Đó là hình ảnh, không khí ghi nhận tại chương trình tuyên truyền, giới thiệu sắc màu văn hóa các dân tộc tỉnh và hoạt động trải nghiệm nghề thủ công truyền thống do Bảo tàng tỉnh phối hợp tổ chức tại nhà trường, nhằm giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc cho học sinh thông qua các hình thức sinh động, hấp dẫn.
“Dân tộc nào chiếm tỷ lệ dân số đông nhất Điện Biên?”, “Tết cổ truyền dân tộc Mông còn có tên gọi gì?”, “Món ăn nào sau đây là ẩm thực đặc trưng của dân tộc Thái?”... Mỗi câu hỏi vừa dứt, các cánh tay học sinh đua nhau giơ cao, náo nức mong được gọi tên để trả lời, giành lấy những phần quà. Xen lẫn các câu hỏi đáp, học sinh tự tin thể hiện bản thân, góp vui bằng những bài hát, câu chuyện vui về dân tộc mình. Với phần lớn học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số, các câu hỏi đáp không làm khó được các em. Nhưng với sự dẫn dắt hài hước, gần gũi của các MC: “Đây là 1 câu hỏi về văn hóa dân tộc Thái. Bạn nào là người dân tộc Thái, giờ tay nào! Trừ các bạn đang giơ tay, mời các bạn dân tộc khác trả lời!” - cả sân trường rộ tiếng cười, không khí càng thêm sôi nổi; học sinh có dịp mở rộng hiểu biết về văn hóa dân tộc mình và cộng đồng dân tộc anh em.
Trả lời đúng câu hỏi, em Lường Đăng Khôi (lớp 6A1) nhận được một phần quà nhỏ. Vui vẻ cầm món quà trong tay, Khôi chia sẻ: “Cả trăm cánh tay giơ lên, may mắn em được chọn trả lời câu hỏi. Không khí vui lắm ạ! Vừa được quà, em vừa biết thêm một số thông tin về những nét đẹp văn hóa các dân tộc”.
Không chỉ giao lưu hỏi đáp, chương trình còn có nhiều hoạt động, bao gồm: Triển lãm ảnh tư liệu giới thiệu về địa hình cư trú, hoạt động sản xuất, đời sống sinh hoạt, lễ hội truyền thống, trò chơi dân gian; góc check-in sắc màu Điện Biên; trò chơi dân gian (kéo co, cướp cờ); trải nghiệm nghề thủ công truyền thống...
Với địa bàn Thanh Nưa, Bảo tàng tỉnh mời 2 nghệ nhân Thào Thị Di (dân tộc Mông) và Vì Thị Phong (dân tộc Thái) tới giới thiệu, hướng dẫn các em học sinh thực hành nghề thủ công thêu hoa văn truyền thống dân tộc Mông và dệt vải truyền thống dân tộc Thái. Khung cửi dệt vải được đặt giữa sân trường khiến nhiều học sinh tò mò và thích thú trải nghiệm.
Em Lò Hoàng Anh (lớp 9D3) chia sẻ: “Em là người dân tộc Thái, đã được học bà và mẹ cách thêu khăn piêu cơ bản, nhưng chưa được dạy dệt vải và cũng chưa nhìn thấy, chạm vào khung dệt bao giờ. Bản em từ lâu không nhà nào còn khung cửi. Hôm nay được ngồi vào tự tay đưa thoi, thử dệt vải, em càng thêm tự hào và muốn tìm hiểu nhiều hơn về văn hóa dân tộc mình”.
Em Mùa Thị Mai Xuân (cùng lớp 9D3) say sưa bên giỏ thêu của nghệ nhân Thào Thị Di và xuýt xoa: “Các hoa văn của cô Di thêu đẹp quá, đa dạng hình thù và nhiều màu sắc. Chiếc váy, áo được làm nên từ những mảnh vải thêu này chắc hẳn sẽ rất đẹp. Em mới chỉ biết vài mũi thêu cơ bản, sau này có thời gian em sẽ học nhiều hơn”.
Với đa dạng hoạt động, buổi sáng cuối tuần trở thành ngày hội văn hóa của thầy trò Trường THCS Thanh Nưa. Cô Nguyễn Thị Thu Hằng, Hiệu trưởng nhà trường đánh giá: “Chương trình có nhiều hoạt động phong phú và ý nghĩa, không chỉ tạo không khí vui tươi, hấp dẫn, mà còn giúp học sinh tìm hiểu, tiếp thu kiến thức lịch sử, văn hóa một cách sinh động, gần gũi và hiệu quả. Đây cũng là cơ hội bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc, ý thức gìn giữ, bảo tồn văn hóa truyền thống cho hơn 400 học sinh nhà trường, trong đó phần lớn là con em đồng bào dân tộc thiểu số”.
Không chỉ tại Trường THCS Thanh Nưa, chương trình tuyên truyền, giới thiệu, trải nghiệm này còn được Bảo tàng tỉnh triển khai tại Trường PTDTNT THPT Na Son (xã Na Son) và Trường PTDTBT THCS Phình Giàng (xã Phình Giàng). Với đặc thù văn hóa bản địa, các câu hỏi – đáp và hoạt động được lựa chọn phù hợp từng địa bàn, như tìm hiểu, trải nghiệm nghề thủ công thêu và vẽ hoa văn sáp ong truyền thống của dân tộc Mông; chơi các trò chơi dân gian đánh cầu lông gà, đánh cù, ném pa pao...
Đây là hoạt động thường niên của Bảo tàng tỉnh, góp phần phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với hoạt động giáo dục. Bà Lê Thị Lan Anh, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh cho biết: “Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn sưu tầm, bảo quản, nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu di sản văn hóa, Bảo tàng tỉnh đặc biệt chú trọng công tác giáo dục truyền thống thông qua trải nghiệm thực tế, nhất là với học sinh, không chỉ tổ chức tại Bảo tàng mà ngay tại các trường học”.
Những giờ học đặc biệt đã mang đến cho học sinh bài học quý giá ngoài trang sách - đó là tình yêu, niềm tự hào và ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Từ những trải nghiệm sống động hôm nay, hạt giống văn hóa truyền thống sẽ tiếp tục được ươm mầm, lan tỏa trong thế hệ trẻ.