xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50cm3 đủ 16 tuổi trở lên thì không yêu cầu phải có bằng lái xe. Đây là một yếu tố khiến nhiều phụ huynh lầm tưởng rằng việc cho con em sử dụng loại phương tiện này là hoàn toàn hợp pháp, không bị ràng buộc.
Tuy nhiên, trên thực tế, pháp luật có những quy định cụ thể về trách nhiệm quản lý, sử dụng. Người giao xe cho người chưa đủ 16 tuổi điều khiển sẽ bị xử phạt hành chính từ 800.000 - 2.000.000 đồng; trường hợp giao xe mô tô, xe máy cho người không đủ tuổi điều khiển, mức phạt còn cao hơn, từ 8.000.000 - 10.000.000 đồng.
Quy định này cho thấy, pháp luật không “bỏ ngỏ” khoảng trống quản lý đối với xe máy điện hay xe máy dung tích nhỏ, mà ngược lại, đã đặt ra những ràng buộc cụ thể để ngăn chặn tình trạng buông lỏng, giao phương tiện cho người chưa đủ tuổi. Việc xử phạt hành chính từ hàng trăm nghìn đến cả chục triệu đồng không đơn thuần là chế tài kinh tế, mà còn mang ý nghĩa răn đe, nhắc nhở phụ huynh cần cân nhắc kỹ lưỡng trước mỗi quyết định tưởng chừng nhỏ bé. Bởi lẽ, một phút dễ dãi của người lớn có thể kéo theo những hệ lụy khôn lường, ảnh hưởng đến an toàn, tính mạng và cả tương lai của con em mình.
Vấn đề là ở chỗ, không ít phụ huynh vì thiếu hiểu biết hoặc cố tình xem nhẹ quy định đã tiếp tay cho những vi phạm. Sự dễ dãi ấy vô hình trung biến các em thành những đối tượng có nguy cơ bị tổn hại, đồng thời tạo ra nhiều hệ lụy đối với cộng đồng.
Trước thực trạng đó, lực lượng chức năng đã và đang triển khai kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Đại úy Trần Thanh Tùng, Đội Cảnh sát giao thông đường bộ số 1, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh cho biết: “Nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông trên địa bàn, thời gian tới chúng tôi sẽ tập trung thay đổi các khung giờ tuần tra để xử lý dứt điểm tình trạng thanh, thiếu niên lạng lách, đánh võng. Nhất là đối tượng chưa đủ tuổi điều khiển phương tiện tham gia giao thông”.
Tuy nhiên, nỗ lực của lực lượng chức năng chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi có sự đồng hành của gia đình. Trước hết, mỗi phụ huynh cần nâng cao nhận thức, hiểu đúng và tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về độ tuổi, trách nhiệm khi giao phương tiện cho con em. Mỗi phụ huynh phải là “người gác cửa” đầu tiên, kiên quyết không vì sự thuận tiện hay tâm lý chiều chuộng mà đặt con trẻ vào vòng nguy hiểm.