Bài 3: Hướng tới quản lý, sử dụng hiệu quả, bền vững

Bài 2: Nơi linh hoạt, chốn nan giải

ĐBP - Việc chuyển đổi sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã đặt ra yêu cầu sắp xếp, xử lý khối lượng lớn tài sản công, đặc biệt là hệ thống trụ sở và cơ sở hoạt động sự nghiệp dôi dư. Tại Điện Biên, công tác này được triển khai theo quy trình chặt chẽ, bám sát pháp luật, nhằm tối ưu hóa nguồn lực đất đai, tránh thất thoát và nâng cao hiệu quả phục vụ cộng đồng.

Quá trình sắp xếp, xử lý tài sản công dôi dư là một phần tất yếu của việc tinh gọn bộ máy hành chính. Tại Điện Biên, việc triển khai được thực hiện dựa trên nền tảng pháp lý vững chắc, bao gồm Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các nghị định chi tiết của Chính phủ. Về mặt quy trình, trước khi chính thức sáp nhập, vận hành bộ máy mới, Sở Tài chính tham mưu chủ đạo, chỉ đạo các đơn vị cấp cơ sở (trước đây là 10 huyện thị) rà soát và xây dựng phương án sắp xếp. Đến ngày 25/6/2025, phương án sắp xếp tổng thể đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1280/QĐ-UBND, tạo cơ sở pháp lý thống nhất cho việc xử lý các cơ sở nhà đất.

Sau khi hoàn tất việc bàn giao, tiếp nhận tài sản về cơ sở mới, Sở Tài chính thực hiện thẩm định hồ sơ điều chuyển và trình Chủ tịch UBND tỉnh quyết định điều chuyển tài sản cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trực tiếp quản lý, sử dụng. Nguyên tắc sắp xếp ưu tiên hàng đầu là bố trí trụ sở dôi dư cho đơn vị hành chính cấp cơ sở mới nơi đóng trụ sở. Đối với các trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp dôi dư sau khi đã thực hiện sắp xếp và bố trí, việc xử lý được ưu tiên chuyển đổi công năng để làm cơ sở y tế, giáo dục, sử dụng cho các mục đích công cộng khác của địa phương (thư viện, công viên, thiết chế văn hóa, thể thao). Hoặc giao đơn vị có chức năng quản lý nhà, quỹ đất để bảo quản, khai thác theo đúng quy định pháp luật. Đến thời điểm hiện tại, Điện Biên đã hoàn thành khâu quan trọng: Bàn giao pháp lý toàn bộ tài sản về cấp cơ sở - tạo nền tảng để bước sang giai đoạn bố trí, xử lý, khai thác.

Tính đến ngày 18/11, Điện Biên đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong sắp xếp, xử lý tài sản công là cơ sở nhà đất khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp. Số liệu Sở Tài chính cung cấp, trong tổng số 2.607 trụ sở phải sắp xếp theo mô hình hành chính mới, sau khi điều chuyển và bàn giao, còn 27 cơ sở tiếp tục phải xử lý. Hiện các đơn vị đang rà soát, hoàn thiện hồ sơ đối với toàn bộ số cơ sở này.

Đáng chú ý, trong 27 cơ sở trên có 12 cơ sở dôi dư từ trước khi triển khai mô hình chính quyền mới. Con số ban đầu lên tới 60 cơ sở nhưng qua rà soát và bố trí lại đã giảm mạnh: 2 cơ sở được đưa vào sử dụng, 46 cơ sở đã được quyết định điều chuyển (trong đó 6 cơ sở làm trụ sở làm việc; 1 cơ sở hoạt động sự nghiệp; 36 cơ sở giáo dục - đào tạo; 3 cơ sở bố trí theo phương án khác). Điều này minh chứng cho sự bám sát chỉ đạo của tỉnh về việc ưu tiên chuyển đổi công năng các trụ sở dôi dư sang phục vụ lợi ích cộng đồng, góp phần nâng cao đời sống người dân và hiệu quả sử dụng đất công.

“Đối với 12 cơ sở dôi dư còn lại đã có phương án, Sở Tài chính đã thẩm định hồ sơ trình điều chuyển 4 cơ sở cho Công an tỉnh để bố trí trụ sở công an xã; 1 cơ sở dự kiến tiếp tục điều chuyển cho Công an tỉnh; 2 cơ sở trình điều chuyển cho các đơn vị thuộc tỉnh; 5 cơ sở đang được rà soát nhu cầu để bố trí cho các xã, phường” - ông Bùi Mạnh Chuyển, Phó Giám đốc Sở Tài chính thông tin.

Việc sắp xếp tài sản dôi dư còn liên quan tới một số trạm quản lý bảo vệ rừng thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Do thay đổi diện tích rừng và nhu cầu sử dụng, các trạm quản lý bảo vệ rừng được hợp nhất, tuy nhiên trụ sở của trạm không còn sử dụng hiện chưa có đơn vị tiếp nhận. Sở Tài chính đã phối hợp với các đơn vị hướng dẫn trình tự, thủ tục, hồ sơ điều chuyển tài sản theo quy định, đồng thời yêu cầu các đơn vị phối hợp với các xã trên địa bàn tiếp tục rà soát nhu cầu sử dụng để bố trí, sắp xếp phù hợp, đảm bảo theo quy định.

Để quản lý, bảo vệ, định hướng khai thác sử dụng cơ sở nhà đất dôi dư, ngày 11/11/2025, Sở Tài chính ban hành văn bản về việc thực hiện xây dựng phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quy định của Chính phủ. Phó Giám đốc Sở Tài chính Bùi Mạnh Chuyển nhấn mạnh: “Sở đã có hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp dôi dư sau khi đã bố trí, sắp xếp được thực hiện theo các hình thức xử lý tài sản của quy định pháp luật. Trong đó ưu tiên chuyển đổi công năng làm cơ sở y tế, giáo dục, sử dụng cho các mục đích công cộng khác của địa phương; thu hồi để giao tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà của địa phương, quản lý, khai thác; giao tổ chức phát triển quỹ đất của địa phương quản lý, phát triển và khai thác theo quy định của pháp luật, tránh gây lãng phí nguồn lực, tài sản công...”.

Những kết quả và định hướng triển khai trên cho thấy Điện Biên đang thực hiện sắp xếp, xử lý tài sản công theo hướng khoa học, minh bạch, tiết kiệm và hiệu quả. Việc ưu tiên chuyển đổi mục đích sử dụng trụ sở dôi dư thành công trình công cộng phù hợp nhu cầu dân sinh là cách làm đúng đắn, tạo giá trị bền vững cho cộng đồng. Sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp không chỉ là tái cơ cấu bộ máy hành chính, mà còn là cơ hội lớn để Điện Biên tối ưu hóa, khai thác lại nguồn lực tài sản công. Với lộ trình đến năm 2030 theo chủ trương của Trung ương, tỉnh tiếp tục rà soát, hoàn thiện phương án xử lý tài sản dôi dư, đảm bảo mỗi cơ sở nhà đất đều được đưa vào sử dụng hợp lý, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.