Trong bối cảnh hiện tại, võ cổ truyền vẫn đã và đang có vai trò, chức năng không nhỏ trong đời sống xã hội nhưng cũng không tránh khỏi sự mai một, thất truyền. Để bảo tồn và phát huy giá trị của loại hình di sản văn hóa này, cần sự chung sức đồng lòng của các võ sư, của cộng đồng những người yêu võ thuật truyền thống và của toàn xã hội.

Võ cổ truyền - bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam

Võ cổ truyền Việt Nam phát triển cho đến ngày nay, ngoài vai trò là di sản văn hóa phi vật thể đặc trưng còn là môn thể thao đối kháng có những quy định, luật thi đấu chặt chẽ. Võ cổ truyền đã khẳng định được vị trí của mình trên bình diện quốc gia cũng như trên đấu trường quốc tế.

Từ khi được thành lập đến nay, Liên đoàn Võ thuật cổ truyền Việt Nam đã lựa chọn được nhiều bài quyền, bài binh khí đặc trưng võ cổ truyền để tập luyện và đưa vào hệ thống các giải thi đấu võ cổ truyền cấp quốc gia và các địa phương. Võ cổ truyền được Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa vào giảng dạy ở các cấp học phổ thông và các trường cao đẳng đại học, nhằm nâng cao sức khỏe. Phong trào võ cổ truyền đã phát triển rộng khắp cả nước. Mặt khác, các võ đường câu lạc bộ võ cổ truyền được mở ra là nơi không chỉ tập luyện võ thuật mà còn là nơi giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa của võ cổ truyền, rèn luyện thể chất và tinh thần con người Việt Nam hôm nay.

Trong cuộc sống hiện đại, cùng với sự phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đời sống kinh tế xã hội được nâng cao là những vấn đề xã hội đang đặt ra như sức khỏe con người suy giảm, tệ nạn bạo lực học đường… việc phát triển võ cổ truyền rộng rãi trong xã hội sẽ là một chiến lược lâu dài để xây dựng con người Việt Nam khỏe mạnh về thể chất, có ý chí kiên định, nâng cao lòng tự hào dân tộc. Sự tồn tại và lớn mạnh của một quốc gia, một dân tộc là nhờ vào tinh thần yêu nước, ý chí quật cường, ý thức tôn trọng giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống của chính dân tộc đó. Võ cổ truyền đã đồng hành cùng lịch sử, thể hiện tinh thần võ đạo, võ đức, giá trị nhân văn-thượng võ và bản sắc dân tộc cùng các giá trị tinh thần và nghệ thuật khác. Mỗi võ sư, võ sinh võ cổ truyền cần xác định rõ chân giá trị cốt lõi cao quý của võ cổ truyền để có thể gìn giữ, truyền bá cho các thế hệ sau; sẽ không chỉ là người luyện võ thuần túy mà trở thành một người làm văn hóa võ thuật. Đây vừa là vinh dự cũng vừa là trách nhiệm của chúng ta, những người đang làm võ cổ truyền.

Để nâng cao giá trị bản sắc dân tộc của võ cổ truyền, cần tập trung vào các mục tiêu sau:

Tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để tôn vinh các tấm gương các võ sư, võ sinh, vận động viên tích cực bảo tồn và phát huy võ cổ truyền trên toàn quốc.

Nghiên cứu chuẩn hóa và chuyên sâu hệ thống kỹ thuật, giáo án, bài bản võ cổ truyền để có thể dễ hiểu, dễ truyền dạy quảng bá trong cộng đồng. Xây dựng một hệ thống các bài quyền thuật tiêu chuẩn vừa gìn giữ bản sắc truyền thống vừa khoa học, hiện đại để áp dụng tại các giải đấu trong nước và quốc tế, thuận tiện cho việc quảng bá võ cổ truyền. Xây dựng một “Di sản quyền thuật tinh hoa võ cổ truyền”, kêu gọi các môn phái, võ phái, võ đường võ cổ truyền đóng góp vào Di sản các bài quyền, bài binh khí đặc sắc, sau đó lưu trữ lại bằng tài liệu, file mềm, số hóa để sau đó phổ biến rộng rãi cho nhiều người tập luyện, thi đấu.

Xây dựng một “bộ nhận diện” hoàn chỉnh cho võ cổ truyền từ nghi lễ, tác phong, võ phục, màu đai, danh xưng, tiêu chuẩn tổ chức giải đấu, liên hoan... kể cả cách gọi tên các môn phái, võ phái. Tất cả phải toát lên nét riêng biệt, bản sắc văn hóa của võ cổ truyền.

Đẩy mạnh hơn nữa công tác đưa võ thuật cổ truyền vào trường học, tạo thành phong trào rộng lớn trong toàn xã hội.

Xây dựng hệ thống giải thi đấu, liên hoan tinh hoa võ cổ truyền cấp quốc gia và địa phương để tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của võ cổ truyền.

Khát vọng vươn tầm thế giới

Hiện nay, trên toàn thế giới có khoảng hơn 400 môn phái, võ đường, trung tâm đào tạo, huấn luyện võ cổ truyền Việt Nam với khoảng hơn 900 võ sư, huấn luyện viên đang giảng dạy, thu hút hàng triệu võ sinh tập luyện. Võ cổ truyền Việt Nam đã được ghi dấu ấn phát triển ở hơn 50 quốc gia và quảng bá tại hơn 70 nước trên thế giới. Tại nhiều quốc gia đã có Liên đoàn, Hiệp Hội võ cổ truyền, đã có khu vực thành lập được Liên đoàn châu lục. Việc đó thể hiện sức sống, sức mạnh lan tỏa của võ cổ truyền trên trường quốc tế.

Qua đây, chúng ta có thể thấy võ cổ truyền Việt Nam đã hội tụ được cơ sở và nền tảng để vươn ra tầm thế giới. Để võ cổ truyền phát triển xứng với tiềm năng và lan tỏa rộng rãi ra thế giới, để có thể trở thành di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, trở thành môn thi đấu của quốc tế, chúng ta cần tiến hành tổng thể nhiều giải pháp.

Võ cổ truyền có thể coi là nguồn tài nguyên, tài sản của cộng đồng, vừa góp phần làm giàu bản sắc dân tộc vừa đóng góp vào kho tàng di sản văn hóa thế giới. Trong bối cảnh đương đại, võ cổ truyền Việt Nam có vai trò, chức năng không nhỏ trong đời sống xã hội, nhưng cũng không tránh khỏi sự mai một. Để bảo tồn và phát huy được các giá trị văn hóa của võ cổ truyền, rất cần sự chung sức đồng lòng của các võ sư, của cộng đồng những người yêu võ và của toàn xã hội, thực hiện đầy đủ các mục tiêu nâng cao giá trị bản sắc dân tộc của võ cổ truyền đã đề cập ở trên.

Để bảo tồn bản sắc văn hóa võ cổ truyền để hội nhập quốc tế, chúng ta tập trung vào các mục tiêu, như: Quy chuẩn các hệ thống của võ cổ truyền; truyền bá giảng dạy võ cổ truyền; hệ thống các liên đoàn hiệp hội võ cổ truyền quốc gia và khu vực; có một chương trình bài bản và dài hạn về truyền thông để quảng bá các giá trị văn hóa đặc sắc của võ cổ truyền; phát triển võ cổ truyền thành môn thi đấu thể thao quốc tế; võ cổ truyền được công nhận “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia” đồng thời lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại.

Võ cổ truyền Việt Nam khẳng định được bản sắc văn hóa dân tộc sẽ là cơ sở để võ cổ truyền vươn tầm thế giới xứng đáng với tầm vóc, giá trị “chân - thiện - mỹ” của võ cổ truyền.