Sự kiện do Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp Hội Mỹ thuật Việt Nam và Công ty Cổ phần Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam toàn cầu (Vietcom) tổ chức với sự tham dự của các cơ quan liên quan.

Bức tranh sơn mài khổ lớn “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” có kích thước 2,4m x 7,2m, nặng 3 tấn, hoàn thiện trên nền tấm vóc sơn mài hai mặt liền khổ. Mặt thứ nhất tái hiện toàn cảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945.

Mặt thứ hai mang tên “Mùa xuân dân tộc”, biểu trưng cho niềm hân hoan của cả dân tộc trên cây cầu nối quá khứ-hiện tại-tương lai khi đất nước bước vào mùa Xuân Độc lập -Tự do-Hạnh phúc.

Họa sĩ Nguyễn Thanh Tùng, đại diện đơn vị tổ chức cho biết: Việc kiểm định để hoàn thiện hồ sơ về tác phẩm gửi công nhận kỷ lục “Bức tranh sơn mài khổ lớn, không ghép lớn nhất thế giới”. Đây là vinh dự không chỉ dành riêng cho tác giả - họa sĩ Chu Nhật Quang, mà còn là niềm tự hào chung của nghệ thuật sơn mài Việt Nam.

Theo họa sĩ Thanh Tùng, sơn mài đã có lịch sử hàng nghìn năm, được thực hành ở nhiều quốc gia như: Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Miến Điện…, và mỗi dân tộc đều có những bản sắc riêng. Tuy nhiên, bức tranh “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” là tác phẩm sơn mài khổ lớn, liền mảnh, chưa từng có tiền lệ từ trước đến nay ở Việt Nam cũng như các nước. Việc hoàn thành bức tranh đã tạo nên dấu mốc mới trong nghệ thuật sơn mài thế giới.

Đến thời điểm hiện tại, tác phẩm “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” là bức tranh sơn mài liền khổ lớn nhất thế giới và mang nhiều ý nghĩa khi gắn với sự kiện lịch sử của dân tộc Việt Nam và hoàn thành đúng vào dịp chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

Họa sĩ Thanh Tùng, đại diện đơn vị tổ chức cho biết, việc hoàn tất kiểm định chứng nhận tác phẩm và được công nhận kỷ lục trong thời gian tới sẽ là sự khẳng định vị thế của sơn mài Việt Nam trên bản đồ mỹ thuật thế giới. Điều đó ghi nhận công sức sáng tạo của cá nhân họa sĩ, đồng thời cũng khẳng định sự kế thừa, phát triển của cả một nền nghệ thuật truyền thống đặc sắc của các họa sĩ trẻ đương đại Việt Nam.

“Đây là thông điệp mà tác giả và các cộng sự thực hiện bức tranh mong muốn lan tỏa đến bạn bè quốc tế về lịch sử hào hùng của dân tộc, về một đất nước yêu chuộng hòa bình và sở hữu một nền mỹ thuật giàu bản sắc, sáng tạo, đủ sức đóng góp cho kho tàng tinh hoa nhân loại” - họa sĩ Thanh Tùng chia sẻ.

Theo họa sĩ Lương Xuân Đoàn - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đã có nhiều tác phẩm hội họa thể hiện hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhưng tác phẩm “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” đã mang đến một cách tiếp cận mới, xuất phát từ cảm nhận của thế hệ trẻ 9x. Họa sĩ Lương Xuân Đoàn nhận xét: “Tác phẩm đã thể hiện được phong cách, nhân cách và dung nhan Bác qua lăng kính sáng tạo của tuổi trẻ. Cái hồn cốt, thần thái vẫn hiện hữu, nhưng được diễn giải theo tinh thần của thế hệ hôm nay”.

Điểm đáng ghi nhận nhất chính là nỗ lực của họa sĩ Chu Nhật Quang và các cộng sự trẻ. Việc tiếp cận và xử lý những dữ liệu lịch sử vốn rất phức tạp là thách thức không nhỏ, nhưng đó cũng là cơ hội để lớp trẻ khẳng định bản lĩnh, dám thử nghiệm và đổi mới. Trách nhiệm của lớp nghệ sĩ trẻ trong việc phản ánh đời sống đương đại là vừa gắn bó với lịch sử, vừa phải lăn mình vào đời sống, cảm nhận hiện thực đất nước hôm nay để sáng tạo. Chỉ khi đó tác phẩm mới có đủ nội lực, đủ cảm xúc để chạm đến trái tim công chúng.

Với việc tác phẩm được kiểm định để công nhận kỷ lục Guinness thế giới, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam coi đây là tin vui lớn. Họa sĩ Lương Xuân Đoàn khẳng định: Thế hệ trẻ nghĩ khác, vẽ khác, làm khác, đó chính là khởi đầu cho sự chuyển giao tích cực trong mỹ thuật. Chủ đề “Mùa xuân Độc lập” như tên gọi của triển lãm mà tác phẩm đang được trưng bày trong đó, tự bản thân đã là một thông điệp đủ đầy, không cần giải thích nhiều. Người xem chỉ cần để thị giác và trái tim mình cảm nhận.

Tại buổi lễ, họa sĩ Chu Nhật Quang đã chia sẻ về quá trình sáng tác và hoàn thành tác phẩm sơn mài khổ lớn “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập”. Anh cho biết, đây là khoảng thời gian đầy thử thách, nhưng cũng vô cùng ý nghĩa. Từ năm 2019, họa sĩ nhận được sự hỗ trợ đặc biệt của gia đình, nhất là người anh rể - họa sĩ Nguyễn Thanh Tùng trong việc nghiên cứu chất liệu, quy trình sáng tác và thử nghiệm vật liệu tái chế đưa vào sơn mài.

Chu Nhật Quang cho biết, có những giai đoạn anh đã phải tạm ngừng công việc để cập nhật, điều chỉnh, bổ sung các phác thảo tác phẩm dựa trên những phát hiện mới từ tư liệu lịch sử. Để thực hiện một tác phẩm kích thước lớn, có những lúc, Quang lại đối diện khó khăn lớn về vận chuyển và thi công khi tấm vóc nền tranh nặng hàng tấn. Chính sự đồng hành của gia đình, bạn bè, cộng sự đã giúp anh vững vàng bước tiếp.

Họa sĩ Chu Nhật Quang cũng hé lộ những ý tưởng sáng tác thời gian tới. Anh đang chuẩn bị bắt tay vào thực hiện loạt tranh chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh và các sự kiện lịch sử của dân tộc. Với anh, nghệ thuật luôn gắn với trách nhiệm gìn giữ ký ức lịch sử và lan tỏa tinh thần Việt Nam đến với thế giới.